Les 1: Mediawijsheid

• Maatschappijleer
• Middelbare school
• vmbo b, k, t
• Leerjaar 1,2

Les 1: Media bewustzijn

 Mediawijsheid

Instructie docent:

Doel van de les: dat de leerlingen zich bewuster worden van media.

> Je weet wat mediawijsheid is

> Je weet welke medium er zijn

> Je kan functies van media opnoemen

> Je weet wat algortimes zijn

> Je weet dat sociale media zich               ontwikkelt

Instructie docent:

Bespreek de leerdoelen van deze les kort.

Wat is mediawijsheid?

Instructie docent:

Laat de leerlingen eerst zelf nadenken over wat zij denken dat mediawijsheid is.

Mediawijsheid is de verzameling competenties die je nodig hebt om je bewust, kritisch en actief te kunnen bewegen in de mediasamenleving. Om dit in beeld te brengen wordt hierna het mediawijsheid competentiemodel beschreven.

 

Mediawijsheid

Instructie docent:

Leg mediawijsheid kort uit.

Een hulpmiddel voor mediawijsheid is het mediawijsheid competentiemodel.

In het midden van het Mediawijsheid Competentiemodel staan wij –

de 17,5 miljoen Nederlanders die zich vermaken, sporten, naar school gaan,

werken, van hun pensioen genieten, hun hobby uitoefenen, vriendschappen

sluiten en verliefd worden in de mediasamenleving van nu.

Daaromheen staan twee ringen. In de binnenring staan de acht mediawijsheid competenties. In de buitenring staan de tien gebieden waarbinnen mensen

concrete uitkomsten kunnen ervaren van hun mediagebruik.

(PDF Netwerk mediawijsheid)

In het midden van het Mediawijsheid Competentiemodel staan wij – de 17,5 miljoen Nederlanders die zich vermaken, sporten, naar school gaan, werken, van hun pensioen genieten, hun hobby uitoefenen, vriendschappen sluiten en verliefd worden in de mediasamenleving van nu.

 

Daaromheen staan twee ringen. In de binnenring staan de acht mediawijsheid competenties. In de buitenring staan de tien gebieden waarbinnen mensen concrete uitkomsten kunnen ervaren van hun mediagebruik.

  

(Mediawijsheid Competentiemodel 2021 - Vernieuwd model, 2022)

Instructie docent:

Instructie docent

Duur: 10 minuten

Leg het mediawijsheid competentiemodel uit en benoem een aantal dingen uit de cirkel, zodat de leerlingen een beter beeld van mediawijsheid krijgen. In het document 'Mediawijsheid competentiemodel' wordt het model uitgebreider uitgelegd.

Uitleg model:

In het midden staan wij- de 17,5 miljoen Nederlanders die zich vermaken, sporten, naar school gaan en vriendschappen sluiten.

In de binnenring staan de acht mediawijsheid- competenties:

Relfecteren op mediagebruik

Apparaten & software bedienen

Toepassingen exploreren

Informatie vinden

Creëren met media

Verbinden via media

Discussiëren over media

Media doorgronden

In de buitenring staan de tien gebieden waarbinnen mensen conrete uitkomsten kunnen ervaren van hun mediagebruik:

Gezondheid

Vrije tid

Zelfontplooiing

Identiteit

Binding

Persoonlijke relaties

Maatschappelijke relaties

Opleiding

Werk

Geld

Wat is media?

Media is een verzamelnaam voor alle communicatiemiddelen die ingezet kunnen worden om informatie over te brengen.

Dit kan een specifieke boodschap zijn die aan een persoon gericht is, maar het kan ook een boodschap zijn die voor een groot publiek bedoeld is. Dit laatste noemen we massamedia.  

Instructie docent:

Leg uit wat media is.

Waarom hebben de media macht?

Welke soorten medium ken jij?

Instructie docent:

Laat de leerlingen invullen welke medium ze kenne.

Suggesties voor soorten medium:

*Tv

*Krant

*Tijdschrift

*Telefoon

*Radio

*Boek

*Computer

*Laptop

*E-reader

*Sociale media

Educatieve functie: het aanleren van informatie

Opiniërende functie: mensen gaan nadenken over een onderwerp en vormen hun mening

Amuserende functie: media wordt ingezet om mensen te vermaken

Reclame functie: mensen overtuigen om iets te doen, kopen of bezoeken.

