hst 9 paragraaf 3 "maken van kunststoffen"

• Scheikunde
• Middelbare school
• vmbo g, t, mavo
• Leerjaar 4

hst 9.3 "maken van kunststoffen"

leerdoelen

Je kunt het proces van polymerisatie uitleggen

Je kunt de reactievergelijking van een polymerisatie opstellen

Herhaling

1. Hoe kun je aan de structuurformule zien of ik te maken heb met een alkeen of een alkaan? 
2. Wat is katalytisch kraken?
3. Wat is de algemene formule voor een alkaan?
4. Teken de structuurformule van buteen. 

wat is de naam van dit
molecuul?

1. Methaan
2. Ethaan
3. Propaan
4. Butaan

wat is de algemene formule
voor een alkaan?

1. CnH2+2
2. CH2n+2
3. CnH2n+2
4. CnHn+2

Bij alkanen eindigen de stoffen op -aan.

1. Waar
2. Niet waar

Alkenen hebben ... bindingen.

1. Enkele
2. Dubbele

Geef de formule van propeen.

1. C3H8
2. C3H6
3. C3H4
4. C3H10

Uit welke atomen bestaan koolwaterstoffen?

1. C
2. F
3. H
4. Na

Butaan bestaat uit 4 C's. Hoeveel H's heeft butaan?

Kunststoffen maken

Polymeren en monomeren

Een bekende polymerisatie-reactie is de reactie van etheen. De stof die dan ontstaat noem je polyetheen. Zie ook de afbeelding hieronder:

Omdat zo'n polymeer uit duizenden moleculen bestaat, wordt de reactievergelijking best groot als je de aantallen precies moet weten. Daarom schrijven we deze reactie als volgt op:

nC​2​​H​4​​−>(C​2​​H​4​​)​n​​

Bekende polymeren

Polymeren kom je op veel plekken tegen. Twee bekende polymeren zijn:

PVC (poly-vinyl-chloride)                            Teflon (poly-tetra-fluor-etheen)

Op blz 208 van je tekstboek staan de molecuulformules die hier bij horen.

Dus leg uit in je eigen woorden: 

Wat is polymerisatie en hoe vindt dat plaats?

Maak de reactievergelijking van de polymerisatie van van 400 etheen monomeren. 

Aan de slag: 

Mk par. 11.1: 1 t/m 10, 15 en 17

Mk par. 11.2: 1 t/m 3, 5 en 9

Mk par. 11.3: 1 t/m 5, 7, 8 en 9

0

Leerdoel

Waar kun je dit vinden in je binas?

Structuur en eigenschappen

De structuur van een polymeer is bepalend voor de eigenschappen en daarmee ook voor de toepassing. De polymeren die we kunnen onderscheiden aan de hand van eigenschappen zijn:

 Thermoplasten                                                      Thermoharders

 kunststoffen: eigenschappen

•  waterdicht
• slechte geleider elektriciteit
• slechte geleider warmte
• worden nauwelijks aangetast door omgeving
• kunststoffolie = doorzichtig
• nadelen: veel soorten worden zacht bij verwarming, niet biologisch afbreekbaar

Maak opdracht: 

Mk par. 11.1: 1 t/m 10, 15 en 17

Mk par. 11.2: 1 t/m 3, 5 en 9

Mk par. 11.3: 1 t/m 5, 7, 8 en 9

Mk par. 11.4: 1 t/m 3 en 11

kijk de rest na! 

 Paragraaf 3: 

Maken van kunststoffen

Polymeren

Alkenen bevatten een dubbele binding en kunnen daardoor iets bijzonders. Je kunt namelijk de dubbele binding "openklappen" en koppelen aan een ander molecuul. Je krijgt dan een soort lange ketting van duizenden moleculen, dat noemen we ook wel een polymeer.

De kleinste delen waar het polymeer uit bestaat (dus eigenlijk de beginstof) noemen we een monomeer. De naam van het polymeer wat dan ontstaat bestaat uit poly- met daar achter de naam van het monomeer.

