AFPF 3.3_Nieren en urinewegen_18OR

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 4

Urinewegstelsel en klinische chemie

De nier is een uitscheidingsorgaan. Ken je nog meer uitscheidingsorganen?

Wat is de functie van de nieren?

Ligging van de nieren

Nieren liggen in de lendestreek aan weerszijden van de wervelkolom achterin de buikholte (retroperitoneaal).

Iedere nier bestaat van buiten naar binnen uit de volgende onderdelen:

 

• Nierschors 
  
• Niermerg 
  
• Nierbekken
  

Bouw van de nieren

Nierhilus: de volgende structuren gaan de nieren in of uit:

 ureter, v. renalis, a. renalis, n. renalis

Hoe verschilt de positie van de nieren van die van de meeste andere organen in de buikholte?

De nier bestaat uit drie lagen. Als je een nier van buitenaf zou aanprikken, welke lagen kom je achtereenvolgens tegen?

1. schors, merg, bekken
2. merg, schors, bekken
3. bekken, merg, schors
4. schors, bekken, merg

Wat is de volgorde waarin een afvalstof je lichaam verlaat?

1. nierslagader > nier > urineleider > blaas > urinebuis
2. nierslagader > nier > urinebuis > blaas > urineleider
3. nierslagader > nier > urineleider > urinebuis > blaas
4. nierslagader > nier > urinebuis > urineleider > blaas

                 Nierkelken

Calix minor = kleine kelk

Calix major = grote kelk

functies van de nieren

1. Urinevorming 
   -> Uitscheiding van afvalstoffen (ureum, kreatinine, urinezuur)                    
2. Homeostase 
   -> Regulatie bloeddruk (Renine = hormoon) 
   -> Water-zout balans

       -> Zuur-base evenwicht bloed (pH)
       -> Endocrien = afgifte hormonen (renine, EPO) en vitamine (vit D)

Nefronen bevinden zich in het Niermerg

NEFRON

Iedere nier is opgebouwd uit ongeveer 

1 miljoen nefronen. 

 

Een nefron bestaat uit: 

• Kapsel van Bowman 
• Glomerulus 
• Proximale en distale tubulus
• Lis van Henle
• Verzamelbuizen

3 Processen in het nefron

1. Filtratie
   
2. Terugresorptie
3. Excretie

xx

Uit welke 5 onderdelen bestaat een nefron?

Filtratie & Terugresorptie

Van de voorurine wordt geleidelijk de uiteindelijke urine gemaakt

• Bloedplasma wordt door de glomerulus geperst naar het kapsel van    Bowman -> voorurine
  


• Vervolgens gaat de voorurine via de proximale tubulus naar de lis van Henle 

-> TERUGRESORPTIE: Glucose, Zouten en Water worden vanuit het nefron teruggebracht naar het bloed, vnl in proximale en distale tubulus en lis van Henle

• Ten slotte gaat de urine via de distale tubulus naar de verzamelbuis

 

Waar in de nier vindt ultrafiltratie plaats?

1. Glomerulus
2. Proximale tubulus
3. Lis van Henle
4. Distale tubulus

Excretie

• Uitscheiding van afvalstoffen naar voorurine
• K+, H+, Na+, ureum en creatinine

Hormonen nieren

• Lage RR -> Renine (onderdeel RAAS)

-> verhoogt RR & terugresorptie natrium

• Erythropoetine (EPO) 

-> aanmaak rode bloedcellen

• Calcitriol: stimuleert de opname van calcium- en fosfaationen in het spijsverteringskanaal

Van buiten naar binnen bestaat de nier uit....

1. Nierschors, niermerg, nierbekken
2. Niermerg, nierbekken, nierschors
3. Nierbekken, niermerg, nierschors
4. Nierschors, nierbekken, niermerg

Welk hormoon stimuleert de terugresorptie van natrium?

1. ADH
2. Adrenaline
3. Aldosteron
4. Erytropoëtine

Van welke bloedcellen worden er meer gemaakt als de nieren EPO afgeven?

1. bloedplaatjes
2. rode bloedcellen
3. witte bloedcellen

Urinewegen

De urinewegen zorgen voor de afvoer van de urine vanuit de beide nierbekkens.

- urineleiders (ureters)

- urineblaas

- urinebuis of plasbuis (urethra)

Blaas

• Is een holle spier
• Urine wordt door peristaltische bewegingen voortbewogen naar de blaas.
  
• Opslag urine
  
• 350 ml urine -> mictiedrang
  
• Urineleider afgesloten door verhoogde druk -> ventielwerking
  

Wat zijn de Latijnse namen van de verschillende onderdelen?

Nier

Urineleider(s)

Urinebuis

Blaas

Vesica

Ureter

Urethra

Ren

Mictie

Spieren in de blaaswand en de sluitspier worden door het zenuwstelsel automatisch geregeld 

• Spieren in de blaaswand trekken zich samen
  
• Gelijktijdig opent zich de sluitspier om de urethra
  
• Samen met de bekkenbodemspieren zorgt de sluitspier ervoor dat de urine geleidelijk de blaas via de plasbuis verlaat 
  

De functie van de blaas is ...

1. Filteren van urine
2. Urine vormen
3. Tijdelijk opslaan van urine
4. Voert urine af

Urethra

Verschillen man/ vrouw:

- Urinebuis bij de man is 20 cm lang

- urinebuis bij de vrouw is 2.5 tot 4 cm

- verbinding met de buitenwereld

Samenstelling van urine

- water

- zouten

- ureum, creatinine

- vitaminen

- galkleurstoffen

- medicijnen

- onbruikbare stoffen/cellen

Bananen bevatten veel kalium. Een teveel aan kalium in het bloed
wordt door de nieren uitgescheiden.
Deel P in de afbeelding geeft een deel
van de nier aan dat betrokken is bij die uitscheiding.
Hoe heet deel P

Wat kan een oorzaak zijn van een post-renale nierinsufficiëntie?

1. Shock
2. Tonsillitis
3. Nierstenen
4. Dehydratie