Scheidbare werkwoorden

• Nederlands
• Basisschool
• Groep 7

We gaan scheiden!

We gaan scheiden!

Waar gaan we het over hebben? 

Wij kleden ons aan                                                                                                Ik ruim het huis op

Hij stelt zich voor

Zij zetten de tafels en stoelen neer

Let goed op!

Schenk jij even in?

Waar gaan we het over hebben? 

Wij kleden ons aan                                             aankleden             

Ik was de borden af                                            afwassen

Ik ruim het huis op                                               opruimen

Hij stelt zich voor                                                  voorstellen

Zij zetten de tafels en stoelen neer              neerzetten

Let goed op!                                                             opletten

Schenk jij even in?                                                 inschenken

Scheidbare werkwoorden

Scheiden = uit elkaar halen

Soms moet je deze werkwoorden uit elkaar halen, en soms niet

Wat gaan we vandaag doen?

• Herhalen van de theorie van scheidbare werkwoorden
• Zinnen maken met scheidbare werkwoorden

Lesdoel

Na deze les kunnen jullie scheidbare werkwoorden herkennen.

En goede zinnen maken met scheidbare werkwoorden.

Wat is een scheidbaar werkwoord?

Een scheidbaar werkwoord heeft 2 woorden: een werkwoord en een ander woord. Dat komt voor het werkwoord.

Samen hebben ze een andere betekenis!

aan                                               rijden

op                                                  halen

voor                                               zeggen

tegen                                            houden

in                                                     nemen

uit                                                   maken

Woordaccent

Bij een scheidbaar werkwoord ligt het woordaccent op de eerste lettergreep. Luister maar: 

uitdelen

klaarzetten

vastmaken

doorrijden

Woordaccent

Er zijn woorden die lijken op scheidbare werkwoorden. Maar ze zijn het niet. Dat kun je horen aan het woordaccent.

vertellen

bestellen

ontdekken

bespreken

Deze woorden blijven dus altijd zo staan!

Bij deze woorden ligt het accent niet op het eerste stukje, maar op het tweede.

vergelijk:

bespreken        afspreken 

Hoe gebruik je een scheidbaar werkwoord?

Je schrijft eerst het onderwerp: wie of wat 

Dan het werkwoord, in de vorm die past bij het onderwerp.

Het andere woord staat altijd op de laatste plaats in de zin.

bijvoorbeeld: uitstappen                                                        

Hij            stapt     bij de vijfde halte                   uit. 

bijvoorbeeld: schoonmaken

Ik              maak     de keuken                                 schoon.

Scheidbaar werkwoord?

Afbreken

Scheidbaar werkwoord?

Vergeten

Scheidbaar werkwoord?

Weggooien

Scheidbaar werkwoord?

Bespreken

Zij steekt de straat over.

Wat is het scheidbare werkwoord?

Ik haal mijn kinderen op.

Wat is het scheidbare werkwoord?

We denken er nog even over na.

Wat is het scheidbare werkwoord?

De ober schenkt mijn glas vol.

Wat is het scheidbare werkwoord?

Maak een zin met:

Ik            +         de opdracht       +          goedkeuren     

Maak een zin met:

uitschelden            +         de leraar       +          de leerlingen     

Maak een zin met:

een tas      +       meenemen           +         jij

Maak een zin met:

uitspreken      +       de woorden           +         goed       +       hij

Soms hoef je het niet te scheiden

Staan er twee werkwoorden in de zin? Dan blijft het scheidbare werkwoord bij elkaar. Het eerste werkwoord moet je vervoegen. Het scheidbare werkwoord staat achteraan. 

Deze hond vindt het niet leuk dat we hem uitlachen!

uitlachen      =   lachen  +  uit

Door het extra werkwoord in de zin (vindt), blijft het scheidbaar werkwoord bij elkaar

scheidbaar          werkwoord + voorzetsel
werkwoord