4.3 reactievergelijkingen kloppend maken

• Scheikunde
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 3

H4 Nieuwe stoffen

4.3 Reactievergelijkingen kloppend maken

Vorige les: Chemische reactie

• Een chemische reactie is een reactie waarbij beginstoffen met bepaalde stofeigenschappen omgezet worden in nieuwe stoffen met nieuwe stofeigenschappen.

• De verandering is on omkeerbaar.

• Twee soorten chemische reacties: verbranding en ontleding
  

 

veranderen de atomen bij een chemische reactie?

ja

nee

soms

Welke reactieverschijnselen ken je nog?

Reactieverschijnselen

Wat is een ontledingsreactie?

1. Een reactie met zuurstof
2. Een reactie waarbij twee stoffen met elkaar reageren tot één nieuwe stof
3. Een reactie waarbij uit één stof meerdere nieuwe stoffen ontstaan.
4. Een reactie waarbij zuurstof ontstaat

Wat is een verbrandingsreactie?

1. Een reactie met zuurstof, waarbij meerdere nieuwe stoffen ontstaan.
2. Een reactie waarbij twee stoffen met elkaar reageren tot één nieuwe stof.
3. Een reactie waarbij uit één stof meerdere nieuwe stoffen ontstaan.
4. Een reactie waarbij zuurstof ontstaat

Vorige les: organische stof verbranding vs. ontleding

Organische stof (s) + zuurstof (g)                   koolstofdioxide (g) + water (g)

 

Organische stof (s)                  Koolstof (g) + water(l) + witte rook (g)

Welke van de onderstaande reacties is een voorbeeld van een ontledingsreactie?

1. Methaan + zuurstof → koolstofdioxide + water
2. hout → koolstof + water + witte rook
3. Hout + zuurstof → koolstofdioxide + water
4. IJzer + zwavel → ijzersulfide

Welke van de onderstaande is een voorbeeld van een verbrandingsreacties?

1. Methaan → koolstof + waterstof
2. Waterstofperoxide → water + zuurstof
3. Hout + zuurstof → koolstofdioxide + water
4. IJzer + zwavel → ijzersulfide

Moleculen en atomen

• Een stof bestaat uit moleculen
  
• Een molecuul is het kleinste deeltje van een stof dat alle chemische eigenschappen van een stof nog bezit.
  
• Een molecuul bestaat uit atomen.
  

Periodiek systeem

Verbindingen

• Een stof waarin twee, of meer, atoomsoorten aan elkaar zijn verbonden.

• Natrium (s) + chloor (g)                       Natriumchloride    (reactieschema)
• Na (s) + Cl (g)                    NaCl (s)                                              (reactievergelijking)

Wat zijn moleculaire stoffen?

1. Verbindingen met een niet-metaal en een metaal.
2. Verbindingen waarin alleen niet-metalen voorkomen
3. Verbindingen tussen metalen.
4. zouten.

Moleculaire stof

• Een stof die is opgebouwd uit niet-metalen.
• Ontleding: Watermolecuul valt uit elkaar in zuurstof- en waterstofmoleculen.
• Chemische reactie:  andere eigenschappen.
• Er verdwijnt niks !

Moleculaire stof

Is methaan (CH4) een moleculaire stof -gebruik tabel 1)

Ja

Nee

Ammoniak is een verbinding tussen stikstof en waterstof. Geef het reactieschema voor de ontleding van ammoniak?

Ammoniak bestaat uit één stikstof atoom en drie waterstof atomen. Hoeveel atomen stikstof ontstaan er bij de ontleding van één ammoniak molecuul?

1. 0
2. 1
3. 2
4. 3

Ammoniak bestaat uit één stikstof atoom en drie waterstof atomen. Hoeveel atomen waterstof ontstaan er bij de ontleding van één ammoniak molecuul?

1. 0
2. 1
3. 2
4. 3

4.3 Leerdoelen

• Je kunt het verschil tussen een reactieschema en een reactievergelijking beschrijven.
  
• Je kunt de molecuulformule en naam van enkele veelvoorkomende stoffen noteren.
  
• Je kunt reactievergelijkingen kloppend maken.
  

Moleculen en atomen

Moleculen en getallen

Watermolecuul: 1 atoom zuurstof en 2 atomen waterstof.

molecuulformule: H2O

Molecuul en getallen

Coefficient

index

Molecuulformule en (FASE)

Coefficient

index

(l)

Vast (s)

Vloeibaar (l)

Gas (g)

Opgelost (aq)

Coëfficiënt

• H2O:

• 2 H2O:

• 4 H2O:

Index en coëfficiënt

• ijzer heeft index 2
• Zuurstof heeft index 3
• Het molecuul IJzeroxide  ( Fe2O3 ) heeft geen coëfficiënt! 
• Er zijn dus in totaal 5 atomen ( 2 ijzer en 3 zuurstof).

De Formule van waterstofperoxide is
H O . Uit hoeveel atomen bestaat dit molecuul?

2

2

1. 1
2. 2
3. 4
4. 5

Molecuulformules

Molecuulformules

Molecuulformules: alleen in paren !

• Cl₂ara F₂ietst N₂ooit I₂n H₂aar O₂nder Br₂oek.
  

Chloor, fluor, Stikstof, Jood, waterstof, Zuurstof en broom.

Reactieschema en reactievergelijking

• Reactieschema: 
• methaan             koolstof + waterstof 

•  Reactievergelijking:   
• CH_{4 (g)                C +  H2}

Atomen verdwijnen niet!

Reactievergelijking Kloppend maken

Wet van behoud van massa:

1. omzetten naar molecuulformules
   
2. fases noteren bij de vergelijking
   
3.  Atomen links en rechts tellen
4.  Coëfficiënten aanpassen
5.  Controleren (aantal atomen links = aantal atomen rechts?)

Voorbeeld

methaan               koolstof + waterstof 

1. omzetten naar molecuulformule + Fase

CH4 (g)            C (s) + H2 (g) 

2. Atomen tellen

2. Atomen tellen (links en rechts)

                    CH4 (g)                              C (s) + H2 (g) 

 

C

H

1

4

2. Atomen tellen

                    CH4 (g)                              C (s) + H2 (g) 

 

C

H

1

1

4

2

3. Coëfficiënten aanpassen

                    CH4 (g)                              C (s) +  2 H2 (g) 

 

C

H

1

1

4

2

4

Tel de atomen links en rechts en maak de reactievergelijking kloppend:

Maak de reactievergelijking kloppend:

Maak de reactievergelijking kloppend:

Planning