OVK2TKKO02_BLOK 4_WG2_3_2024-2025

• verpleegkunde
• HBO
• Studiejaar 2

Korte samenvatting onderwerpen

Specifieke verpleeghuis problematiek en bijpassen verpleegkundige diagnoses, doelen en interventies. Intimiteit, eenzaamheid, culturele verschillen tussen mensen die juist als je ouder wordt weer erg naar voren komen. Hoe kun je dit als verpleegkundige diagnosticeren en daar gericht (met een doel) op interveniëren?

Programma

1. Introductie bijeenkomst
2. Voorkennis activeren
3. Probleemgedrag bij ouderen met dementie
4. Stepped Care (Ton Bakker)
5. Zelf aan het werk
6. Afsluiting 

Literatuur

Wilkinson, J. M. (2020). Kritisch denken binnen het verpleegkundig proces (6e ed.)

Hoofdstuk 7 Zorgplan

Hoofdstuk 12 Interventies

Haaren, van E., et al., (2017). Klinisch redeneren en verpleegkundige classificaties.

Hoofdstukken 4 en 5 de delen over het zorgplan

NANDA Herdman TH, S Kamitsuru (red): 2017. NANDA International Verpleegkundige diagnoses en classificaties 2015-2017. Vertaling van de 10e Engelstalige editie. Pg. 137 - 139. Kwetsbare ouderen syndroom

Bakker, T., et al., (2019). Klinisch redeneren bij ouderen. Functiebehoud in levensloopperspectief

Hoofdstuk 24 Mantelzorger onder druk

Hoofdstuk 29 Palliatieve zorg

Als introductie op laatste lessen voorafgaand aan de toets

Activeren voorkennis met werkvorm binnen- en buitenring:

groep splitsen en helft in een halve cirkel laten gaan staan (buitenring). De andere studenten gaan tegenover een klasgenoot staan (als binnenring)

Er ontstaan dus duo's

Geef 2 min. om een vraag te bespreken per duo.

Na 2 minuten (alarm/ timer laten gaan) stapt de binnenring een stap opzij (allemaal naar links of naar rechts) zodat er nieuwe duo's vormen.

Opnieuw 2 minuten om een vraag met elkaar te bespreken

Probleemgedrag bij ouderen met dementie

www.verenso.nl

Wat is probleemgedrag bij dementie?

• Probleemgedrag: gedrag dat leidt tot lijdensdruk of gevaar voor de persoon met dementie of zijn/haar omgeving.
• Niet meer  'onbegrepen gedrag', maar  'probleemgedrag' als opgave voor zorgprofessionals.
• Verandering van gedrag is niet altijd mogelijk – aanpassing van de omgeving kan ook leiden tot vermindering van de lijdensdruk.

UIt richtlijn probleemgedrag bij dementie

https://www.verenso.nl/assets/Richtlijnen_kwaliteit/probleemgedrag-bij-mensen-met-dementie.pdf

Oorzaken

Gedrag ontstaat uit een complex samenspel van:

• Biologische factoren
• Psychologische factoren
• Sociale factoren
• Fysieke omgevingsfactoren

Of gedrag als problematisch wordt ervaren, hangt af van de situatie en de gevolgen ervan voor betrokkene en omgeving.

Aanpak van probleemgedrag (volgens richtlijn)

Startpunt: multidisciplinaire methodische analyse van het gedrag.

Aanbevelingen voor zes vormen van gedrag:

Depressief, angstig, apathisch, psychotisch, geagiteerd gedrag en nachtelijke onrust.

Eerste keus: psychosociale interventies, daarna pas medicatie indien nodig.

Aanpak van probleemgedrag (volgens richtlijn)

• Startpunt: multidisciplinaire methodische analyse van het gedrag.

Richtlijn bevat aanbevelingen voor zes vormen van gedrag:

• Depressief, angstig, apathisch, psychotisch, geagiteerd gedrag en nachtelijke onrust.
• Eerste keus: psychosociale interventies, daarna pas medicatie indien nodig.

UIt richtlijn probleemgedrag bij dementie

https://www.verenso.nl/assets/Richtlijnen_kwaliteit/probleemgedrag-bij-mensen-met-dementie.pdf

Gebruik van psychofarmaca (voorwaarden)

Pas starten met medicatie na:

• Goede analyse en niet-effectieve psychosociale interventie.
• Overleg met wettelijk vertegenwoordiger.
• ‘Zo nodig’-gebruik wordt ontraden.
• Alleen bij crisissituaties (gevaar of ernstige lijdensdruk)
• tijdelijke sedatie toegestaan (haloperidol of lorazepam), met duidelijke verslaglegging.

