AFP 2.3.20

Anatomie, Fysiologie en Pathologie


Les 20
Periode 3
Leerjaar 2
1 / 31
volgende
Slide 1: Tekstslide
Verpleging en verzorgingMBOStudiejaar 2

In deze les zitten 31 slides, met interactieve quizzen, tekstslides en 2 videos.

time-iconLesduur is: 120 min

Onderdelen in deze les

Anatomie, Fysiologie en Pathologie


Les 20
Periode 3
Leerjaar 2

Slide 1 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Vorige les
Welke 4 soorten hormonen zijn er (naar samenstelling/werking)?
Wat gebeurt er bij negatieve feedback in een regelkring?
In welke situaties kan er sprake zijn van positieve feedback?
Welke factoren zijn van invloed op de concentratie hormonen in het bloed?

Slide 2 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Lesindeling
  1. Welkom + Rapid (5 min.)
  2. Vorige les (10 min.)
  3. Lesindeling en Lesdoelen (5 min.)
  4. Theorie Hypofyse (45 min.)
  5. Zelf aan de slag (20 min.)
  6. Afsluiting + huiswerk (5 min.)

Slide 3 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Lesdoelen
Aan het eind van de les kunnen jullie:
  • Uitleggen welke hormonen er door de hypofyse achterkwab worden afgegeven en welke functie deze hormonen hebben.
  • Benoemen welke hormonen er door de hypofyse voorkwab worden afgegeven en welke functie deze hormonen hebben.

Slide 4 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Hypothalamus en Hypofyse
Hypothalamus: De 'baas'
  • Regelt het autonome zenuwstelsel (onbewuste processen)
  • Bijvoorbeeld temperatuur, honger- en dorstgevoel, dag- en nachtritme (de biologische klok), de emoties en het geheugen. 

Hypofyse: De 'onderbaas'
  • Regelt lichaamsfuncties door afscheiden van hormonen
  • Verbonden via hypofysesteel aan de hypothalamus


Slide 5 - Tekstslide

De hypothalamus en de hypofyse zijn met de hypofysesteel met elkaar verbonden. De hypothalamus 'meet' of er voldoende van een bepaald hormoon in het bloed aanwezig is. Wanneer het lichaam meer of minder van een bepaald hormoon nodig heeft, geeft de hypothalamus de hypofyse een seintje. Dat gaat met behulp van hormonen.

Slide 6 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Hypofyse
Hypofyse: Staat onder controle van de hypothalamus
  • Produceert 9 verschillende hormonen
  • Bestaat uit een voorkwab en een achterkwab

Voorkwab: Endocrien weefsel (gespecialiseerd in één/meer hormonen)
  • 7 verschillende hormonen (TSH, ACTH, LH, FSH, GH, PRL, MSH)
Achterkwab: Neurosecretoire cellen (gespecialiseerde zenuwcellen)
  • 2 hormonen (Oxytocine en ADH/vasopressine)

Slide 7 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Slide 8 - Video

Deze slide heeft geen instructies

Hypofyse achterkwab
Hypofyse achterkwab: Neurosecretoire cellen (zenuwcellen)
  • Wordt direct door de hypothalamus aangestuurd
  • Maakt zelf geen hormonen, maar geeft deze door!

Oxytocine: 
  • Zorgt voor samentrekking van baarmoeder bij de 
      bevalling
  • Zorgt voor samentrekking van melkklieren
      (toeschietreflex) bij borstvoeding

Slide 9 - Tekstslide

De zenuwcellen van de achterkwab staan in directe verbinding met de hypothalamus. De hypothalamus produceert zelf de hormonen en geeft deze via de hypofyse achterkwab af. De hypofyse achterkwab slaat deze hormonen als het ware op.
Hypofyse achterkwab (2)
Antidiuretisch hormoon (ADH)/vasopressine: 
  • Anti = tegen, diurese = plassen -> zorgt voor minder urine productie
  • Reageert op het zoutgehalte van het bloed
  • Zet de nieren aan tot terugresorptie van water (bij uitdroging)

Een hoog zoutgehalte zorgt voor productie van ADH -> ADH zorgt ervoor dat de nieren meer vocht terughalen in het bloed -> Zout in het bloed wordt als het ware 'verdund' -> productie van ADH loopt weer terug

Slide 10 - Tekstslide

Is dit dan positieve of negatieve feedback?

Slide 11 - Tekstslide

De hypofyse maakt dus veel hormonen om het lichaam en de organen daarin aan te sturen. Zoals gezegd, is de hypofyse echter in twee delen opgebouwd. Nu gaan we dieper op die 2 delen in. 
Hypofyse voorkwab
Hypofyse voorkwab: Endocriene cellen (één/meer hormonen)
  • Maakt zélf de hormonen aan onder invloed van hypothalamus 

Hypothalamus zet hypofyse voorkwab aan op twee manieren:
  • Releasing factors: Stimuleren de afgifte van hormonen
  • Inhibiting factors: Remmen de afgifte van hormonen
  • Deze factoren gaan via het bloed (hypofysepoortader) naar de hypofyse

Slide 12 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

De hypofyse voorkwab maakt véél hormonen...

