H7 licht en H8 licht en lenzen

• Natuur en techniek
• MBO
• Studiejaar 3

H7 licht en H8 licht en lenzen

lichtbronnen

• Om iets te kunnen zien heb je licht nodig. Voorwerpen die licht geven noem je lichtbronnen, zoals de zon en sterren (= natuurlijke lichtbron) en (gloei)lampen en kaarsen (= kunstmatige lichtbron).

lichtstralen

Licht verspreidt zich in rechte lijnen. Daarom worden de lichtstralen als rechte lijnen getekend. Lichtstralen zelf zijn onzichtbaar.  

terugkaatsing

Meeste voorwerpen geven geen licht. Zo'n voorwerp zie je alleen wanneer het verlicht wordt. Het licht dat op het voorwerp valt, weerkaatst het licht voor een deel terug naar je ogen.

schaduw

Licht beweegt zich in rechte lijnen voort. Als een deel van het licht uit een lichtbron wordt tegengehouden, ontstaat er een schaduw.

(maak opdracht op blz 69)

Spiegelwet

Spiegelwet (hoek van inval = hoek van terugkaatsing)

De spiegelwet

Gespiegelde bron methode

(Virtueel beeld)

Spiegelbeelden zien

Spiegelbeeld:

Virtueel beeld wat achter de spiegel is niet echt.

Spiegelbeeld

• Spiegelbeeld is even ver achter de spiegel als jezelf voor de spiegel staat
• Afstand voorwerp tot aan spiegel is voorwerpsafstand
• Afstand spiegelbeeld tot de spiegel heet spiegelbeeld
• Beeldafstand = Voorwerpsafstand

Kijken via een spiegel

• Teken het spiegelbeeld van het oog.
• Teken de kijklijnen langs de spiegel.
• Teken het gezichtsveld

Spiegelbeeld tekenen

1. Kies een willekeurig punt L van het voorwerp
2. Leg je geodriehoek met de loodlijn en de nulpunt op de spiegel 
3. Teken het beeldpunt B zo dat de afstand B-Spiegel even groot is als de afstand L-Spiegel
4. Herhaal stap 1 t/m 3 voor meerdere punten
5. Tekst staat in spiegelschrift.

Spiegelbeeld tekenen

Voorwerpafstand v : afstand tussen jou en de spiegel

Beeldafstand b: afstand van jouw spiegelbeeld tot de spiegel 

opdracht mevrouw Pietersen

Kan zij haar tenen zien in de spiegel? Probeer dat te tekenen (blz. 73)

Antwoord opdracht mevrouw Pietersen

• Bij het kijken in een spiegel pas je de spiegelwet twee keer toe.
• Vanaf het oog naar de bovenkant van de spiegel.
• Vanaf het oog naar de onderkant van de spiegel.
• Alles tussen de twee teruggekaatste lichtstralen kun je in de spiegel zien.

Voorbeeld autospiegel. Wat kun je zien?

Blikveld

Lichtbreking

Lichtbreking

De snelheid van licht door verschillende stoffen is niet gelijk. Door lucht en vacuüm is de snelheid ca. 300.000 km/s. 

In water en glas is de snelheid minder, namelijk 200.000 km/s.

Hierdoor wordt de lichtstraal geremd wanneer het schuin op het oppervlak valt. Het licht breekt! 

Lichtbreking

Als een lichtstraal schuin op glas valt, dan wordt de lichtstraal gebroken.

Van lucht naar glas: naar de normaal toe:        >   

Van glas naar lucht: van de normaal af:        <  

∠i

∠r

∠i

∠r

Lichtbreking naar de normaal toe en van de normaal af.

- Van een stof met lage dichtheid naar een hoge dichtheid= breking naar de normaal toe.

- Van hoge naar lage dichtheid=breking van de normaal af.

lichtbreking door een prisma 

Wit licht is een mengsel van kleuren.

Deze kleuren vormen een spectrum (zichtbaar)

Je ziet deze kleuren doordat wit licht (bundel)

wordt afgebogen, waardoor het uiteenvalt.

Lichtstralen

Van alle soorten straling die er zijn, kunnen wij maar een heel klein deel zien als kleur.

Dit noemen we het spectrum van zichtbaar licht.

We zien de kleuren van de regenboog (en mengsels daarvan).

kleur

• Rood, groen en blauw zijn de primaire kleuren van het licht. Samengevoegd maken ze "wit" licht. De secundaire kleuren zijn magenta (blauwachtig rood), cyaan (groenachtig blauw) en geel.
• Door rood, groen en blauw licht in de juiste verhouding te combineren, kun je alle andere kleuren maken.
• Rood, geel en blauw zijn de primaire verfkleuren. Samen vormen ze de "zwarte" kleur. De secundaire kleuren zijn oranje, groen en violet.
• 
  

Subtractieve en additieve kleurmenging

Inkt mengen:

• Door verschillende kleuren inkt te mengen kun je andere kleuren maken. De inkt werkt als een filter die bepaalde kleuren absorberen.
• Dit is subtractieve kleurmenging (bovenste plaatje). 

