Vulkanen

Vulkanen

Leerdoelen

Aan het einde van de les kun je uitleggen wat een vulkaan is en hoe deze ontstaat. Aan het einde van de les kun je de relatie tussen vulkanen en tektonische platen beschrijven. Aan het einde van de les kun je het concept van hotspots en cryovulkanisme uitleggen. Aan het einde van de les kun je andere vulkanische verschijnselen benoemen en beschrijven. Aan het einde van de les kun je de basisprincipes van vulkanologie als wetenschap benoemen.

Wat weet je al over vulkanen?

Definitie en vorming van een vulkaan

Een vulkaan is een opening in het oppervlak van een planeet waaruit lava, gas en brokstukken uitgestoten kunnen worden. Vulkanen ontstaan voornamelijk langs de grenzen van tektonische platen, maar kunnen ook voorkomen bij hotspots.

Relatie tussen vulkanen, tektonische platen en aardbevingen

Vulkanen zijn voornamelijk gelokaliseerd langs de grenzen van tektonische platen. De beweging van deze platen kan leiden tot vulkanische activiteit en aardbevingen.

Wat wordt uitgestoten door een vulkaan?

1. Edelstenen en mineralen
2. Lava, gas en brokstukken
3. Zuurstof en stikstof
4. Zuiver drinkwater

Wat kan leiden tot vulkanische activiteit en aardbevingen?

1. Magnetische activiteit van de aarde
2. Menselijke constructies op aarde
3. Toename van zonne-energie
4. Beweging van tektonische platen

Waar ontstaan vulkanen voornamelijk?

1. In de diepste delen van de oceanen
2. Langs de grenzen van tektonische platen
3. In de buurt van grote steden
4. Op de hoogste bergtoppen

Hotspots en cryovulkanisme

Hotspots zijn plaatsen waar heet materiaal uit de mantel omhoog komt, wat kan leiden tot vulkanische activiteit. Cryovulkanisme is vulkanisme waarbij vloeibare stikstof of methaan wordt uitgestoten, voornamelijk waargenomen op andere planeten of manen.

Vulkanische verschijnselen buiten vulkanen om

Verschijnselen zoals geisers en warmwaterbronnen zijn gerelateerd aan vulkanische activiteit.

Vulkanologie als wetenschap

Vulkanologie is de studie van vulkanen en aan vulkanisme gerelateerde verschijnselen.

Definitielijst

Vulkaan: Een geologische structuur in de aardkorst waaruit magma, gas en tefra naar buiten komen. Magma: Gesmolten gesteente onder het oppervlak van de aarde. Lava: Gesmolten gesteente dat bij een vulkaanuitbarsting op het oppervlak komt. Tefra: Brokstukken van vast gesteente die bij een vulkaanuitbarsting worden uitgestoten. Tektonische platen: Grote stukken van de aardkorst die langzaam bewegen. Hotspot: Een plaats in de aardkorst waar heet materiaal uit de mantel omhoog komt. Cryovulkanisme: Vulkanisme waarbij vloeibare stikstof of methaan wordt uitgestoten, voornamelijk waargenomen op andere planeten of manen. Vulkanologie: De wetenschap die vulkanen en vulkanische verschijnselen bestudeert.

Schrijf 3 dingen op die je deze les hebt geleerd.

De leerlingen voeren hier drie dingen in die ze in deze les hebben geleerd. Hiermee geven ze aan wat hun eigen leerrendement van deze les is.

Schrijf 2 dingen op waarover je meer wilt weten.

De leerlingen voeren hier twee dingen in waarover ze meer zouden willen weten. Hiermee vergroot je niet alleen betrokkenheid, maar geef je hen ook meer eigenaarschap.

Stel 1 vraag over iets dat je nog niet zo goed hebt begrepen.

De leerlingen geven hier (in vraagvorm) aan met welk onderdeel van de stof ze nog moeite. Voor de docent biedt dit niet alleen inzicht in de mate waarin de stof de leerlingen begrijpen/beheersen, maar ook een goed startpunt voor een volgende les.