Hoofdstuk 3

• Economie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Dinsdag 19 Maart

- Bespreken huiswerkopdrachten, 9,13,15,17

- Start hoofdstuk 3 Conjunctuurpolitiek

- Economisch beleid

- Automatische stabilisatoren

- Monetair beleid 

Overheid en conjunctuur

Hoogconjunctuur

- Goed met overheidsfinanciën 

Weinig uitkeringen en veel belastinginkomsten 

Veroorzaakt grote onzekerheid

Laagconjunctuur

- Slechter met overheidsfinanciën, veel uitkeringen en weinig belastinginkomsten 

Veroorzaakt ook onzekerheid 

Wat te doen? 

Conjunctuurbeweging dempen!! 

Anticyclisch begrotingsbeleid! 

Anti-cyclisch begrotingsbeleid

In een periode van onderbesteding zal de overheid:

- Eigen uitgaven vergroten --> meer vraag --> meer productie nodig --> meer arbeiders nodig --> conjuncturele werkloosheid daalt. 

- Belastingen verlagen --> consumenten houden meer inkomen over --> meer vraag --> meer productie --> meer arbeiders --> daling conjuncturele werkloosheid 

Gevolg 

Overheid gaat schuld opbouwen! 

2 Effecten die het beleid afzwakken:

- Liquiditeitsval kan optreden 

- Extra uitgaven lekken weg door import. 

Anti-cyclisch begrotingsbeleid

Periode overbesteding overheid gaat:

- Eigen uitgaven verlagen --> minder vraag -->  overbesteding neemt af --> bestedingsinflatie neemt af. 

- Belastingen verhogen --> Minder inkomen --> minder vraag --> overbesteding neemt af --> bestedingsinflatie daalt 

Pro-cyclisch beleid 

Bijvoorbeeld kiezen voor bezuinigingen op het moment dat het slecht gaat met de economie, kijken naar structurele ontwikkeling in plaats van conjuncturele ontwikkeling. 

Automatische stabilisatoren

Zonder nieuw beleid anti-cyclische invloed. 

Dit door:

- Progressieve belastingen, automatisch een hoger deel van je inkomen aan belasting betalen. 

- Inkomensafhankelijke uitkeringen, een deel van je inkomen behouden, zo kunnen besteden. 

Maken opdracht 2 t/m 5 van hoofdstuk 3 

Hoe krijg je de economie aan de gang tijdens een recessie of crisis?

Y = C + I + O + (E-M)

Consumenten hebben geen vertrouwen, producenten hebben geen vertrouwen, de overheid heeft geen belastinginkomsten en kan niet lenen

Wat doe je dan? Geld bijmaken? 

Monetair beleid 

ECB voert monetair beleid uit, deze bestaat uit drie onderdelen:

- Wisselkoersbeleid

- Rentebeleid

- Geldhoeveelheidsbeleid 

Taken ECB: Toezichthouden op monetaire infrastructuur en op aanbieders van financiële producten. 

Fisher (1867 - 1947)

MV = PT

M x V = P x T (monetair beleid)

M x  V = P x T
V = omloopsnelheid, bijvoorbeeld 4 >> het geld gaat in een jaar 4 keer van hand tot hand, ofwel eens per (12mnd/ 4 =) 3 mnd

• Fisher veronderstelt: V staat vast net als het prijspeil op korte termijn.  Dit heeft te maken met de prijsrigiditeit. Op korte termijn worden de prijzen NIET aangepast! 
• Dus als de maatschappelijke geldhoeveelheid stijgt, zal op KORTE TERMIJN ook de transacties laten stijgen. 

M x V = P x T (monetair beleid)

M x  V = P x T
V = omloopsnelheid, bijvoorbeeld 4 >> het geld gaat in een jaar 4 keer van hand tot hand, ofwel eens per (12mnd/ 4 =) 3 mnd

• Op lange termijn kunnen prijzen wel aangepast worden. Op een gegeven moment kan er niet meer geproduceerd worden. 
• Een stijging van M zal dus op LANGE TERMIJN leiden tot een stijging van het prijspeil. 

Opdracht 9 t/m 11 

Toezicht aanbieders financiële producten

• Banken hebben bankvergunning nodig
• Toezicht op risico's nemen 
• Gaat het fout? Depositogarantiestelsel, tot €100.000 terug betalen. 

Monetaire infrastructuur 

• Belangrijk kenmerk voor structuur van economie
• Verantwoordelijk voor goed functioneren

• Toezicht op kwaliteit bankbiljetten
• Eurobiljetten ongeveer 2 tot 5 jaar mee 

Examenopgave 2017 

Huiswerk opdracht Maandag 26-03

Hoofdstuk 2 opdracht 11 t/m 19 

Hoofdstuk 3 opdracht 6 t/m 14