Thema 4: Evolutie BS 3

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Evolutie

Vandaag

- Herhalen begrippen BS 1 en 2
- Uitleg: Eukaryoten: schimmels & planten

- Oefenen

Mensen met aids zijn zeer gevoelig voor infecties met bacteriën. Zowel deze bacteriën als het aidsvirus vermeerderen zich in het lichaam van de patiënt. Hierbij wordt erfelijk materiaal verdubbeld.

Vindt de verdubbeling van erfelijk materiaal van de bacterie plaats in de bacterie zelf? En vindt verdubbeling van erfelijk materiaal van het virus plaats in het virus zelf?

1. zowel in de bacterie als in het virus
2. alleen in de bacterie, niet in het virus
3. alleen in het virus, niet in de bacterie
4. niet in de bacterie en ook niet in het virus

Virus

-  Levenloos, eiwit mantel voor DNA
- Dringen gastheer binnen, DNA uit de eiwitmantel zorgt ervoor dat de gastheer nieuwe virussen maakt.

De Coloradokever leeft onder andere op de Aardappel (Solanum tuberosum L.), op de Tomaat (Solanum lycopersum L.) en op Bitterzoet (Solanum dulcamara L.).
Behoren deze planten tot hetzelfde genus (geslacht)? En tot dezelfde soort?

1. Alleen dezelfde soort
2. Zowel zelfde soort als geslacht
3. Alleen zelfde geslacht

Wat is het verschil tussen prokaryoten en eukaryoten?

1. Prokaryoten hebben geen celwand
2. Eukaryoten zijn meercellig
3. Prokaryoten hebben geen celkern
4. Eukaryoten hebben bladgroenkorrels

Eukaryoten

• Eukaryoten hebben altijd een celkern en celorganellen
• Voorbeelden zijn:
  - Eencelligen
  - Schimmels
  - Planten
  - Dieren

SCHIMMELS

Schimmels

• Schimmels kunnen eencellig of meercellig zijn
• eencellige schimmels heten gisten
• Meercellige schimmels bestaan uit schimmeldraden -->
  

gebruikt schimmels

• brood: (gist) ontstaat koolstofdioxide en alcohol
• schimmelkaas: sporen, speciale smaak
• geneesmiddelen: (penicilline), doodt bacteriën antibiotica

Voortplanting van schimmels

SPOREN

Planten

- Celwanden bestaande uit cellulose 
- Chloroplasten (bladgroenkorrels)

- Eencellig: bijv. algen

- Meercellig: 
  - Sporenplanten: wieren, mossen, paardenstaarten en varens
  - Vaatplanten: paardenstaarten, varens en zaadplanten

groenwieren (algen)

ééncellig of meercellig

voortplanting door deling of spoorvorming

geen wortels, stengels, bladeren of vaten. 

boomalg

zeesla

Algen en wieren lijken niet op onze hedendaagse planten. Ze hebben geen wortels, stengels, bladeren. Waarom worden ze dan toch bij het plantenrijk ingedeeld?

Welke
planthoofdgroep
zie je?

1. Mos
2. Algen/Wieren
3. Paardenstaart
4. Varen

Wat is de beste onderzoeksvraag?

Je hebt gezien dat er op bomen soms mossen groeien.
Het valt je op dat de mossen niet overal op de stam zitten. Met welke onderzoeksvraag kun je dit onderzoeken?

1. Waar groeien mossen?
2. Welke soorten mossen groeien op de stam?
3. Waarom groeien mossen op bomen?
4. Groeien de mossen steeds aan dezelfde kant van de stam?

Sporenplanten

• Wortels
  
• stengels 
  
• Bladeren 
  
• voortplanting door sporen

Onderverdeeld in: 

 Mossen , varens en paardenstaarten

Mossen

- sporen ontstaan in sporendoosjes

Varens hebben sporenhoopjes

Paardenstaarten

 Ze hebben holle stengels en kleine bladeren

 Sporen groeien in sporenvormende organen aan het uiteinde van de stengel.

Paardenstaarten

- sporen ontstaan in sporenvormende orgaantjes aan het uiteinde van de stengels

Indeling planten

De vaatplanten zijn de paardenstaarten, varens en zaadplanten.

Vaatbundels

Vaatplanten

- Systeem voor transport van stoffen
- Houtvaten omhoog
Vervoeren water en voedingsstoffen uit de bodem omhoog
- Bastvaten beneden
Vervoeren glucose naar beneden. 

Welke
planthoofdgroep
zie je?

1. Mos
2. Algen/Wieren
3. Paardenstaart
4. Varen

Leg uit dat vaatplanten groter kunnen worden dan planten zonder transportvaten.

Meercellige schimmels