Monitoring en afbouw psychofarmaca

• Eerste maand: wekelijkse monitoring van effect en bijwerkingen.
• Daarna: minimaal maandelijkse evaluatie.
• Uiterlijk na 3 maanden: afbouwpoging, tenzij er zwaarwegende redenen zijn om door te gaan.
• Anxiolytica/hypnotica: max. 2–4 weken gebruik + geleidelijke afbouw.

Chronisch gebruik alleen bij uitzonderingen

Met jouw frisse blik: wat zie jij als een oplossingsrichting in de situatie van Johanna? Waarom?

Pauze

Stepped Care (Ton Bakker)

Zie BS

Wat is het? 

Stepped care is 

• een behandelprincipe 
• aanbod van zorg in oplopende stappen van licht naar intensief, 
• niet zwaarder behandelen dan nodig, maar ook niet te licht als zwaardere zorg gerechtvaardigd is. 
• Ton Bakker heeft dit principe  specifiek bij probleemgedrag bij mensen met dementie.

Doel

Het voorkomen van onnodig zware of schadelijke interventies, zoals overmatig gebruik van psychofarmaca, en het versterken van de eigen regie van de zorgverlener en de omgeving van de persoon met dementie.

introductie op Stepped care

Typische stappen in het stepped-caremodel van Ton Bakker:

Welke vier stappen van stepped care zie je terug in het filmpje?

Vier stappen van stepped care

1. Presentie, empathie en respect (basisbenadering)
2. personalised rust , reinheid en regelmaat
3. belevingsgerichte comfort zorg (RO , Validatie, snoezelen, reminiscentie, PDL ed)
4. Psychotherapeutische interventies wellicht psychopharmaca

Zelf aan het werk

Voorbereiding

• Filmpje van Mw. V. casuïstiek/casus OBSERVATIE GEDRAG DEMENTIE. 
• Noteer je vragen, verwondering en vraag je af welke verpleegkundige diagnoses, doelen en interventies je zou opstellen. 
• Maak de opdrachten die op verpleegkunde.net staan bij dit filmpje.

Bestudeer in Handboek Verpleegkundige diagnosen (Carpenito, 2023);

• de diagnose Sociaal isolement
• het thema Verwardheid en
  
• uit deel 4: Aandoeningen van het zenuwstelsel: Dementie 

STIP: stapsgewijze integrale aanpak van probleemgedrag bij dementie

Voor het analyseren van oorzaken van probleemgedrag is het essentieel de cliënt te kennen. Hierin kunnen familie en naasten veel betekenen, zij spelen een onvervangbare rol. Zij kennen immers de dagelijkse routine van de cliënt en hebben weet van zijn gedrag. Door deze kennis te delen met de zorgaanbieder leveren familie en naasten een belangrijke bijdrage aan de zorg. Ook kunnen instellingen meer investeren in het voorlichten van familie en naasten over de aandoening dementie en wat dit voor een cliënt betekent. Dit is noodzakelijk, want het netwerk kan helpen een cliënt en zijn gedrag te begrijpen. Voorlichting over het ziektebeeld dementie geeft inzicht in het verloop van het ziekteproces, waarbij achteruitgang en uiteindelijk overlijden onvermijdelijk is. De zorgaanbieder kan dit met de beste zorg niet voorkomen. Familieleden die het gedrag en de gezondheid van hun naaste zien veranderen hebben hier wellicht meer begrip voor als ze in dit proces worden meegenomen​

​

Zorg voor de cliënt wordt geleverd vanuit het “kennen” van de cliënt. Medewerkers weten welk gedrag, welke stemming normaal is voor die cliënt. En daar kan je dan adequaat op reageren ​

Zorg voor een individueel zorgplan/ zorgleefplan dat aansluit op de levensgeschiedenis en zorgbehoeften van de cliënt met concreet geformuleerde doelen. Laat daarin blijken dat signalen van het onbegrepen gedrag bekend zijn. Beschreven staat hoe escalatie voorkomen kan worden. In de rapportage is informatie over gedrag en eventuele escalatie terug te vinden.  Het zorgleefplan komt tot stand in samenwerking met de cliënt en/of zijn vertegenwoordiger. ​

​

Analyse: weet wanneer probeemgedrag optreedt​

MDO: minimaal 1x per half jaar​

Tip: Maak bij de werkgroepopdrachten  gebruik van informatie uit het online college van Helen de Graaf 

Enable Sharing

SOC-40790366

Evaluatie

Geef 1 thema, woord, onderwerp uit deze les welke je het meest bij blijft

SOC-53873214 (of al gedaan in blok 3? Geneeskundevragen van Barend)

Zie TEAMS; de docent deelt dit met studenten