Licht mengen:

• Bij gekleurd licht werkt het anders. Als je groen, rood en blauw licht met elkaar mengt, krijg je wit licht (onderste plaatje). Dit is additieve kleurmenging. 
• Ze voegen namelijk kleur toe in plaats van te absorberen.

Hoe zien wij kleur?

HOE ZIEN WIJ KLEUREN?

Hoe zien wij kleuren??

• Staafjes
• Kegeltjes

Je kunt beschrijven hoe je voorwerpen in je omgeving ziet

Wit

Hoe zien we kleuren? 

Je kunt beschrijven hoe je voorwerpen in je omgeving ziet

Zwart

Hoe zien we kleuren? 

Je kunt beschrijven hoe je voorwerpen in je omgeving ziet

Blauw

Hoe zien we kleuren? 

Je kunt beschrijven hoe je voorwerpen in je omgeving ziet

Rood

Hoe zien we kleuren? 

voorbeeld: Hoe zien we kleuren? 

Straling

UV = Ultraviolet straling

Zodat je bruin wordt, blacklight, geld controleren.

Infrarood

In afstandsbediening, bewegingsmelder, warmtebeeldcamera

Dat waren mensenogen. Hoe zien dieren kleuren?

Ultraviolet straling (UV)

Onzichtbare straling (meestal van de zon)

die zorgt voor verkleuring

Toepassing:

- blacklight

- controle

- zonnebank

toepassingen van UV-straling

Zonnebank 

Vliegenvanger

Blacklight

licht en lenzen

Ons oog heeft een lens die zich boller en holler kan maken om zo voorwerpen dichterbij of verder weg te krijgen, zodat je het beeld nog scherp kan zien/ waarnemen.  

Accommoderen = is het aanpassen van je oog om een scherp beeld te creëren. 

Werking lens

• Het punt waar evenwijdige licht- stralen achter de lens samenkomen, is het brandpunt van de lens. 
• Je geeft de plaats van het brandpunt aan met de letter F (hoofdletter) van focus.
• Ideaal is het wanneer het brandpunt op de gele vlek valt!

F

Scherpstellen oog

• ooglens is bolle lens
  
• ooglens kan van vorm veranderen
• Dichtbij een Bolle lens
• Veraf een minder bolle lens
• Scherpstellen van het oog is Accomoderen. 
• Door het accomoderen wordt het brandpunt van de lens veranderd zodat het beeld scherp is

- bril

+ bril

Wat voor bril heb je nodig?

Bijziend (- bril)

Verziend (+ bril)

= een leesbril

lenzen

Een bolle lens heeft een kleinere brandpuntsafstand dan een platte lens.

Een bolle lens buigt de lichtstralen sterker af dan een platte lens.

De afstand van het  brandpunt tot de lens is de brandpuntsafstand.

Lichtbundels

• Lichtstralen bewegen altijd rechtdoor. 

•  Lichtbundel is veel lichtstralen bij elkaar. 
• Lichtbundels kunnen worden gebroken door het snelheidsverschil van licht tussen lucht en glas.

• Er zijn 3 verschillende lichtbundels. Divergerend, Convergerend & Evenwijdig. 

Lichtbundels 

Lichtbundels veranderen

• Veranderen lichtbundel met lens (= geslepen glas of kunststof)

• Bolle lens

       --> Midden dikker dan rand

       --> Lichtstralen naar elkaar toe

       --> Convergerende werking

Lichtbundels 

Lichtbundels veranderen

• Holle lens
  

       --> Midden dunner dan rand

       --> Lichtstralen van elkaar af       

       --> Divergerende werking

Welke lichtbundel geeft elke lens?

Construeren van lenzen

Lichtbundel door een lens tekenen

Teken de twee constructiestralen

Constructie bij bolle lenzen

f₁ en f₂ zijn de brandpuntsafstanden, v en b de voorwerps- én beeldsafstand.

De vergroting  N = b : v  en is gelijk aan N = h₂ : h₁   ( =>  als b > v van is N > 1)

Voorwerp

Beeld

Vergroten en verkleinen

De vergrotingsfactor geeft aan

hoeveel keer zo groot een beeld is

ten opzichte van een voorwerp.

In een holle spiegel is het beeld 

groter dan het voorwerp.

De vergrotingsfactor is groter dan 1.

Fotocamera

Ook met een fotocamera (figuur O.8) kun

je een voorwerp afbeelden. Net als bij het

oog maakt de cameralens een omgekeerd

beeld. Dit beeld kun je vastleggen op een

beeldchip, die zich achter in de camera

bevindt; de beeldchip is te vergelijken met

het netvlies.

Telefoon camera

Camera Obscura

1

2

Camera obscura

Maak een vraag bij de lesstof van vandaag!

(inclusief het juiste antwoord ;-))

Geef een goed antwoord

Geef een fout antwoord

Geef een bijna goed antwoord

Geef een antwoord waar makkelijk een vergissing mee gemaakt kan worden

Vul je naam in

Exit ticket