Wereldoorlog II
1 / 52
Onderdelen in deze les
Slide 1 - Tekstslide
We horen hier We’ll meet again van Vera Lynn.
Voor de geallieerden – vooral de Engelstaligen tot op de dag van vandaag hét lied dat WOII omschrijft. De angst, de hoop op een goede afloop. Queen Elizabeth gebruikte dit lied recent in haar toespraak over de coronacrisis en legde zo uitgesproken de link met WOII
WOII is één van de meest gemediatiseerde conflicten – er bestaan eindeloos veel films en documentaires over.
Wij bespreken hier het verloop van het conflict.
Slide 2 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 3 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 4 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 5 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 6 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 7 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 8 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 9 - Tekstslide
Dan is het de beurt aan de Benelux en Frankrijk.
De oude Schlieffen plannen werden nogmaals uit de kast gehaald (remember WOI): om de versterkte grens tussen Frankrijk en Duitsland (de Maginotlinie) te ontwijken maakten de Duitse troepen een grote boog door Nederland en België en vallen Frankrijk aan via de Ardennen.
Het hyperefficiënte en gemoderniseerde Duitse leger walst erover heen: via luchtaanvallen en grondaanvallen schakelden ze de vijandelijke verdedigingswerken en essentiële infrastructuur uit.
Slide 10 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 11 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 12 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 13 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 14 - Tekstslide
In een eerste fase probeert de Duitse luchtmacht de heerschappij over het luchtruim te veroveren als voorbereiding voor een invasie.
Deze luchtoorlog duurt tot in juni 1941 –. Duitse bommenwerpers slagen er ondanks de radar met defensief wapen – de nieuwe technologie van de Britten – er wel in om de belangrijkste Britse steden te bombarderen.
Slide 15 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 16 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 17 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 18 - Tekstslide
Mussolini – die een haat/liefde verhouding had met de Duitsers is ook uit op zijn eigen gloriemoment en begint eind 1940 onbezonnen een oorlog tegen Griekenland.
De onervaren Italianen leiden een nederlaag – in de kolonies leden de Italianen ook grote nederlagen tegen de numeriek mindere Britten.
Hitler grijpt in – de olievelden in het Midden-Oosten zijn van vitaal belang en stuurt maarschalk Rommel.
Deze haalt belangrijke overwinningen in Noord-Afrika en rukt op naar het Midden-Oosten.
Ook de Balkan en Griekenland werden door de Duitsers onder de voet gelopen. In Slowakije, Hongarije en Roemenië kwamen nazi-gezinde regimes aan de macht.
Slide 19 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 20 - Tekstslide
En dan maakt Hitler een kapitale fout. Hij valt Rusland binnen. Napoleon ging het hem voor en het was het begin van zijn ondergang.
Hitler acht de tijd rijp om af te rekenen met de communistische aartsvijand.
Slide 21 - Tekstslide
Op 22 juni 1941 viel hij zonder enige waarschuwing de SU binnen.
Aanvankelijk gaat de invasie snel vooruit: eind oktober staan de Duitse legers al aan de poorten van Leningrad (Sint Petersburg) en Moskou.
De invasie was enkele maanden vroeger gepland, maar ging uiteindelijk te laat van start – een dure vergissing.
Slide 22 - Tekstslide
Eenmaal de winter viel, vroor het Duitse offensief bijna letterlijk vast en in Stalingrad (Moskou) werden lijf-aan lijf gevechten gehouden terwijl ze rond Leningrad in een loopgravenoorlog terecht kwamen.
Stalin offerde ook massaal zijn manschappen op om Stalingrad te behouden. Een door honger en kou geteisterde stad die zich maar niet wou overgeven. De Russen bleken fanatieker te zijn – deels uit overtuiging en deels gedwongen en vochten letterlijk tot de laatste man.
