BS 7 verwantschap mavo 3 2022-2023

• Biologie
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 3

Basisstof 7 Verwantschap

Wat gaan we doen?

Korte herhaling 

Leerdoelen BS 7

Uitleg basisstof 7

Vragen stellen

Leerdoelen checken

Vooruitblik

Afsluiten

Terugblik

Hoofdhaar groeit bij de kruin een bepaalde kant op (zie afbeelding). De groeirichting is erfelijk bepaald. Het gen voor de groeirichting naar rechts is dominant (G).

Een man en een vrouw krijgen een kind. De man is heterozygoot voor de groeirichting van het haar. Bij de vrouw groeit het haar naar links.

Maak het kruisingsschema.

Moeder

Vader

G

g

g

g

Gg

Gg

gg

gg

Nummer 5 en 6 in de stamboom zijn beiden heterozygoot voor het gen dat taaislijmziekte veroorzaakt. Ze krijgen nog een dochter.

Hoe groot is de kans dat deze dochter geen taaislijmziekte heeft?

Sleep het vinkje naar het goede antwoord.

0%

25%

50%

75%

100%

Leerdoelen

•  Je kunt uitleggen en wat fossielen hebben bijgedragen aan de evolutietheorie

• Je kunt uitleggen dat overeenkomsten in de bouw van organen, de bouw van cellen en die samenstelling van stoffen in cellen duiden op verwantschap

Wat zijn fossielen?

Fossielen:

Versteende overblijfselen van organismen, of afdrukken van organismen in gesteente

Filmpje over van fossielen

Naaktslak

Fossiel ????

Fossielen

• Uit gevonden fossielen blijkt dat in de loop van de evolutie soorten zijn ontstaan, veranderd en of verdwenen
  

Versteende afdruk

Versteend organisme

Verwantschap

Kijk goed naar het plaatje.

Daarna volgt een slide waarin jij uitlegt wat volgens jou verwantschap is.

Wat denk jij dat verwantschap is.

verwantschap

Hoe korter geleden er een gemeenschappelijke voorouder was, hoe meer overeenkomsten en verwantschap

Oftewel:

Meer verwantschap: meer overeenkomsten in het DNA

Minder verwantschap: minder overeenkomsten in het DNA

Verwantschap

•  Soorten die een gemeenschappelijke voorouder hebben, vertonen verwantschap

Zoeken naar verwantschap door te kijken naar overeenkomst in:

• de bouw van organen
• processen in cellen 
• samenstelling van stoffen in cellen

Overeenkomst bouw organen

Homologe organen ( gemeenschappelijke voorouder)

Overeenkomst in functie

Analoge organen

Geen gemeenschappelijke voorouder

Rudimentaire organen

Even googlen...

Rudimentaire
organen

Rudimentaire organen

• Resten van een orgaan waar de voorouder veel aan had.

• De functie van het orgaan langzaam verdween .

• Het orgaan verdween ook langzaam.

Overeenkomst in stoffen

Celdeling

Verbranding

 Samenstelling van stoffen in cellen

Samenstelling van DNA en sommige eiwitten in cellen.

Hoe meer gelijkenis, hoe meer de organismen verwant aan elkaar zijn.

Menselijke evolutie

Lucy

7weetjes over "lucy" ( aapmens uit Ethiopië)

https://scientias.nl/lucy-de-australophitecus-vijf-bijzondere-weetjes/

Wat vond je het leukste feitje over Lucy

CHECK

1: Wie is de voorouder van de Afrikaanse en Indische olifant?

2: Welke soorten zijn ongeveer 3 miljoen jaar geleden uitgestorven?

3: Wie is de voorouder van alle olifantachtigen?

4: In welk tijdperk leefde de Paleomastodon

Dit was mijn uitleg.

Welke vragen heb je nog ?

check leerdoelen...

Wat is geen fossiel?

1. Een pootafdruk van een dino in versteende modder
2. Schelp van een schelpdier met dikke laag kalk
3. Een eierschaal van een kip
4. Versteend bot van een mens

Wat is geen rudimentair orgaan?

1. Het heupbeen bij een walvis
2. De blinde darm bij de mens
3. Het staartbotje bij een kat
4. Het staartbeen bij de mens

Een verwantschapsschema

In de afbeelding is in een verwantschapsschema de afstamming van een aantal soorten weergegeven.

Welke soort is eerder ontstaan, soort 3 of soort 7?

1. soort 3
2. soort 7

Welke rudimentaire organen heeft een mens? (meerdere mogelijk)

1. verstandskiezen
2. dikke darm
3. ruggenwervels
4. kippenvel

Schat in hoe goed je bent voorbereid op de toets ( na de vakantie ) 

wat	Opdracht 1 t/m 8 ( BS 7)
Hoe	lees de tekst van basisstof 7 ( Wil je extra uitleg, zie volgende slide met een filmpje over verwantschap
Hulp	1) boek 2) medeleerling 3 ) docent
Tijd	Eerst in stilte -> daarna rustig overleggen.
Klaar	Opdrachten af? Controleer of je de opdrachten juist gemaakt hebt! ( via som ) Ga aan de slag met flitskaarten en test jezelf online