Les 2 buikpijn deel 2

• Triage leerjaar 1
• MBO
• Studiejaar 1

Les 2 buikpijn deel 2

Menstruatieklachten en urinewegproblemen

Tijdsplanning

Quiz herhaling vorige les

Theorie menstruatieklachten & urinewegproblemen

Make e-learning

Afsluiten en reflecteren

Lesdoelen

Aan het eind van de les kan jij:

Wij gaan de volgende ziektebeelden behandelen

- Menstruatie

- Menorragie

- Endometriose

- Menopauze

- Prostatitis

- Dysmenorroe

- Amenorroe

- Premenstrueel syndroom  (PMS)

- Prostaat kanker

- Cystitis (UWI)

Menstruatie

Elke maand bereidt het lichaam zich voor op een mogelijke zwangerschap. De wand van de baarmoeder wordt dikker om een bevruchte eicel te kunnen ontvangen. Als er geen zwangerschap is, heeft het lichaam die dikke baarmoederwand niet nodig. Die laat dan los en wordt samen met een beetje bloed afgevoerd: dat is de menstruatie.

- Het begint meestal tussen 10 en 16 jaar (de puberteit).

- Een menstruatiecyclus duurt gemiddeld 28 dagen, maar dit kan variëren.

- De menstruatie zelf duurt meestal tussen de 3 en 7 dagen.

- Het is een teken dat het lichaam vruchtbaar is (klaar om zwanger te worden).

Menorragie

Hevig en/of langdurig menstrueel bloedverlies. Je ongesteld bent zoals normaal, maar je verliest veel meer bloed dan gebruikelijk, of je menstruatie duurt langer dan normaal. Het kan komen door een hormonale disbalans, een andere medische reden en soms is de oorzaak niet bekend.

Wat is “hevig”?

- Je moet elk uur je maandverband of tampon vervangen, meerdere uren achter elkaar.

- Je gebruikt dubbel bescherming (bijvoorbeeld tampon én maandverband), en lekt alsnog door.

- Je menstruatie duurt langer dan 7 dagen.

- Je verliest grote bloedklonters.

- Je voelt je moe of duizelig door bloedverlies (mogelijk bloedarmoede).

Amenorroe

Amenorroe betekent het uitblijven van de menstruatie. Dus: iemand die eigenlijk ongesteld zou moeten worden, maar dat niet wordt.

Oorzaken:

- Hormonale problemen

- Zwangerschap

- Stress

- PCOS 

Dysmenorroe

Dysmenorroe is de medische term voor menstruatiepijn — en dan niet zomaar een beetje kramp, maar echt pijn die je dagelijkse leven kan verstoren.

Symptomen: krampende pijn in de onderbuik, rugpijn, hoofdpijn, misselijkheid, soms diarree.

Oorzaken: Het lichaam reageert gewoon heftig op de menstruatie, of er is een andere onderliggende aandoening zoals bijv. Endometriose

Endometriose

Endometriose is een chronische aandoening waarbij weefsel dat lijkt op baarmoederslijmvlies buiten de baarmoeder groeit. 

Dat weefsel reageert elke maand op je hormonen, net als het slijmvlies in je baarmoeder: het wordt dikker, breekt af en veroorzaakt een soort "mini-menstruatie" op plekken waar het bloed niet weg kan. Dat zorgt voor ontstekingen, pijn en soms littekenweefsel of verklevingen.

Symptomen: Ernstige menstruatiepijn, pijn bij gemeenschap, pijn bij ontlasting of bij het plassen, vruchtbaarheidsproblemen. 

Premenstrueel syndroom (PMS)

PMS (Premenstrueel Syndroom) is een combinatie van lichamelijke en mentale klachten die optreden in de week of twee vóór je menstruatie — en die meestal verdwijnen zodra je ongesteld wordt of kort daarna.

Lichamelijke klachten: Pijnlijke borsten, opgeblazen gevoel, hoofdpijn, eetbuien, vermoeidheid

Emotioneel: Stemmingswisselingen, prikkelbaarheid, somber, huilbuien, angst

Menopauze

Laatste menstruatie. Dit betekent dat je vruchtbaarheid afneemt (eitjes raken op). 

- Meestal tussen de 45-55 jaar (maar kan ook eerder)

Symptomen: 

- Opvliegers

- Nachtelijk zweten

- Minder libido

- Droge vagina

Benigne prostaat hypertrofie

🔹 Benigne = goedaardig (dus géén kanker)

🔹 Prostaat = een klier bij mannen, net onder de blaas

🔹 Hypertrofie = vergroting

Dus: goedaardige vergroting van de prostaat. Het komt vooral voor bij mannen vanaf 45–50 jaar, en is normaal bij het ouder worden. 

Symptomen: Moeite met beginnen met plassen, vaak moeten plassen, zwakke urinestraal, niet helemaal leeg voelen

Prostaat carcinoom

Het is een kwaadaardige tumor in de prostaat, een klier die onder de blaas ligt en om de plasbuis heen zit. Prostaatkanker ontstaat meestal langzaam, en sommige vormen groeien zo traag dat ze geen klachten geven of nooit problemen veroorzaken. Maar er zijn ook agressievere vormen, die wél snel groeien en kunnen uitzaaien.

Symptomen (soms pas laat merkbaar):

Veel mannen hebben in het begin géén klachten. Als er wél klachten zijn, lijken ze vaak op BPH:

- Moeizaam plassen

- Zwakke straal of onderbroken plas

- Veel vaker moeten plassen (vooral ’s nachts)

- Nadruppelen

- Gevoel dat de blaas niet leeg is

🔴 Alarmtekens kunnen zijn:

Bloed in urine of sperma

Pijn in de onderrug, heupen of bekken (mogelijk bij uitzaaiingen)

Onverklaarbaar gewichtsverlies of vermoeidheid

Prostatitis

Prostatitis is een ontsteking of infectie van de prostaatklier. Het komt voor bij mannen van alle leeftijden, maar vooral tussen de 20 en 50 jaar.

- Chronische pijn in het bekken, perineum (gebied tussen balzak en anus), onderrug

- Vaak plassen, branderig gevoel

- Pijn bij ejaculatie of erectieproblemen

- Geen koorts

Cystitis

Cystitis = blaasontsteking, meestal veroorzaakt door een bacterie (vaak E. coli), die via de plasbuis in de blaas komt. De binnenkant van de blaas raakt dan ontstoken.

Symptomen:

🔹 Pijn of branderig gevoel bij het plassen

🔹 Vaak moeten plassen, maar dan komen er maar kleine beetjes

🔹 Drang om te plassen, ook als je blaas bijna leeg is

🔹 Pijn laag in de buik (blaasstreek)

🔹 Troebele of stinkende urine

🔹 Soms bloed in de urine (licht roze of roestkleurig)

🔹 Bij vrouwen: soms ook een zwaar gevoel in het bekken

🔹 Bij mannen kan het samengaan met prostatitis

Opdracht

Maken E-learning urinewegproblemen