Gebruik eventueel 'invulschema Hormonen' op CumLaude

Slide 13 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Hormonen vd voorkwab
1. Hormonen voor de schildklier (thyroïd)

De hypothalamus produceert TRH: Thyroïd Releasing Hormone
  • Thyrotropine vrijmakend hormoon
  • Stimuleert afgifte van TSH door hypofyse

TSH: Tyroïd Stimulating Hormone (schildklierstimulerend hormoon)
  • Hartslag, bloeddruk, spijsvertering
  • Glandotroop hormoon (zet schildklier aan tot productie hormonen)

Slide 14 - Tekstslide

Schildklier komen we later uitgebreid op terug
Hormonen vd voorkwab (2)
2. Hormonen voor de borstklieren (voor lactatie)

De hypothalamus produceert: 
  • PSH (Prolactine Stimulating Hormone): Stimuleert afgifte van prolactine
  • Dopamine: Remt de afgifte van prolactine 

Prolactine (effectorhormoon):
  • Stimuleert de aanmaak van borstklierweefsel
  • Stimuleert de productie van melk (lactatie)

Slide 15 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Hormonen vd voorkwab (3)
3. Hormonen voor de bijnieren

De hypothalamus produceert CRH: Corticotropin Releasing Hormone
  • Corticotropine Stimulerend Hormoon
  • Stimuleert afgifte van ACTH door hypofyse

ACTH: Adrenocorticotroop Hormoon (glandotroop)
  • Stimuleert bijnieren tot produceren van hormonen (bijv. cortisol)
  • Afgifte via vast ritme + extra bij stress

Slide 16 - Tekstslide

Bijnieren worden later ook nog uitgebreid behandeld.

Cortisol controleert de stressreacties van het lichaam, het suikergehalte in het bloed, het helpt je fit te voelen en het lichaam te beschermen tegen de gevolgen van ziektes, verwondingen of psychische stress. Wanneer ons lichaam aan een stressvolle situatie wordt blootgesteld is een extra hoge cortisolspiegel nodig om overeind te blijven. Het gaat hierbij zowel om lichamelijke stress als psychische stress.

Even in de herhaling...

Slide 17 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Welk hormoon produceert de hypothalamus voor de schildklier?
A
TRH
B
TSH
C
PSH
D
CRH

Slide 18 - Quizvraag

Deze slide heeft geen instructies

Het hormoon prolactine werkt op de/het...
A
Schildklier
B
Bijnieren
C
Baarmoeder
D
Borstklieren

Slide 19 - Quizvraag

Deze slide heeft geen instructies

Het hormoon ACTH wordt extra geproduceerd onder invloed van
A
Zonlicht
B
Stress
C
Zwangerschap
D
Eten

Slide 20 - Quizvraag

Deze slide heeft geen instructies

Hormonen vd voorkwab (4)
4. Hormonen om te groeien

Hypothalamus produceert:
  • GHRH: Growth Hormone Releasing Hormone (+)
  • GHIH: Growth Hormone Inhibiting Hormone (-)

Groeihormoon: Voor botten en Weefsels
  • Stimuleert de groei en ontwikkeling van het lichaam
  • Is van invloed op de stofwisseling van organen

Slide 21 - Tekstslide

Groeihormoon is zowel effector als glandotroop
Hormonen vd voorkwab (5)
5. Geslachtshormonen (Gonadotropines)

Hypothalamus produceert GnRH: Gonadotropine Releasing Hormone
  • Stimuleert de afgifte van geslachtshormonen door hypofyse

Hypofyse produceert:
  • LH (Luteïniserend Hormoon): Menstruatiecyclus, eisprong, oestrogeen, progesteron
  • FSH (Follikel Stimulerend Hormoon): Groei/rijping eicellen/zaadcellen

Slide 22 - Tekstslide

Geslachtshormonen noemen we gonadotropines
Hormonen vd voorkwab (6)
6. Hormonen voor de huid

Hypothalamus produceert MRH:
  • Melanotropin Releasing Hormone: Stimuleert afgifte MSH

MSH: Melanotropin Stimulating Hormone (effectorhormoon)
  • Zet huidcellen aan tot productie van melanine
  • Melanine (pigment) maakt de huid donkerder

Slide 23 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies


Even in de herhaling...

Slide 24 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Welk door de hypothalamus geproduceerd hormoon stimuleert de afgifte van het groeihormoon?
A
ACTH
B
GnRH
C
GHIH
D
GHRH

Slide 25 - Quizvraag

Deze slide heeft geen instructies

Welk hormoon zorgt voor de rijping van eicellen en zaadcellen?
A
LH
B
FSH
C
TSH
D
MSH

Slide 26 - Quizvraag

Deze slide heeft geen instructies

Is MSH een effectorhormoon of een glandotroop hormoon en waarom?

Slide 27 - Open vraag

Deze slide heeft geen instructies

Slide 28 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Slide 29 - Video

Deze slide heeft geen instructies

Zelf aan de slag
Open 'Opdracht Hormoonklieren' op CumLaude (week 6)

Beantwoordt de vragen met behulp van het anatomieboek en internet.

Let op: Ook hier kunnen vragen van terugkomen in de toets!
timer
1:00

Slide 30 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Huiswerk
  • Verder gaan met een samenvatting/lijst met moeilijke woorden bij het spijsverteringsstelsel
  • Afmaken Expert College: Hormoonstelsel (AF)
  • Afmaken ‘Opdracht Hormoonklieren’.


Slide 31 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies