3hv Fictie 4. Stijl

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 3

Welkom bij Nederlands!

Bij Nederlands

startopdracht

Fragment A

De wind sneed als een mes door zijn jas. Hij trok zijn kraag op en versnelde zijn pas. Nog drie straten en hij was thuis.

Fragment B

De man liep door de stad. Het was koud. Hij deed zijn jas dicht. Hij moest opschieten.

Fragment C

Terwijl de nachtwind als een onzichtbare dief over de verlaten straten gleed, haastte hij zich naar huis. De kou beet in zijn gezicht, een ijzige herinnering aan de naderende winter.

1. Wat valt je op?

2a. Welke fragmenten gebruiken beeldspraak?

2b. Welke vormen van beeldspraak herken je?

3. Welke stijl zou je zelf kiezen als je dit verhaal verder moest schrijven? Waarom?

startopdracht

Fragment A

De wind sneed als een mes door zijn jas. Hij trok zijn kraag op en versnelde zijn pas. Nog drie straten en hij was thuis.

Fragment B

De man liep door de stad. Het was koud. Hij deed zijn jas dicht. Hij moest opschieten.

Fragment C

Terwijl de nachtwind als een onzichtbare dief over de verlaten straten gleed, haastte hij zich naar huis. De kou beet in zijn gezicht, een ijzige herinnering aan de naderende winter.

2a. Welke fragmenten gebruiken beeldspraak? a en c

Metafoor ("De kou beet in zijn gezicht") → de kou wordt vergeleken met iets dat kan bijten

Personificatie ("De nachtwind als een onzichtbare dief gleed over de verlaten straten") → de wind krijgt menselijke eigenschappen

Vergelijking ("een ijzige herinnering aan de naderende winter") → de kou wordt vergeleken met een herinnering

Vergelijking ("De wind sneed als een mes door zijn jas") → de wind wordt vergeleken met een mes door het woord "als"

2b. Welke vormen van beeldspraak herken je?

Leerdoelen

• Je kunt de stijl van een schrijver beschrijven;
• Je kunt figuurlijk taalgebruik herkennen, zoals beeldspraak en veelvoorkomende stijlfiguren.
• Je kunt de beeldspraak benoemen.

startopdracht = terugblik naar symbolen en motieven

Uitleg: Stijl

Samen luisteren: tekstfragment 'Eleanor & Park' 

Zelfstandig werken: opdracht 3 (havo)/ opdracht 1 (vwo) + opdr. 2

Afsluiting

Tekst

lees de tekst 

"De Fabel van de Kraai en de Vos":

Een kraai had een stukje kaas gevonden en zat op een boomtak te genieten. Een slimme vos zag de kaas en dacht: "Als ik die kaas kan krijgen, is hij voor mij."

Hij zei tegen de kraai: “Wat zie jij er prachtig uit, kraai! Ik heb gehoord dat jouw zang ongeëvenaard is. Zou je niet een lied voor mij willen zingen?”

De kraai, trots op het compliment, opende zijn bek en begon te zingen. Maar terwijl hij zong, viel de kaas uit zijn bek, en de vos greep hem snel.

“Bedankt voor de maaltijd,” zei de vos, “en denk eraan, vleierij is niet altijd een goede manier om te winnen

Tekst

startopdracht

Welk verhaalmotief herken je in het fragment (bijvoorbeeld: strijd, liefde, verraad, avontuur).

A.

Inleiding: Heb je ooit stilgestaan bij hoeveel plastic je dagelijks gebruikt? Van je waterfles tot de verpakking van je lunch, het is overal. Maar wist je dat dit plastic vaak in de natuur belandt en daar grote schade aanricht?

B.

Inleiding: De opwarming van de aarde is een van de grootste uitdagingen van onze tijd. Jaar na jaar zien we de gevolgen: smeltende ijskappen, extreme weersomstandigheden en stijgende zeespiegels. Maar wat kunnen we doen om deze trend te keren?

waarom denk je dit motief te zien?

En hoe beïnvloedt het de betekenis van het verhaal? Leg uit. 

Vandaag

• Lekker lezen in je leesboek 
• Dagopening
• Startopdracht 
• Uitleg stijl
• Zelfstandig werken
• Afsluiting

3hv

Fictie

§ 4 Stijl

• Let op de zinsbouw (korte, lange zinnen)
• Woordkeuze: veel bijvoeglijk naamwoorden? 
• Woordkeuze: moeilijke of makkelijke woorden? 
• Ouderwetse woorden (archaïsch)
• Nieuwe woorden (Neologismen) 
• Gebruikt de schrijver dialogen of niet? 
• Veel of weinig beschrijvingen? 
• Gebruikt de schrijver beeldspraak? Hoe? Herken je die ja of nee? 

Schrijfstijl: waar let je op?

Lees dit stukje en kijk naar stijl

Let op zinsbouw, woordkeuze, beschrijvingen en beeldspraak

"Maar het hoogtepunt van mijn geluk moest nog komen. Het arriveerde de eerste week van september achter op een boerenkar en ging bijna verloren tussen de rijkversierde karossen die de hele dag af en aan reden. Ik stond verscholen tussen de keuken en de bijgebouwen naar al die pracht te kijken."

Wat kun je zeggen over dit stukje uit "Een schitterend gebrek" van Arthur Japin (dat gaat over Lucia, de eerste liefde van Casanova)

Personificatie → "Het hoogtepunt van mijn geluk arriveerde op een boerenkar."

Geluk is iets abstracts, maar hier wordt het voorgesteld alsof het fysiek aankomt, alsof het een persoon of object is.

Metafoor → "ging bijna verloren tussen de rijkversierde karossen."

Dit suggereert dat het geluk bescheiden of onopvallend was in vergelijking met de pracht en praal om het heen.