M3 Stofeigenschappen

• Scheikunde
• Speciaal Onderwijs
• Middelbare school
• havo
• Leerroute H
• Leerjaar 2,3

Stofeigenschappen

Lesdoelen

•  Je weet wat stofeigenschappen zijn.
• Je weet wat een een zuivere stof en een mengsel is.
• Je weet wat een oplossing en een suspensie is.
• Je weet wat een indicator is.
• je weet dat er bij een reactie met zuur gasbelletjes ontstaan.
• Je weet wat een exotherme en endotherme reactie is.

Stofeigenschappen

•  Stof=alles om ons heen zoals zout
• eigenschap=Kenmerk van iets of iemand
• Stofeigenschappen= Kenmerken van een stof

Wat is een stofeigenschap?

Stofeigenschappen:

• Brandbaarheid
• Geur
• Kleur
• Smaak
• Fase (bij kamertemp.)
• Kookpunt
• Smeltpunt
• Oplosbaarheid in water
• Elektrische geleiding
  

Geen stofeigenschappen:

• Temperatuur
• Vorm
• Massa
• Volume

1. Mengsel
2. Zuivere stof

Zuivere stof/mengsel

Wat valt je op aan de stoffen die oplossen in water?

Wat is een mengsel?

Oplossing

ALTIJD helder = je kunt er doorheen kijken. LET OP: kan wel een kleur hebben!

oplosmiddel = vloeistof waarin je de  stof oplost

                                           (s) + (l)                                                       (l) + (l)

Suspensie

Troebel

                                                                        (s) + (l)

Bezinken: vaste deeltjes zakken naar de bodem

Emulsie

troebel

TWEELAGENSYSTEEM

                               (l) + (l)

Om een tweelagensysteem te voorkomen: emulgator toevoegen!

Oplossing - Suspensie?

Oplossing/Suspensie?

Suspensie

Oplossing/suspensie?

Oplossing

Troebel: mengsel van een vaste stof in een vloeistof => Suspensie.

Een helder mengsel van een stof in een vloeistof => Oplossing.

Oplossing - Suspensie - Emulsies?

Emulsie

2

Suspensie

3

Oplossing

1

Een suspensie is .....

1. Helder
2. Troebel

Een oplossing is ....

1. Helder
2. Troebel

spa rood is een .....

1. suspensie
2. emulsie
3. oplossing
4. nevel

Welk plaatje geeft een mengsel aan en welke een zuivere stof

Mengsel

Zuivere stof

Zuivere stof

Video: Oplosbaar in water?

Maak een tabel en noteer tijdens de video:

• Welke 2 stoffen gemengd worden
  

• en of je te maken hebt met een oplossing of een suspensie
  

Een blijvende emulsie is een mengsel van..

1. Water en zout
2. water, olie en emulgator
3. Olie en bezine
4. water en olie

Benzine en water zijn dus slecht te mengen, ze gaan steeds weer uit elkaar. Je moet een stof toevoegen om dit mengsel egaal te houden, hoe heet zo'n stof?

1. Katalysator
2. Emulgator
3. Centrifigator
4. Extractie middel

Wat voor soort mengsel is dit?

1. Oplossing
2. Zuivere stof
3. Suspensie
4. Emulsie

Zetmeel aantonen

Zetmeel is een koolhydraat die je lichaam kan verteren

 (afbreken) tot glucose (=brandstof)

Zetmeel aantonen

Van de meeste voedingsmiddelen is bekend welke voedingsstoffen erin zitten. Dat staat op de verpakking.

Voedingsstoffen kunnen in voeding worden aangetoond door een indicator.

Jodium is een indicator voor zetmeel. Jodium verkleurt dan van lichtbruin naar blauwzwart.

Indicator

Spaghetti bestaat voor een groot deel uit zetmeel.

Dit zetmeel kun je aantonen met een jodiumoplossing. Ook in aardappelen zit zetmeel.

Een stof waarmee je een andere stof kan 

aantonen, heet een indicator.

0

Endotherm of exotherm proces?

1. Endotherm
2. Exotherm

endotherm kost energie

1. waar
2. niet waar

Exotherm of endotherm?
Vuurwerk

1. Endotherm
2. Exotherm

Bij een exotherme reactie ...

1. Komt er energie (warmte) vrij.
2. Is er energie (warmte) nodig.
3. Gebeurt er niets.

Het afkoelen van een glas thee.
Exotherm of endotherm?

1. Exotherm
2. Endotherm

Wat is een voorbeeld van een endotherme reactie?

1. het bevriezen van water
2. het hard worden van chocolade
3. Het verbranden van benzine
4. het verdampen van alcohol

Welk proces is exotherm

1. Het bakken van een ei
2. Het smelten van kaarsvet
3. Het verbranden van aardgas
4. Het koken van water

Verbranden van kaars is een exotherme reactie

1. Waar
2. Niet waar

Bedenk er een aantal.

Stofeigenschappen

Fase overgangen

Definitie: Geeft aan in welke toestand de deeltjes van de stof zich bevinden.

Waarom komen we deze fasen in de natuur tegen denk aan water?

Fase

Waar komen we ze tegen?

Vast: Sneeuw, hagel, ijsbergen

Vloeibaar: rengendruppels, zowel motregen als stortregen

Gas: dauw of mist is water in een gas

* (s)

* mooi gerangschikt

* dichtheid hoger van een stof

* deeltjes trillen zacht

Vast (s)

* (l)

* deeltjes bewegen langs elkaar heen

* half gerangschikt

* dichtheid lager dan bij de vaste fase

* deeltjes trillen een beetje

Vloeibaar (l)

* (g)

* niet gerangschikt

* dichtheid lager dan bij de vloeibare fase

* trilt hard door hoge temp/beweegt snel

Gas (g)

Kristallen zijn vaste stoffen waarvan de deeltjes in een herhalende stuctuur zitten.

Kristalrooster: perfect gepaatste deeltjes

Kristallen

Exotherm of endotherm?
Het verbranden van benzine.

1. Exotherm
2. Endotherm

Het smelten van boter in een pan is dat een exotherm of endotherm proces?

1. exotherm
2. endotherm

Een explosie is een exotherme reactie

1. Waar
2. Niet waar

Endotherm of Exotherm?
Smelten van ijs.

1. Endotherm
2. Exotherm

Fase overgangen

Gevarensymbolen

Opdracht

Zoek op het internet de verschillende gevarensymbolen op en hun betekenis

Spullen meenemen

1. Schrift 
2. pen en potlood
3. rekenmachine
4. laptop
5. boek