1.6 Reductiedeling (meiose)

• Biologie
• Voortgezet speciaal onderwijs
• Leerroute 1

1.6 Reductiedeling (meiose)

Thema 1 Organen en Cellen

Wat weten we al/nog?

Wat gebeurt er tijdens de plasmagroei?

1. Het cytoplasma deelt zich in tweeën
2. De chromosomen worden korter en dikker
3. De DNA-ketens van elk chromosoom gaan uit elkaar
4. De nieuwe cellen vormen extra cytoplasma en worden groter

Wat gebeurt er tijdens de celdeling?

1. De DNA-ketens rollen zich op in een spiraal
2. De nieuwe cellen vormen extra cytoplasma
3. De chromosomen worden gekopieerd
4. Tussen de kernen van beide dochtercellen ontstaan twee celmembranen

Wat gebeurt er tijdens de kerndeling?

1. De twee DNA-ketens van elk chromosoom gaan uit elkaar
2. De celkern deelt zich in tweeën
3. Het cytoplasma deelt zich in tweeën
4. De celkern wordt verdubbeld

Wat is de eerste stap van de gewone celdeling?

1. Kerndeling
2. Spiraliseren
3. Celdeling
4. Kopiëren

Hoe ontstaan nieuwe cellen?

1. Door celfusie
2. Door celdood
3. Door celdifferentiatie
4. Door celdeling

begrippen 1.5:

• Celdeling
• Dochtercellen
• Gewone celdeling
• Kerndeling

• Kopiëren
• Mitose
• Moedercel
• Plasmagroei
• Spiraliseren (opkrullen)

Leerdoelen 1.6

• Je kunt beschrijven hoe een reductiedeling (meiose) verloopt, wat het doel van de meiose is en wat de kenmerken ervan zijn.
• Je kunt de verschillen in de bouw van zaadcellen en eicellen noemen.
• Je kunt beschrijven hoe geslachtschromosomen het geslacht van een mens bepalen.

Voortplanting

Mensen planten zich geslachtelijk voort met geslachtscellen:

• Zaadcellen zijn mannelijke geslachtscellen.
• Eicellen zijn vrouwelijke geslachtscellen.

Zaadcellen zijn veel kleiner dan eicellen. Zaadcellen hebben een zweepstaart. Eicellen hebben geen zweepstaart.

Welke van de volgende uitspraken is juist?

1. Zaadcellen zijn veel kleiner dan eicellen
2. Zaadcellen hebben geen zweepstaart
3. Zaadcellen zijn veel groter dan eicellen
4. Eicellen hebben een zweepstaart

Reductiedeling (meiose)

• Een geslachtscel van een mens bevat 23 chromosomen.
• Dit komt omdat geslachtscellen ontstaan na een speciale celdeling: Reductiedeling of Meiose. 
• Geslachtscellen bevatten maar één chromosoom van elk chromosomenpaar.
• Een reductiedeling verloop in stappen, net als een gewone celdeling.

Wat is reductiedeling?

1. Een verandering van geslacht
2. Een speciale celdeling waarbij geslachtscellen ontstaan
3. Een mutatie in het DNA
4. Een gewone celdeling

Reductiedeling in stappen 1/2

• Stap 1: Kopiëren van de chromosomen. Van elke DNA-keten ontstaat een kopie.
• Stap2: Spiraliseren van de chromosomen. De DNA-ketens worden korter en dikker. De chromosomen zijn nu zichtbaar.
• Stap 3: De chromosomenparen gaan uit elkaar. Het kernmembraan verdwijnt. De chromosomen gaan in het midden van de cel liggen. De chromosomen paren gaan uit elkaar. 

Reductiedeling in stappen 2/2

• Stap 4: Celdeling 1. De cel deelt. In elke dochtercel zit één chromosoom met twee DNA-ketens.
• Stap 5: De DNA-ketens gaan uit elkaar. De twee DNA-ketens van elk chromosoom gaan uit elkaar
• Stap 6: Celdeling 2. Er zijn vier cellen ontstaan. Per cel komt elk chromosoom slechts één keer voor.

Wat gebeurt er in stap 5 van reductiedeling?

1. Kopiëren van de chromosomen
2. De DNA-ketens gaan uit elkaar
3. Celdeling 2
4. De chromosomen gaan in het midden van de cel liggen

Wat gebeurt er in stap 2 van reductiedeling?

1. Celdeling 2
2. Spiraliseren van de chromosomen
3. De chromosomen gaan in het midden van de cel liggen
4. Kopiëren van de chromosomen

Geslachtschromosomen 

• Bij bevruchting versmelt de kern van een eicel met de kern van een zaadcel.
• De 23 chromosomen uit de eicel en zaadcel vormen samen 23 chromosomenparen.
• Eén chromosomen paar bestaat uit twee geslachtschromosomen.

Geslachtschromosomen

Er zijn twee geslachtschromosomen:

• X-chromosoom
• Y-chromosoom

Een meisje heeft het XX en een jongen XY

Een eicel beval tijd een X-chromosoom

Een zaadcel kan een X- of Y-chromosoom bevatten

Het chromosoom in de zaadcel bepaalt het geslacht.

 

Wat is de chromosoomcombinatie van een meisje?

1. XY
2. YY
3. XX
4. X

Hoeveel chromosomenparen vormen de 23 chromosomen uit de eicel en zaadcel samen?

1. 23
2. 12
3. 46
4. 10

begrippen 1.6:

• Eicel
• Geslachtscel
• Geslachtschromosomen
• Meiose
• Reductiedeling

• X-chromosoom
• XX
• XY
• Y-chromosoom
• Zaadcel 

Ik kan nu

• Je kunt beschrijven hoe een reductiedeling (meiose) verloopt, wat het doel van de meiose is en wat de kenmerken ervan zijn.
  
• Je kunt de verschillen in de bouw van zaadcellen en eicellen noemen.
  
• Je kunt beschrijven hoe geslachtschromosomen het geslacht van een mens bepalen.

Aan het werk!

Maken opdrachten 1.6: 1 t/m 6

Klaar?

Laten checken bij docent, bij goedkeuring nakijken.

Klaar?  Werk laten zien aan docent.

Veel fout? -> Maken test jezelf 1.6

Veel goed? -> Maken 7+ online extra  1.5