Paragraaf 7.4/7.5: Energie/Klimaatverandering

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 3

Welkom allemaal!

Let op de volgende punten:

• Pak je laptop erbij (lesson up app)
• Schrift en pen voor aantekeningen
• Mobiel in de tas!

Mooi! Dan gaan we beginnen!

Wat gaan we doen?

• Herhaling Paragraaf 7.1: De mens en het milieu
• Paragraaf 7.2/7.3: Voedselproductie en duurzame landbouw
• Zelfstandig werken

Paragraaf 7.4: Energie

Ik raad jullie aan tijdens de les aantekeningen te maken:

dat helpt jullie bij de huiswerkopdrachten.

Lesdoelen

1. Ik kan de belangrijkste energiebronnen noemen met hun voor- en nadelen.

Begrippenlijst

• Fossiele brandstoffen
• Kernenergie
• Duurzame energie
• Zonne-energie
• Windenergie
• Waterkracht
• Getijdenenergie
• Biomassa 
• Biobrandstof

Energiebronnen (fossiele brandstoffen)

Uitputbare energiebronnen:

• Aardgas / Aardolie / Steenkool
• Nu goedkoper dan stroom
• Raakt op een gegeven moment op
• Veel uitlaatgassen (CO2)

Kernenergie

Ontstaat door splitten van atoomkernen van uranium 

-> Hierbij komt warmte vrij die omgezet wordt naar elektriciteit 

• + Geen koolstofdioxide
• - Wel radioactief afval 

(tienduizenden jaren)

Energiebronnen (duurzaam)

Hernieuwbare energiebronnen:

- Zonne-energie
- Windenergie
- Waterkracht
- Warmte-energie

Zonne-energie 

• Wordt gevormd door het licht en de warmte van de zon
  
  
• + Geen koolstofdioxide

• - Niet altijd beschikbaar

Windenergie

Electriciteit opgewekt met de kracht van de wind. Zelfde voordelen als zonne-energie.

• Nadelen: 
• - De wind waait niet altijd
• - Omwonende hebben last van bromtonen

Waterkracht

Vroeger: graan malen of hout zagen 

• Getijdenenergie (eb en vloed)

• - Voor stuwdammen is er een groot hoogte verschil nodig om veel elektriciteit te kunnen opwekken.

Warmte

Diep in de aardkorst is het warmer dan aan de oppervlakte. (IJsland)

• Warmtepomp werkt een beetje als een koelkast maar dan andersom. Deze haalt warmte uit de omgeving en geeft deze in huis af.

Biomassa

Bij verbranding energierijke stoffen ( planten en dieren, hout, tuinafval en mest) door vergisten/vergassen ontstaat biogas, biobrandstof.

• + Hernieuwbaar in tegenstelling tot aardgas/steenkool
• - Veel koolstofdioxide (dus ook nie echt "duurzaam")

Paragraaf 7.5:  Klimaatverandering

Ik raad jullie aan tijdens de les aantekeningen te maken:

dat helpt jullie bij de huiswerkopdrachten.

Lesdoelen

1. Ik kan beschrijven wat het broeikaseffect is en oorzaken en gevolgen van het versterkte broeikaseffect en de klimaatverandering noemen.

Begrippenlijst

• Dampkring
• Klimaat
• Broeikasgassen
• Versterk broeikaseffect
• Verzilting
• Jaarritme

Dampkring

Broeikasgassen

Warmte wordt vastgehouden: opwarming als gevolg.

Wat wordt er bedoelt met het broeikaseffect?

Natuurlijk/versterkt broeikaseffect

(versterkt) broeikaseffect

Broeikasgevaar

Klimaatveranderingen

Doordat het op plekken warmer wordt:

• Zeeën en oceanen warmer​
  
• Zeespiegel stijging overstroming gebieden​ 
• Droogte bepaalde gebieden

Zeespiegelstijging

• Belangrijk gevolg: stijging van de zeespiegel (de hoogte van het zeewater).
• Bij Nederland zal de zeespiegel
  0,5 tot 3 m hoger zijn in 2100.
• Laaggelegen gebieden zullen dan overstromen. Daarom moeten de dijken hoger worden gemaakt. Dat kost veel geld.

Gevolgen klimaatverandering

Verzilting: vermindering van de hoeveelheid zoet water en zeewaterstijging leidt tot zouter worden(verzilting) van rivieren en daardoor landbouwgrond.

https://edepot.wur.nl/50376

Bron: https://edepot.wur.nl/50376

Gevolgen van klimaatverandering

• Jaarritme verandert: hooikoorts / tijd van seizoenen
• Meer sterfgevallen door hitte (400)
• Er komen meer tropische ziekten en plagen

Begrippenlijst 7.4

• Fossiele brandstoffen
• Kernenergie
• Duurzame energie
• Zonne-energie
• Windenergie
• Waterkracht
• Getijdenenergie
• Biomassa 
• Biobrandstof

Begrippenlijst 7.5

• Dampkring
• Klimaat
• Broeikasgassen
• Versterk broeikaseffect
• Verzilting
• Jaarritme

Check lesdoelen

Kan jij:

- de belangrijkste energiebronnen noemen met hun voor- en nadelen?

-  beschrijven wat het broeikaseffect is en oorzaken en gevolgen van het versterkte broeikaseffect en de klimaatverandering noemen?

Aan de slag!

Wat:

Paragraaf 7.4: opdrachten 1 t/m 7

Paragraaf 7.5: opdrachten 1 t/m 7

Hoe:

Alleen of in tweetallen

Hulp nodig? Zoek het op in je boek of vraag om hulp

Klaar?  oefen op biologipagina.nl voor de toets

Nabespreking:

• Zijn er nog vragen?

• Hoe vonden jullie de les?

Tot slot:

Schuif je stoel aan

en

Ruim je afval op

Tot de volgende les!