Ouderdomsziekten H14

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 1

Ouderdomsziekten

• 70% van de mensen van 65 jaar en ouder heeft een chronische ziekte
• 50% van de mensen van 75 jaar en ouder heeft één chronische ziekte
• ouderen krijgen vaak dezelfde ziekten als jongeren, maar reageren op een andere manier op ziekte en behandeling
• Verschillende ziekten tegerlijkertijd heet multimorbiditeit
• Ouderen gebruiken meer medicijnen dan ouderen
• Combineren van medicijnen veroorzaakt synergisme (een verhoogde werking van de medicijnen
• Ouderen hebben sneller bijwerkingen dan jongeren
• Ouder worden leidt tot veranderingen in de vitale functies en daardoor het risico op aandoeningen vergroten

Veel voorkomende klachten ouderen

• Pijn
• Duizeligheid en vermoeidheid
• Geheugenstoornissen
• Depressie en slapeloosheid
• Verstopping (obstipatie)

Het normale verouderingsproces

• Organen en weefsel: verouderen en herstelvermogen neemt af en vertraagt
• Veranderingen vitale functies treden op, wijze waarop is afhankelijk van die functies op jongere leeftijd (conditie en zorg voor lichaam en gezonde leefstijl)
• Huid: rimpels, zon versneld het verouderingsproces
• Hart en bloedvaten: pompfunctie wordt minder en weerstand in bloedvaten groeit
• Ademhalingsfunctie: wordt zwakker

• Hart en longen: functionaliteit kan worden vergroot door regelmatig te bewegeen 
• Skelet en bewegingsapparaat: botten worden brozer en spieratrofie (afname spierweefsel): kan tegengegaan worden door beweging en gezonde leefstijl
• Hersenen: achteruitgang geheugen, geheugenverlies kan duiden op dementie. Door lezen en kruiswoordpuzzels train je de hersenen

Geheugenverlies en verwardheid a.g.v. het ouder worden

• verzamelnaam voor verschillende geheugenstoornissen
• verzwakking van het functioneren van meerdere verstandelijke vermogens, die gepaard gaat met een aanzienlijke verslechtering van het sociale of beroepsmatige functioneringsvermogen

Algemene symptomen

• Stoornissen geheugen en deductieve vermogen (verbanden leggen), spraakproductie en begrijpend vermogen
• Onhandige en onzekere bewegingen
• Agnosie
• Besef van tijd, plaats en persoon

Verdere achteruitgang:

• bedlegerig
• incontinentie
• Niet zelfstandig meer kunnen eten

Alzheimer (70%)

• Oorzaak nog niet volledig bekend
• Meestal voorkomend bij 65 jaar en ouder
• Langzaam voortschrijdende ziekte die de hersenen aantast
• Genetisch en familiair
• Eiwitophoping in de cellen van de hersenen die de binnenkant van de zenuwcellen vernietigt

Symptomen

• Verslechteren korte termijn geheugen en nieuwe dingen leren
• Problemen bij het uitvoeren van ingewikkelde taken
• Vermindering initiatief
• Verslechterde informatieverwerking
• Lichamelijke zwakte
• Gewichtsverlies
• Tussen het stellen van de diagnose en het overlijden ligt meestal tussen de 10 en 15 jaar

Behandeling

• Geen genezende behandeling
• In beginfase vertragen m.b.v. medicatie die de geheugenfuncties ondersteunen
• Psychische symptomen kunnen meestal met medicatie worden verlicht
• Levenskwaliteit beïnvloeden (gevoel van veiligheid bieden)

Vasculaire dementie

• Door schade aan de bloedvaten, problemen in de doorbloeding
• Kleine en talrijke herseninfarcten
• Ook wel Multi-infarctdementie genoemd
• Risicofactoren: aderverkalking, verhoogde bloeddruk, diabetes en hartritmestoornissen
• Symptomen ontwikkelen zich vaak sneller dan de symptomen van de ziekte van Alzheimer

Symptomen en behandeling

• Algemene symptomen van dementie
• Geleidelijke of plotselinge achteruitgang
• Grillig verloop
• Hangt af van het hersengebied dat beschadigd is
• Uitingen die wijzen op lokale hersenschade (eenzijdige zwakte, onbeholpenheid
• Langzamer gaan denken, spreken en handelen
• Geen verandering in persoonlijkheid en emotionele reacties
• Risicofactoren voor vaatziekte behandelen en ontstaan van
• bloedproppen voorkomen (Medicatie: acetylsalicylzuur)

Lewy-body-dementie

• Op 2 na meest voorkomende ziekte die dementie veroorzaakt
• Een aantal kenmerken komt ook voor bij Parkinson
• In zenuwcellen van de hersenschors en hersenstam talrijke kleine korreltjes (lichaampjes van Lewy)

Symptomen:

• Verzwakking intellectuele functies en minstens 2 van de volgende 3 symptomen: 

1.  symptomen van de ziete van Parkinson
2. Snelle veranderingen in het allertheidsniveau
3. Gedetailleerde hallucinaties

Veloop van Lewy-body

• Begint tussen 60 en 65 jaar
• Duur: 5 tot 30 jaar
• Beginfase: korte termijn geheugen intact, intellectuele functies zwakker
• Geheugen en allertheid worden minder naarmate de dag vordert
• Voortschreiden ziekte: steeds vaker verwardheid, opvliegend en agressiviteit en steeds meer hallucinaties
• Parkinson symptomen: maskergelaat, stijfheid, rusttremoren, korte passen en problemen met het opgang komen

Behandeling: zelfde medicatie als bij Alzheimer

Frontotemporale dementie

• Komt vaak voor op jongere leeftijd (tussen 40 en 60 jaar)
• Gedragsveranderingen vallen het meest op
• Hersencellen in frontaalkwab (gedrag) en temporaalkwab (spraak) sterven af
• Heftige veranderingen in gedrag, taal, persoonlijkheid, emoties en motoriek
• Onvoorspelbaar verloop
• In later stadium pas geheugenproblemen

Andere ziekten die geheugenstoornissen veroorzaken

• Depressie
• Vertraagde schildklierwerking
• Tekorten Vit. B12 
• Infectie
• Alcoholisme
• Degeneratieve hersenziekten
• Hersenletsel
• hersentumor
• Bijwerkingen medicijnen
• Secundaire dementie