Vier functies van media

Instructie docent:

Functies van media uitleggen

Sleep de afbeelding naar de juiste functie

Educatieve functie

Opiniërende functie

Amuserende functie

Reclame functie

Instructie docent:

Laat de leerlingen de afbeeldingen slepen naar de juiste functie.

Antwoorden

A: 1

B: 4

C: 3

D: 1

E: 2

F: 4

G: 1

H:  2

I: 3

J: 1

Welke functie van de media herken je in deze protest?

Instructie docent:

Laat de leerlingen nadenken over welke soort functie van media ze herkennen in de afbeelding. 

Antwoord:

Opinërende functie

Algoritmes

(Bron: De dikke data show TikTok – algoritmes, 2021, VPRO)

Instructie docent:

Bekijk de video over algoritmes (02:16).

Moeten we ons zorgen maken over de invloed van algoritmes op onze beslissingen?

Ja, het kan ons beperken in onze keuzes.

Ja, we moeten onze vrijheid beschermen.

Nee, het is een nuttige tool.

Nee, we kunnen algoritmes vertrouwen.

Instructie docent:

Laat de leerlingen nadenken over de stelling en een keuze maken. Bespreek dit kort met de klas.

Media door de tijd

Instructie docent:

Hierna volgen twee video's, één over de krant en één over de geschiedenis van de telefoon.

We beginnen bij de krant

(Bron: NTR, 2011, Schooltv)

Instructie docent:

Bekijk de video over de krant (00:59).

Lees jij weleens de krant?

Ja

Nee

Soms

Instructie docent:

Laat de leerlingen nadenken over de stelling. Vraag door na het geven van een antwoord: waarom lezen ze bijv. geen krant? Lezen hun ouders wel de krant? Wat vinden ze daarvan?

De geschiedenis van de telefoon

(Bron: NTR, 2010, Schooltv)

Instructie docent:

Bekijk de video over de geschiedenis van de telefoon (02:03).

Geef iedere leerling een kaartje (media, jaartal of soort media). De leerlingen met het jaartal gaan op de goede plek op de tijdlijn staan. Vervolgens bepalen de leerlingen met het kaartje 'media' bij welk jaartal het hoort. Vervolgens bepalen de leerlingen met het kaartje 'soort media' wat voor soort media het is. De leraar controleert. Als het goed is pakken de leerlingen een ander kaartje en voeren bovenstaande weer uit.

Zie werkblad

Maak een media tijdlijn

Instructie docent:

• Opdracht: Media tijdlijn.
• De leerlingen hebben 15 minuten in totaal.
• Zie bestand 'Media tijdlijn' voor de kaartjes. Print dit voor de les uit!

Bedenk wat voor soort media er in de toekomst nog zou kunnen ontstaan

Instructie docent:

Laat de leerlingen nadenken over wat voor soort media er in de toekomst nog zou kunnen ontstaan. Neem hier 5/10 minuten de tijd voor.

Schrijf twee dingen op die je geleerd hebt tijdens deze les

Instructie docent:

Laat de leerlingen twee dingen op schrijven die ze geleerd hebben tijdens deze les.

Geef tips en tops over hoe je de les vond 

Instructie docent:

Laat de leerlingen tips en tops geven over hoe ze de les vonden.

> Je weet wat mediawijsheid is

> Je weet welke medium er zijn

> Je kan functies van media opnoemen

> Je weet wat algortimes zijn

> Je weet dat sociale media zich               ontwikkelt

Instructie docent:

Herhaal kort de leerdoelen.

Verwerking: houdt eens bij hoelang je per dag op sociale media zit.

Volgende les: 

Invloed van sociale media

Instructie docent:

Bespreek wat ze tijdens de volgende les kunnen verwachten.

Geef de leerlingen de opdracht om bij te houden hoelang ze per dag op sociale media zitten. Dit komt weer terug tijdens de volgende les.

Meer fragmenten?

Kijk op beeldengeluidopschool.nl

https://www.beeldengeluidopschool.nl/#/home

Instructie docent:

Sluit de les af.