Les 5: AVG / Beroepsgeheim

• Communicatie
• MBO
• Studiejaar 2

Communicatie Beroepshouding

AVG (week 5 canvas)

Beroepsgeheim (week 6 canvas)

Zwijgplicht

Wat mag je wel/niet?

Casus bespreken

Beroepshouding/AVG

Je bent niet vrij om zelf te bepalen wat je belangrijk vindt

➡️ Je moet waarde hechten aan respect, integriteit en verantwoordelijkheid

🔐 Privacy = beroepsverantwoordelijkheid

➡️ Aandacht voor privacy hoort bij je houding

➡️ Je handelt volgens de AVG-wetgeving

💬 Ethisch bewustzijn is onderdeel van professioneel werken.

Wat is de AVG?

📘 AVG = Algemene Verordening Gegevensbescherming

– Europese privacywet (ook bekend als GDPR)

– Regelt hoe organisaties omgaan met persoonlijke gegevens

🏥 In de zorg betekent dit:

– De AVG geldt voor álle zorginstellingen en zorgverleners

– Je werkt met vertrouwelijke informatie → dus privacyregels zijn verplicht

Wat betekent dit voor jou als zorgverlener?

🔐 Verantwoordelijkheid voor privacy:

– Je moet zorgvuldig omgaan met patiëntgegevens

– Alleen toegang tot gegevens die je écht nodig hebt

– Je mag gegevens niet zomaar delen

⚖️ Wettelijke plicht:

– Zorginstellingen moeten voldoen aan de AVG

– Bij fouten of datalekken zijn er sancties mogelijk

💬 Privacy is niet optioneel – het is een vast onderdeel van jouw beroepshouding.

Belangrijke aspecten van de AVG (1/2)

📝 Toestemming

– Patiënten moeten duidelijk en geïnformeerd toestemming geven voor gegevensverwerking

📉 Gegevensminimalisatie

– Alleen informatie verzamelen die strikt noodzakelijk is voor zorgverlening

🔐 Beveiliging

– Zorg voor technische en organisatorische maatregelen om gegevens te beschermen tegen toegang, verlies of diefstal

Belangrijke aspecten van de AVG (2/2)

👀 Rechten van betrokkenen --> Patiënten hebben recht op:

• Inzage

• Correctie

• Verwijdering van gegevens (“recht om vergeten te worden”)

📊 DPIA – Privacyrisico’s beoordelen

– Bij verwerking van gevoelige gegevens moet een Data Protection Impact Assessment worden uitgevoerd

– Hiermee worden risico’s in kaart gebracht en beheerst

⚠️ Niet-naleven van de AVG kan leiden tot:

– Hoge boetes

– Juridische gevolgen voor zorginstellingen en medewerkers

– Schade aan vertrouwen van cliënten en de organisatie

📌 Wat moet je doen?

– Zorgvuldig werken volgens de regels

– Op de hoogte blijven van wijzigingen in wet- en regelgeving

– Privacy serieus nemen als onderdeel van je beroepshouding

💬 Privacy is niet alleen verplicht, maar ook een teken van respect voor de cliënt.

🛡️ Beroepsgeheim in de zorg

🤫 Zwijgplicht

– Je deelt vertrouwelijke info niet zomaar

– Wettelijk verplicht voor zorgverleners

⚖️ Uitzondering bij gevaar

– Soms móet je informatie delen (bijv. bij acuut risico)

💬 Zorgt voor vertrouwen tussen jou en de zorgvrager

Wat weet je over zwijgplicht?

Wat is zwijgplicht?

📘 Wet BIG, art. 88

– Je houdt informatie over cliënten geheim

– Ook als je die toevallig hoort of leest

🤝 Waarom?

– Zorgvragers moeten jou kunnen vertrouwen

Zwijgplicht & verschoningsrecht

⚖️ Recht om te zwijgen bij juridische zaken

– Bij een rechtszaak over een cliënt mag je je beroepen op verschoningsrecht

– Je hoeft dan niet te getuigen over feiten die je via jouw zorgwerk kent

📌 Geldt ook voor:

– Wat je hebt gehoord van collega’s

– Wat je hebt gelezen in dossiers of rapportages

Wanneer mag/móet je spreken?

🚨 Uitzonderingen op zwijgplicht:

Wettelijke meldplicht

– Bijv. meldingen van infectieziekten, kindermishandeling

Overmacht

– Als direct gevaar dreigt voor de cliënt of anderen

– Bijvoorbeeld bij dreigend geweld of onveilige situaties

📌 In zulke gevallen mag of móet je spreken, maar altijd zo beperkt mogelijk

Casus: Buschauffeur met epilepsie

– Arts ontdekt epilepsie bij een chauffeur

– Probeert cliënt te overtuigen zelf te melden aan werkgever

– Lukt dat niet, dan kan de arts uit overmacht zelf melden i.v.m. veiligheid van anderen

💬 Doel: schade voorkomen, verantwoordelijkheid nemen

Casus spoedeisende hulp

🏥 SEH en politie

– Slachtoffer van crimineel geweld komt binnen

– Politie wil weten wie het is of komt iemand verhoren

📌 Wat doe jij als zorgverlener?

– Je houdt je aan je beroepsgeheim

– Je geeft geen informatie zonder wettelijke grond

Politie & beroepsgeheim

👮‍♂️ Jouw rol vs. politie

– De zorg voor de patiënt gaat vóór opsporing

– Ook verdachten van strafbare feiten hebben recht op privacy en zorg

🤝 In praktijk:

– Soms zijn er afspraken met politie

– Maar jouw uitgangspunt blijft: zwijgplicht, tenzij de wet iets anders zegt

Wanneer geldt de zwijgplicht niet?

Wat vinden jullie?

De man in de video heeft een duidelijke mening.

Wat vind jij?

Casus bespreken in tweetallen

🧍‍♂️ Je verleent zorg aan een cliënt met een crimineel verleden.

Hij heeft jou in vertrouwen verteld dat hij vaak heeft gevochten en hiervoor is veroordeeld.

🗨️ Na de ADL zegt hij:

"De volgende keer dat ik ruzie krijg met die fysio, rijg ik hem aan het mes."

❓Wat doe je? Bespreek samen:

1. Mag je dit delen met collega's of leidinggevende?
2. Geldt je zwijgplicht nog steeds?
3. Wat zegt jouw professionele verantwoordelijkheid in deze situatie?
4. Wanneer wordt dit ‘direct gevaar’ of overmacht?

💬 Bespreek en beargumenteer je keuze met de beroepscode en wetgeving in gedachten.

Integratieve opdracht

Je gaat in deze integratieve opdracht een ethisch dilemma en koppelen aan de beroepspraktijk.

En tot slot presenteer je de opdracht aan je klasgenoten en docent in een zelfgekozen vorm.

Zie Canvas!

Volgende lessen

maandag 16 juni                        Coping

maandag 23 juni                       Belevingsgericht werken

maandag 30 juni                        Presentaties