2.5 gezonde voeding

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo k, g, t
• Leerjaar 2

Voeding en Vertering

Zet de onderdelen van de spijsvertering in de goed volgorde.

mond

slokdarm

maag

12-vingerige darm

dunne darm

dikke darm

endeldarm

anus

De twaalfvingerige darm zit tussen de dunne en de dikke darm.

1. Juist
2. Onjuist

In de lever wordt gal gemaakt.

1. Juist
2. Onjuist

De maagportier sluit de slokdarm af van de maag.

1. waar
2. niet waar

Je ziet hier een afbeelding van de spijsverteringsorganen. De naam van nummer 11 is ...

1. maag
2. lever
3. alvleesklier
4. galblaas

Je ziet hier een afbeelding van de spijsverteringsorganen. De naam van nummer 6 is ...

1. dunne darm
2. twaalfvingerige darm
3. endeldarm
4. dikke darm

Een functie van darmperistaltiek is het vermengen van voedsel met verteringssappen.

1. Juist
2. Onjuist

In welk deel van het darmkanaal komen darmplooien en darmvlokken voor?

1. Dunne darm
2. Endeldarm
3. Slokdarm
4. Twaalfvingerige darm

Welk verteringssap zorgt voor het emulgeren van vetten?

1. Alvleessap
2. Darmsap
3. Gal
4. Maagsap

Lesdoelen

-Ik kan met de schijf van vijf adviezen voor een gezonde voeding geven

-Ik weet wat gezond gewicht is en welke keuzen daaraan kunnen bijdragen

-Ik kan enkele mogelijke oorzaken en gevolgen van eetstoornissen noemen en enkele voorbeelden geven. 

De schijf van vijf

Mineralen (zouten) --> in alle vakken

water

vitaminen/

voedingsvezel

koolhydraten/

voedingsvezel

eiwitten

vetten

Samenvattend

Als je elke dag iets uit elk vak eet, krijg je alle voedingsstoffen binnen die je lichaam nodig heeft!​

​

Uit de grote vakken (plantaardige voedingsmiddelen) moet je meer eten dan uit de kleine vakken​

Energie

Een groot deel van je voedsel gebruik je als

brandstof. Brandstof geeft je lichaam 

energie.

De hoeveelheid energie in voedsel wordt aangegeven met kilojoule (kJ).

Een andere eenheid voor energie in voedsel is kilocalorie (kcal).

Je kunt de eenheden naar elkaar omrekenen.

Hoeveel energie je nodig hebt, verschilt van persoon tot persoon. Het hangt onder andere af van je:

- geslacht (jongens hebben meer energie nodig dan meisjes)

- lichaamsgrootte

- lichamelijke inspanning

- leeftijd (jongeren hebben meer energie nodig dan ouderen)

Wat je eet en hoeveel je eet, heeft invloed op je gewicht.

Meestal geldt: je gewicht blijft gelijk als je evenveel energie opneemt als je verbruikt.

Eet je meer dan je nodig hebt, dan wordt een deel van de voedingsstoffen opgeslagen als reservestof. Meestal is dat vet.

Gewicht

Eet je minder dan je nodig hebt, dan ga je reservestoffen gebruiken als brandstof voor energie. Dan val je af.

Maar je gewicht heeft ook te maken met erfelijke eigenschappen:

- de een heeft een zwaardere bouw dan een ander

- de stofwisseling kan verschillen

- de dikte van de onderhuidse vetlaag verschilt van persoon tot persoon

Overgewicht

Bij overgewicht of obesitas (ernstig overgewicht) is er teveel vet in het lichaam opgeslagen.

Mensen met overgewicht hebben meer kans op hart- en vaatziekten en diabetes (suikerziekte).

Overgewicht is ook slecht voor de gewrichten.

Ondergewicht

Een te laag lichaamsgewicht noem je ondergewicht.

Hierbij kan er een tekort aan voedingsstoffen ontstaan.

Iemand met ondergewicht kan sneller ziek worden 

en is sneller moe en lusteloos.

Er is een grotere kans op botbreuken.

Eetstoornis

Mensen met een eetstoornis zijn in hun hoofd de hele dag bezig met eten en drinken. Ze maken zich zorgen over de invloed van eten en drinken op hun lichaam.

Er zijn verschillende eetstoornissen, onder andere:

- anorexia nervosa: eet niet (voldoende), valt veel af, voelt zich dik

- boulimia nervosa: eet niet, maar heeft ook eetbuien en geeft daarna over, bang om dik te worden, door braken slokdarm beschadigd

- eetbuistoornis: eetbuien --> overgewicht

Oorzaken eetstoornis:

- beïnvloed worden door je cultuur of de media

- ontevreden zijn over jezelf of je uiterlijk (negatief zelfbeeld)

- nare gebeurtenissen in je leven

- angst om de controle te verliezen

- faalangst of perfectionisme

Een eetstoornis kun je niet in je eentje oplossen, vraag hulp!!

Aan het (huis)werk

Noteer in je agenda!

Lees boek blz. 113 t/m 117

Maak werkboek blz. 118 --> opdr. 1

Maak basisstof 2.5 opdracht 2,3,4,6

Uitdaging: opdracht 10