Les 9 - Voedingsleer

• Voeding
• MBO
• Studiejaar 1

Voedingsleer - les 9

Weekplanning

Week 1: Gezonde voeding

Week 2: Spijsverteringskanaal

Week 3: Bouw en de vertering van voedingsstoffen + allergenen, intoleraties en PDS

Week 4: Herhaling + toets deel 1 (donderdag vervalt de les)

Week 5: Koolhydraten (maandag vervalt de les)  (ALMELO: eiwitten)

Week 6: Koolhydraten  eiwitten en vocht (ALMELO Vocht en vet en vitamines)

Week 7: Vetten, vitaminen en mineralen  (ALMELO Vitamine en mineralen) (dinsdag ALMELO vervalt)

Week 8: Toets deel 2

2 toetsen + opdracht 'Hoe gezond eet ik?' = eindcijfer 

Vermelden welke lessen uitvallen

Lesplanning

• Allergenen
• Prikkelbaardarmsyndroom

Leerdoelen

• Jij kunt beschrijven wat het prikkelbare darm syndroom inhoudt
• Jij kunt het verschil tussen een allergie en intolerantie toelichten
• Jij kent verschillende soorten allergieën
• Jij kent verschillende soorten voedselallergenen
• Jij weet op welke manier een allergische reactie optreedt en op welke manier men hierop moet reageren

Ben je allergisch? Zo ja, voor wat?

Allergenen

Eiwitten die allergische reacties opwekken

Voedselallergenen

Inhalatieallergenen

Contactallergenen

Zoek op:

• op welke manier komen de verschillende allergenen het lichaam binnen?
• Noem een aantal voorbeelden.

Voedselallergenen:  zij komen het lichaam binnen via eten.

Men kan allergisch zijn voor veel verschillende eiwitten in het voedsel. Hiervan zijn 14 vastgestelde allergenen die het meest voorkomen en dus altijd dikgedrukt of in een ander lettertype  vermeld moeten worden op het etiket. 

Inhalatieallergenen: Zij komen het lichaam binnen via inademing. Voorbeelden zijn: stuifmeelpollen of uitwerpselen van huisstofmijt.

Contactallergenen: zij komen het lichaam binnen via contact met de huid. Voorbeelden zijn: bestanddelen van cosmetica.

Vastgestelde ingrediëntenlijst

• Ingrediënten die overgevoeligheidsreacties veroorzaken extra duidelijk op etiket 
  
• 14 allergenen 
  
• Ook hiervan afgeleide stoffen moeten worden vermeld
  

Verschillende producten meenemen en de klas laten kijken welke allergenen er in de verschillende producten zitten en hoe deze op het etiket staan vermeld.

Hoe vindt onderzoek naar allergeniciteit plaats?

Bij het onderzoeken van de allergeniciteit van een stof wordt bepaald of mensen er allergisch voor kunnen zijn of kunnen worden. Dat onderzoek wordt vooral gedaan met nieuwe producten die op de markt komen, zoals sommige tropische vruchten of genetisch gemodificeerde producten.

Sommige voedingsmiddelen die als niet-allergeen uit een onderzoek kwamen, veroorzaken toch allergische reacties. Dat komt doordat sommige mensen anders reageren op de stof dan proefpersonen.

Verschijnselen allergie

• jeuk of vlekjes op de (hele) huid, allergisch eczeem  
  
• gezwollen oogleden  
  
• gezwollen oogwit  
  
• tranende ogen  
  
• kriebel in de neus  
  
• tintelingen van de tong  
  
• niezen  
  
• loopneus  
  
• hoesten, piepen of benauwdheid kunnen wijzen op een allergie 
  
• overgeven, diarree, buikklachten 
  
• dikke keel, benauwdheid
  
• anyfylactische shock (welke kan leiden tot de dood)

Intolerantie

• Niet-allergische reactie 
  
• Afweersysteem speelt geen of onbelangrijke rol 
  
• Bijvoorbeeld tekort aan bepaald enzym of stoffen die al in voeding aanwezig zijn 
  
• Triggers
  

Allergie 

• Heel heftige reactie op bepaalde eiwitten 
  
• Eiwitten worden allergenen genoemd 
  
• Antistoffen worden gevormd en er komt histamine vrij 
  
• Histamine: allergische klachten
  

Coeliakie

• Glutenintolerantie 
  
• Darmvlokken gaan kapot bij regelmatige aanraking met gluten 
  
• Op den duur ernstige beschadigingen (geen darmvlokken) 
  
• Verminderde opname voedingsstoffen 
  
• Tekort aan vitaminen en mineralen + gewicht afname
  

Prikkelbaar darmsyndroom (PDS)

• Chronische aandoening
• Buikkrampen
• Functionele buikklachten
• FODMAP

Het Prikkelbare Darm Syndroom (PDS) of Irritable Bowel Syndrome (IBS) is een verstoring van de functie van het maag-darmkanaal, met name van de dikke darm. Het is een veel voorkomende chronische darmaandoening. Deze kenmerkt zich door buikpijn, buikkrampen, problemen met de ontlasting, een opgezette buik of winderigheid door gasvorming. Mensen met PDS ervaren vaak diarree of juist verstopping. Een poeppatroon waarbij diarree en verstopping elkaar afwisselen komt ook voor. Pijn in de buik staat op de voorgrond bij PDS. 

PDS behoort tot de zogenaamde functionele buikklachten of functionele maag-darmklachten. Dit betekent dat er klachten zijn, zonder duidelijk aantoonbare onderliggende ziekte. Wanneer de huisarts denkt aan PDS doet hij of zij een onderzoek. Als dit onderzoek geen zichtbare afwijkingen aan de darmen laat zien, maar de typische PDS-klachten wel aanhouden, stelt de arts de diagnose PDS

 

Mogelijke oorzaken van PDS zijn - verstoring in communicatie tussen hersenen en darmen, beschadiging van de darmwand, erfelijke aanleg: 

Mogelijke behandelingen:

medicijnen, therapieën, speciaal voedingsadvies (FODMAP) 

https://www.mlds.nl/chronische-ziekten/pds-prikkelbare-darm-syndroom/behandeling-van-het-prikkelbare-darmsyndroom-pds/

Opdracht

Maak individueel een voorlichtingsfolder over allergieën en intoleranties:

• Het verschil tussen een voedselallergie en een voedselintolerantie
  
• De manier waarop het lichaam reageert bij een voedselallergie en voedselintolerantie. Let op dat je dit duidelijk weergeeft in stappen. Neem hierbij ook mee op welke manier het lichaam reageert op het stofje histamine.
  
• De manier waarop mensen worden getest op allergieën en intoleranties, daarbij de verschillende soorten allergieën meenemend.

Let op: dit telt voor  10% mee voor je eindcijfer voor voedingslees

Leerdoelen

• Jij kunt beschrijven wat het prikkelbare darm syndroom inhoudt
• Jij kunt het verschil tussen een allergie en intolerantie toelichten
• Jij kent verschillende soorten allergieën
• Jij kent verschillende soorten voedselallergenen
• Jij weet op welke manier een allergische reactie optreedt en op welke manier men hierop moet reageren