par 6.1 Eigenschappen van metalen

• Scheikunde
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 3

H6 Metalen

6.1 Eigenschappen van metalen

6.2 Reacties van metalen

6.3 Productie van metalen

6.4 Duurzaam gebruik van metalen 

6.1 Eigenschappen van metalen

Leerdoelen

1. Je kunt enkele gemeenschappelijke eigenschappen van metalen noemen.
2. Je kunt edelmetalen en hun belangrijkste eigenschappen noemen.
3. Je kunt enkele onedele metalen en hun belangrijkste eigenschappen noemen.
4. Je kunt enkele legeringen en hun belangrijkste eigenschappen noemen.
5. Je kunt enkele zware metalen en hun schadelijke effecten noemen.

Waar staat de afkorting Hg voor?

1. schoonmaakmiddel
2. Zink
3. Kwik
4. Tin

Is Fe een metaal ?

1. ja
2. nee

Metalen

Een aantal eigenschappen die vrijwel alle metalen hebben;

- blinken als je ze poetst

- geleiden stroom

- buigzaam

- geleiden warmte

- vast bij kamertemp. behalve Hg

Wat is geen eigenschap van metalen?

1. glanzen
2. geleiden stroom en warmte
3. buigzaam
4. zijn allemaal vloeibaar

Edele metalen

Dit zijn metalen die voor eeuwig mee kunnen gaan. Goud , zilver en platina zijn  soorten edelmetalen. 

Ze reageren niet met andere stoffen waardoor ze altijd 'goed' blijven.

Is zilver een edelmetaal?

1. Ja
2. Nee

Is ijzer een edelmetaal?

1. Ja
2. Nee

Wat is de belangrijkste eigenschap van edel metalen?

1. ze reageren altijd
2. ze geleiden geen stroom
3. ze reageren niet met andere stoffen
4. ze roesten heel erg

Onedele metalen

Een metaal wat kan worden aangetast door water of zuurstof is een onedel metaal.

Sommige reageren zo heftig met H₂O dat het gevaarlijk is.

... Na (s) + ... H2O (l) --> ...  NaOH (aq) + ... H2 (g)

Vorming van ijzeroxide

• ijzer + zuurstof --> ijzeroxide
• 4 Fe(s) + 3 O₂(g) --> 2 Fe₂O₃(s)
• ijzer is een onedel metaal 

soorten onedelheid

Welk metaal is geen onedel metaal?

1. Na
2. K
3. Mg
4. Cu

Legering

• Een legering is een homogeen mengsel van metalen.
• Een gouden ring is een legering van goud, zilver en koper.
• Een gouden ring is dus niet van puur goud, want goud is relatief zacht. Er zouden dus snel krassen op komen.
• Het % goud in een legering geef je aan in karaat. 
• 24 karaat betekent zuiver goud.

Hoeveel karaat goud is 100% zuiver goud?

1. 12 karaat
2. 6 karaat
3. 24 karaat
4. 28 karaat

Berekening karaat

• Massa % = deel / geheel x 100%
• Massa%  goud = karaat/ 24 x 100%

Vraag: Mevrouw Snoep wilt als trouwring een karaat van 8, hoeveel procent goud zit er in de ring? 

Een ring van 8 karaat bevat ...... procent goud.

1. 50
2. 33,33
3. 25
4. 100

Als een gouden ring voor 50% uit goud bestaat, hoeveel karaat is dit?

1. 24
2. 12
3. 8
4. 20

Soorten legeringen

Brons

• Standbeeld 
• Koper en tin
• Door toevoegen van tin aan koper wordt het harder 
• Goed bestand tegen water
• Laag smeltpunt

Messing

• Koper en zink
• Goedkoper dan goud

Soldeertin

• Tin, koper en zilver
• Elektronische schakelingen verbinden
• Laag smeltpunt, makkelijk met soldeerbout te bewerken

Amalgaam

• Vullen van je gebit
• Kwik tin en zilver
• Kwik is slecht voor je gezondheid
• Zelfde eigenschappen als goud, maar goedkoper
• Tegenwoordig wordt een soort plastic gebruikt

Zware metalen

1. Zware metalen zijn giftig. Grote hoeveelheden zijn schadelijk voor mens en milieu.
2.  Cadmium, kwik, lood, arseen en tin zijn de meest voorkomende zware metalen.

Welk metaal is geen zwaar metaal?

1. lood
2. natrium
3. cadmium
4. tin

zwaar metaal

edel metaal

zeer onedel metaal

lood, Pb

tin, Sn 

goud, Au

zilver, Ag

natrium, Na

kalium, K

Wat nu doen?

• maak de opgaven par 6.1