Monomeren en Polymeren

Een bekende polymerisatie-reactie is de reactie van etheen. De stof die dan ontstaat noem je polyetheen. Zie ook de afbeelding hieronder:

Monomeren en Polymeren

Omdat zo'n polymeer uit duizenden moleculen bestaat, wordt de reactievergelijking best groot als je de aantallen precies moet weten. 

Daarom schrijven we deze reactie als volgt op in molecuulformules:

Polyetheen wordt onder andere gebruikt in boterhamzakjes.

nC​2​​H​4​​−>(C​2​​H​4​​)​n​​

Monomeren en Polymeren

Uit een n aantal monomeren etheen maak je het polymeer polyetheen.

In structuurformules ziet dat er zo uit:

Monomeren en Polymeren

Uit een n aantal monomeren vinylchloride maak je het polymeer polyvinylchloride (pvc). In structuurformules ziet dat er zo uit:

Monomeren en Polymeren

Uit een n aantal monomeren tetrafluoretheen maak je het polymeer polytetrafluoretheen (tetra). In structuurformules ziet dat er zo uit:

Bekende polymeren

Polymeren kom je op veel plekken tegen. Twee bekende polymeren zijn:

PVC (poly-vinyl-chloride)                            Teflon (poly-tetra-fluor-etheen)

Op blz 108/109 van boek staan de molecuulformules die hier bij horen.

 Kunststoffen: eigenschappen

• waterdicht
• slechte geleider elektriciteit
• slechte geleider warmte
• worden nauwelijks aangetast door omgeving
• kunststoffolie = doorzichtig
• nadelen: veel soorten worden zacht bij verwarming, niet   biologisch afbreekbaar

Paragraaf 4: 

Toepassing van kunststoffen

Voordelen van kunststoffen

Kunststoffen hebben een hoop voordelen:

* Ze zijn goedkoop om te maken

* Ze zijn makkelijk te bewerken

* Ze zijn slechte geleiders voor warmte en elektriciteit

* Ze worden nauwelijks aangetast door water en zuurstof

Nadelen van kunststoffen

Kunststoffen hebben ook nadelen: 

* Ze zijn namelijk slecht afbreekbaar in de natuur

* Bij verbranding komen er giftige gassen vrij

Toepassing van kunststoffen

Doordat er zoveel verschillende soorten kunststoffen zijn, zijn er kunststoffen met veel verschillende soorten eigenschappen.

Voor ieder wat wils dus!!
 

Thermoplasten en thermoharders

Kunststoffen zijn onder te verdelen in twee groepen:

* Thermoplasten

* Thermoharders

We kunnen thermoplasten en thermoharders van elkaar onderscheiden door twee dingen

Thermoplasten

Thermoplasten.....

1. .....smelten bij verwarming

2. .....bestaan uit ketenmoleculen

Thermoplasten

Ketenmolecuul:

Voorbeelden Thermoplasten

Polyetheen:                              Polyethyleentereftalaat (PET):

Polypropeen:                            Polyvinylchloride (PVC):

Thermoharders

Thermoharders.....

1. .....blijven hard bij verwarming

2. .....bestaan uit netwerkmoleculen

Thermoharders

Netwerkmolecuul:

Voorbeelden Thermoharders

Bakeliet:                                                Epoxyhars:

Polyurethaan (PUR):

Recyclen

Omdat kunststoffen uit aardolie komen, kan het handig zijn om ze te recyclen. De aardolie raakt namelijk een keer op.

Je kunt bijvoorbeeld:

• Kunststoffen fijnmalen en er opnieuw producten van maken
• Kunststoffen kraken (zie paragraaf 2) en van de monomeren nieuwe kunststoffen maken
• Kunststoffen verbranden en de warmte nuttig gebruiken

Recyclen

Het probleem bij recyclen is wel dat de soorten plastic vaak samen in het afval terechtkomen. 

Je zult dus goed moeten scheiden op het soort plastic!

Recyclingcode:

Recyclen

Kunststoffen worden verdeeld 

in 7 categorieën voor recycling:

Plastic Soup

Dit moeten we 

voorkomen.... :(

De organisatie

'The Ocean Clean Up' 

bouwt drijvende installaties 

om het plastic bijeen te 

drijven en op te ruimen