Les 4.3.2 Massa

• Scheikunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Les 4.3 Massa

Planning

• Nakijken 4 t/m 8 (blz 32)
• Les 4.3 Massa deel 2
• Maken opgaven

Nakijken: 4 t/m 8 (blz 32)

Molrekenen

• Stap 1: noteer de reactievergelijking
  
• Stap 2: bereken de chemische hoeveelheid (aantal mol) van de gegeven stof
  
• Stap 3: bereken de chemische hoeveelheid (aantal mol) van de gevraagde stof (door de molverhouding van je gegeven stof)
• Stap 4: reken de chemische hoeveelheid om naar de gevraagde grootheid en eenheid (bijvoorbeeld omrekenen naar massa in g)
• Stap 5: controleer de significantie

4

• a) Bij het verbranden van hout ontstaan kooldioxide en water. Deze gassen verdwijnen direct in de lucht, maar hebben wel een massa.
• b) Links van de pijl hebben de beginstoffen samen een massa van 1,0 + 1,2 = 2,2 kg. Volgens de wet van massabehoud moet er rechts van de pijl dan ook 2,2 kg vrijkomen. Dat betekent dat er 2,2 − 0,60 = 1,6 kg CO2(g) is vrijgekomen.
• c) 

4

• d) C₆H₁₀O₅(s) + 6 O₂(g) → 6 CO₂(g) + 5 H₂O(l)
•                 1              :    6             :          6            :        5

4

• d) C₆H₁₀O₅(s) + 6 O₂(g) → 6 CO₂(g) + 5 H₂O(l)
•                 1              :    6             :          6            :        5

5a

stof: CH₄

• m = 1,0 g
• n = ? mol
• M = 1 × 12,01 + 4 × 1,008 = 16,042 g/mol
  

•  
• n = 1,0 : 16,042
• n = 0,063 mol methaan
• 5b) Reactievergelijking: 2 mol zuurstof is nodig voor de verbranding van 1 mol methaan, dus  verbranding van 0,063 mol methaan is 2×0,063 mol = 0,13 mol zuurstof nodig.

5c

stof: O₂

• m = ? g
• n = 0,13 mol
• M = 2 × 16,00 = 32,00 g/mol
  

• m = n × M
• m = 0,13 × 32,00
• m = 4,2 g zuurstof

• 5d) 1,0 + 4,2 = 5,2 g.
  

6

• a) MgH₂(s) + 2 H₂O(l) → MgO₂H₂(s) + 2 H₂(g)

6b

7

8

• a) 2 NaN₃(s) → 2 Na(s) + 3 N₂(g)

8b

Leerdoelen 4.3 Massa

• Je kunt op microniveau uitleggen waarom de wet van massabehoud altijd geldt.Je kunt molverhoudingen gebruiken om massaberekeningen uit te voeren aan reacties.
• Je kunt uitleggen wat de begrippen overmaat en ondermaat inhouden.
• Je kunt uitrekenen welke stof bij een reactie in over-/ondermaat aanwezig is.

Overmaat en ondermaat

• Ondermaat: de beginstof die als eerste op is
• Overmaat: de beginstof die na de reactie nog over is. 

• Een overmaat appels: 
• 
  

Voorbeeld 4

• In een vat wordt 50 gram NH₃(g) gemengd met 50 gram HCl(g). Hierbij ontstaat NH₄Cl(s).
  
• Geef aan welke stof in overmaat aanwezig is en bereken hoeveel gram NH₄Cl(s) ontstaat.

Maken: 9 t/m 11 (blz 34)

9

• a) 2 C₈H₁₈(l) + 25 O₂(g) → 16 CO₂(g) + 18 H₂O(l)

9b

10

10

10

10

11