Ook keerde de Russische en Poolse bevolking zich massaal tegen de bezetters, vooral door het buitengewoon wrede optreden van het Duitse leger dat honderdduizenden burgers ombracht. In het kielzog van de Wehrmacht trokken ook speciale SS-eenheden mee die Poolse, Russische en Oekraïsche Joden systematisch opspoorden en vermoordden – de Einsatzgruppen.
Doel van de Duitser: kolonisering van de lebensraum.
Slide 23 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 24 - Link
Deze slide heeft geen instructies
Slide 25 - Tekstslide
De Asmogendheden veroverden Europa maar
Ondertussen liet in het Verre Oosten Japan zich ook niet onbetuigd.
Hongkong, Singapore, De Filipijnen, Nederlands Indië, Thailand, Birma en een hele reeks eilanden in de Stille Oceaan of Pacific werden veroverd.
Tegen 1942 beheerste Japen een rijk met 450 miljoen inwoners en een rijke voorraad aan grondstoffen.
Op 7 december 1941 vallen ze de Amerikaanse marinebasis Pearl Harbour op hawai aan.
Door deze agressie treedt de VS uit de isolatiepolitiek – Japan maakt deel it van de Asmogendheden. Door de allianties keert de VS zich dus niet enkel tegen Japan maar ook tegen nazi Duitsland.
Maar de VS was al langer zijdelings betrokken bij de oorlog door de financiering van de Britten – zowel financieel als materieel. De aanval op Pearl Harbour verschafte hen de gelegenheid zich volop te mengen met de wereldwijde oorlog – Hitler verklaarde trouwens zelf de oorlag aan de VS als bondgenoot van Japan.
Slide 26 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 27 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 28 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 29 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 30 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 31 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 32 - Tekstslide
Wat zijn nu de keerpunten tijdens WOI?
Ten eerste de Amerikanen die zich mengen in het nu mondiale conflict. Pearl Harbour was een zware klap en de VS gaat zich volop in de strijd mengen
Ten tweede slaagde nazi –Duitsland er niet in om Groot Brittannie op de knieen te krijgen - GRBR won de oorlog in de lucht – de Britse RAF kreeg de bovenhand op de Luftwaffe en Hitler moest afzien van zijn invasieplannen. Engeland werd vervolgens gebruikt als uitvalsbasis naar Europa
Ten derde was er een keerpunt in Norod-Afrika door de slagbij El Alamein in 1942 – het Afrikakorps van Rommel werd gestopt vnl door de Britten voor het het strategische Suez kanaal kon bereiken (dit was essentieel voor de bevoorrading van de troepen, maar ook geografisch lag vanaf hier de weg op naar het Midden Oosten en de olievoorradden). Tegen mei 1942 was heel Noord-Afrika in het bezit van de geallieerden en kon het dienen als springplank naar Europa
Ten vierde: de slag bij Stalingrad. De Duitsers wilden een snelle verovering van Rusland, maar de verwachting dat de SU ging ineenstorten bleef uit. De winter en de straatgevechten waren medogeloos. De Russen verdedigeden tot het bittere einde – elke straat, elk huis was een strijdpunt. In deze moedeloze strijd wordt door historici geschat dat meer dan een miljoen mensen stierven om de stad te verdedigen. Nadat de Duitsers er niet in slaagden de stad in te nemen, lanceerden de Russen een tegenoffensief waarbij het Duitse zese leger ingesloten werd en zich in februari 1943 moest overgeven. 300’ Duitse soldaten werden krijgsgevangen genomen. Dit was hét kantelmoment van de oorlog.
Ten vijfde haalde de VS in de Pacific ook cruciale overwinningen tegen Japan – vooral de slag bij Midway was een grote overwinning voor de Amerikanen.
Deze vijf cruciale gebeurtenissen luiden de ommekeer in waarbij de asmogendheden in het defensief komen.
