Opbouw van een betoog

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 2

Opbouw van een betoog

Aan de slag met de startopdracht

Pak je leesboek. 

Je leest zelfstandig en in stilte. 

Vorige les

Verdiepen in stelling/onderwerp

Je kiest een stelling/onderwerp voor je oefenbetoog. 

Vandaag

Opbouw van een betoog

Je leert hoe je in een betogende tekst de lezer overtuigt. 

Volgende les

Pakkende inleiding en een passend slot

Je leert hoe je een pakkende inleiding en een passend slot schrijft.

.           De opdracht

De overtuigende tekst/het betoog is geschreven voor klasgenoten.

De tekst bestaat uit drie onderdelen: een inleiding met een stelling, een middenstuk met drie alinea’s (2 argumenten voor, 1 argument tegen), en een slot. Elke alinea heeft een goede opbouw (inleiding, kern, slot) en bevat een kernzin (de belangrijkste zin, die schrijf je als eerste zin).

De lengte is ongeveer 400 woorden. Geef je betoog ook een titel. 

De taalverzorging en grammatica is ruim voldoende. Gebruik correct Nederlands: werkwoordspelling, hoofdletters, interpunctie (punten, komma’s, etc.).

Aan de slag met de basis!

Je leert over meningen, argumenten en feiten. 

Je leert hoe een betoog eruitziet.  

Oefenen, oefenen, oefenen!

Je verdiept je individueel of met een tweetal in een stelling. 

Je schrijft een oefenbetoog over deze stelling, waarin je de
theorie toepast. Je geeft elkaar feedback op dit oefenbetoog. 

Toets: betoog schrijven (tweetal)

Je kiest zelf een ander onderwerp om je betoog over te schrijven. Je krijgt twee volledige lessen de tijd. In les 1 zoek en lees je artikelen en maak je een schrijfplan. In les 2 schrijf je een betoog over de stelling. 

Maak een mindmap over jouw gekozen stelling/onderwerp.

• Wat is jouw standpunt?
• Welke argumenten kun je bedenken voor jouw standpunt?
• Welke argumenten kun je bedenken tegen jouw standpunt?
• Interessante feitjes
• Persoonlijke ervaring met het onderwerp
• Vragen die bij je opkomen

Voeg je mindmap toe aan je snelhechter.

Opbouw: het middenstuk

Middenstuk: 3 alinea's met allemaal een eigen tussenkopje/deelonderwerp

Alinea 1 en 2: Twee keer een argument vóór dierproeven: verdedig je stelling

→ Leg uit waarom sommige mensen voor dierproeven zijn.

→ Geef een voorbeeld (bijv. nieuwe medicijnen ontdekt dankzij dierproeven).

Alinea 3: Een argument tégen dierproeven: spreek je stelling tegen

→ Leg uit waarom veel mensen tegen dierproeven zijn.

→ Geef een voorbeeld (bijv. dierenleed).

Eisen middenstuk

Gebruik een duidelijke kernzin per alinea. De kernzin geeft duidelijk het standpunt of argument aan waar de alinea over gaat. Tip: begin met je kernzin. 

Medicijnen kunnen beter getest worden op dieren dan direct op mensen. Door proeven op dieren weten we of een middel werkt en wat de bijwerkingen zijn. Zo worden gevaarlijke stoffen niet zomaar op mensen getest.

👉 Kernzin: Medicijnen kunnen beter getest worden op dieren dan direct op mensen.

Zorg ervoor dat de zinnen in de alinea’s goed op elkaar aansluiten met verbindingswoorden: als, dus, en, maar, of, omdat, toen, want, ten eerste

Voorbeeld alinea argument vóór dierproeven

Dierproeven zijn nodig voor medicijnen (tussenkopje/deelonderwerp)

Dierproeven kunnen levens redden (kernzin). Veel medicijnen worden eerst op dieren getest voordat ze op mensen worden gebruikt. Dat is belangrijk, want zo kunnen onderzoekers zien of een medicijn veilig is en werkt. Zonder deze testen zouden mensen veel meer risico lopen. Dankzij dierproeven zijn er bijvoorbeeld medicijnen gekomen tegen ziektes als kanker en diabetes.

.      Tekstopbouw

Inleiding (1 alinea)

Pakkende opening, standpunt (mening) aankondigen.

Kern - Eerste argument vóór (1 alinea) - Tussenkopje

Jouw eerste argument voor jouw mening. Gebruik feiten!

Kern - Argument tegen + weerlegging (1 alinea) - Tussenkopje

Welke reden kan de lezer hebben om het niet eens te zijn met jou?

Weerlegging: waarom klopt dit tegenargument niet?

Slot (1 alinea)

Conclusie (dus...) en afronding.

Kern - Tweede argument vóór (1 alinea) - Tussenkopje

Jouw tweede argument voor jouw mening. Gebruik feiten!

.      Schrijfplan

Onderwerp: waar gaat je betoog over?

Publiek: voor wie schrijf ik? 

Voor leerlingen en docenten van het Bornego College.

Deelonderwerp: waar gaat deze alinea over? Tussenkopje!

Let op: inleiding en slot hebben geen tussenkopje.

Belangrijkste zin: schrijf hier de kernzin van je alinea.

Je kunt in de rest van de alinea meer uitleg/voorbeelden geven.

Steekwoorden: noteer in korte woorden wat je wilt vertellen.

Dit scheelt je nadenken bij het schrijven!

Schrijfplan voor je oefenbetoog invullen (individueel/tweetal)

Je voegt het schrijfplan toe aan je snelhechter.

Je mag overleggen op fluistertoon.

Schrijf je vraag op en ga verder met je schrijfplan. 

Klaar? Schrijf alvast een alinea uit voor je middenstuk. Hierbij denk je aan verbindingswoorden en een kernzin.

Vorige les

Verdiepen in stelling/onderwerp

Je kiest een stelling/onderwerp voor je oefenbetoog. 

Vandaag

Opbouw van een betoog

Je leert hoe je in een betogende tekst de lezer overtuigt. 

Volgende les

Pakkende inleiding en een passend slot

Je leert hoe je een pakkende inleiding en een passend slot schrijft.