Paragraaf 2.3: Hoe transparant moet de overheid zijn? (deel 2)

• Maatschappijleer
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Paragraaf 2.3

Hoe transparant moet de overheid zijn? (deel 2)

Je kunt uitleggen waarom verschillende rechtsbronnen toegankelijk moeten zijn in een rechtsstaat. 

Vorige/deze les...

Je kunt uitleggen hoe het legaliteitsbeginsel en de machtenscheiding bijdragen aan rechtszekerheid en een transparante overheid

Deze les...

Wie bepaalt wat de AIVD mag?

Dus: De AIVD mag NIET zomaar iedereen aftappen.

Ga aan de slag! (hw)

Ga naar SOM -> 'vakken' -> 'Opdracht AIVD'.

Maak de opdrachten in Word/schrift.

Er zijn verschillende rechtsbronnen waarin het recht beschreven staat. Welke zijn er?

We hebben in NL toch onze eigen wetten?

1. Wetten zijn een belangrijke rechtsbron. 📖

Het bestuur en de volksvertegenwoordiging stellen wetten op die instanties (zoals de AIVD) bepaalde kaders en bevoegdheden geven. 👨‍⚖️

We hebben in NL toch onze eigen wetten?

2. De Grondwet. 📕

Wetten mogen NIET in strijd zijn met de Grondwet.

Voorbeelden:

• Recht op privacy 👀
• Recht om vertrouwelijk te communiceren 📡

We hebben in NL toch onze eigen wetten?

3. De rechtspraak. 👩‍⚖️

De rechter spreekt recht op basis van wetten die zijn opgesteld door de regering + parlement.

Kenmerk rechtsstaat: machtenscheiding (trias politica).

De Trias Politica

We hebben in NL toch onze eigen wetten?

4. De jurisprudentie. ⚖️

= Alle rechterlijke uitspraken samen.

Handig!

Welke uitspraak hebben andere rechters in vergelijkbare rechtszaken gedaan? 🤨

We hebben in NL toch onze eigen wetten?

5. Internationale verdragen die NL heeft geratificeerd.

Ratificeren = NL een verdrag heeft goedgekeurd en zich zal houden aan de bepalingen van dit verdrag.

Voorbeeld:

Het EU-verdrag voor de Rechten van de Mens (EVRM).

We hebben in NL toch onze eigen wetten?

6. De gewoonte.🤨

NIET alle afspraken staan op papier.

Als alle betrokken partijen de ongeschreven regels volgen, dan vormt de gewoonte een rechtsbron waar mensen zich op kunnen beroepen bij conflict. 🗣️

Conclusie: Mogen we alles weten wat de overheid doet?

'Ja': Iedere burger kan de verschillende rechtsbronnen raadplegen. 📖

Overheid is verplicht info over haar werk aan burgers te geven. -> Wet open overheid (Woo).

Conclusie

In een democratische rechtsstaat hoort de overheid zo transparant mogelijk te zijn. 👨‍⚖️

Niet het geval?

Maak een Woo-verzoek. 📃

Conclusie

In een democratische rechtsstaat hoort de overheid zo transparant mogelijk te zijn.

Niet het geval?

Maak een Woo-verzoek.

Er zijn altijd uitzonderingsgevallen...

Ga aan de slag!

Maak kennis en begripvraag 4 van paragraaf 2.3.

én Maak toepassingsvraag 5 t/m 7

Druk niet op 'nakijken'.

Bespreking 4 + 5 in 6 minuten.

Wie bepaalt wat de AIVD mag?

Dus: De AIVD mag NIET zomaar iedereen aftappen.

Wie bepaalt wat de AIVD mag?

Dus: De AIVD mag NIET zomaar iedereen aftappen.

Wie bepaalt wat de AIVD mag?

Dus: De AIVD mag NIET zomaar iedereen aftappen.

Wie bepaalt wat de AIVD mag?

Dus: De AIVD mag NIET zomaar iedereen aftappen.