Slide 33 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 34 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 35 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 36 - Tekstslide
Aan het Russische front werden de Nazi’s sneller teruggedrongen – na de lag bij Koersk in juli 43 was de veer bij de duitsers gebroken. Tegen begin 1944 was bijna volledig de SU bevrijd en in januari 1945 drong het Rode Leger Duits grondgebied binnen. Tijdens hun offensief namen zij heel Oost-Europa in – enkel Griekenland en Joegoslavie ontsnapten aan de invloed van de SU
Noord-Afrika was gezuiverd van Duitse en Italiaanse troepen en wordt vanaf juni 1943 gebruikt doro de Britten en Amerikanen als uitvalsbasis voor een aanval op Zuid-Europa.
De landing op Sicilië was succesvol
Eind juli werd Mussolini door de Italiaanse koning opzij geschoven wat het abrupte einde betekende van het fascisme in Italië
De geallieerden maakten in september 1943 de Italiaanse overgave bekend, hoewel zij in realiteit nog niet van kracht was. Duitsland neemt de macht over in Italië: duizenden Italiaanse soldaten worden gedood en tienduizenden gedeporteerd naar werkkampen. Mussolini wordt als marionet terug aan het hoofd van Italië gezet, terwijl de Duitsers de werkelijke macht hebben.
De geallieerden rukken traag op en het duurt uiteindelijk nog tot 1945 tot Italië bevrijd wordt
De echte invasie die we kennen is die van Normandië: op 6 juni 1944 werd de grootste militaire operatie uit de geschiedenis ingezet. De Duitsers waren voorzien op een invasie en boden nog 2 maanden hevig weerstand. De film saving privat Ryan waarbij Omhaha beach werd bestormd geeft een mooi beeld over hoe de soldaten dit beleefden.
Tegen augustus 1944 was Normandië in geallieerde handen en trokken de geallieerden in een sneltemp door België en Frankrijk waar ze als bevrijders onthaald werden.
In Arnem liep het echter fout: de geallieerden slaagden er niet in de Rijn over te steken waardoor Nederland nog een harde winter moest doormaken. Deze staat gekend als de ‘oorlogswinter’ waarbij veel mensen de hongersnood stierven.
De nieuwe Duitse wapens, de V1 en V2 raketten zaaiden ondertussen terreur en de Duitsers raapten hun laatste krachten bij elkaar in het Ardennenoffensief. Dit mislukte na een felbevochten strijd en tegen maart 1945 slaagden de geallieerden erin de Rijn over te steken.
Slide 37 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 38 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 39 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 40 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 41 - Tekstslide
De bevrijding (of inname – afhankelijk van welk perspectief je het bekijkt) van Duitsland was een race tussen enerzijds de Britse en Amerikaanse legers in het westen en anderzijds de Russische legers in het oosten. Hier zie je de contouren al van de latere Koude Oorlog. Waar de SU nog zij aan zij werkte met de andere geallieerden, is het wantrouwen steeds gebleven. Wanneer de gezamenlijke strijd of vijand wegvalt, neemt dit terug de bovenhand.
De overwinnende landen dachten reeds strategisch om zoveel mogelijk grondgebied en dus invloedsfeer te veroveren.
Slide 42 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 43 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 44 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 45 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 46 - Tekstslide
In Azië woedde de strijd eveneens hevig. In de Stille Zuidzee (Pacific) veroverden de Amerikanen moeizaam eiland per eiland tegen Japanners die tot het einde vochten. Op dat punt wou Japan zich nog niet ovegeven en moest het zelf nog veroverd worden. Op dat moment valt de controversiële beslissing op de atoombom, een nieuw geheim ontwikkeld wapen te gebruiken. Op 6 augustus liet de bommenwerper ‘Enola Gay’ de atoombom ‘little boy’ vallen op Hiroshima. Drie dagen later lieten de Amerikanan Fat man los op Nagasaki. Japan capituleerde op 2 september.
Slide 47 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 48 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 49 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 50 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 51 - Link
Deze slide heeft geen instructies
Slide 52 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
