5.4 - Voortplanten H/V1

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 1

Deze les

Herhaling 5.3

Uitleg 5.4 (deel 1)

Oefenvragen

Zelf aan de slag (tot en met opdracht 14)

Wat is fotosynthese?

Wat heeft de plant nodig om fotosynthese te kunnen doen?

1. Water, zuurstof en glucose
2. Water, koolstofdioxide en glucose
3. Water, zuurstof en zonlicht
4. Water, koolstofdioxide en zonlicht

Wat kan de plant van zijn zelfgemaakte glucose maken?

5.4 - Voortplanten

Meeldraden en stamper

Meeldraad - maakt stuifmeelkorrels

Stamper - bevat zaadbeginsels

Hoe komt het stuifmeel nou op de stamper?

1. Insecten nemen het mee
2. Via de wind

Bestuiving

Zelfbestuiving -> Van bloem naar bloem binnen 1 plant

Kruisbestuiving -> van bloem naar bloem tussen twee planten

Insecten

Planten met opvallend gekleurde bloemen gebruiken insecten

Insecten zoeken nectar, en kruipen de bloem in om het te vinden

Hierdoor komt stuifmeel aan hun pootjes

Bij de volgende bloem gaan de insecten op de stamper zitten en laten daar het stuifmeel achter

Wind

Windbloemen verspreiden stuifmeel door de wind

Windbloemen zijn minder opvallend, waarom?

Windbloemen

Meeldraden en stempel van de stamper steken ver uit de bloem

Hierdoor kan de wind er goed langs

Hoe ontstaan zaden?

Stuifmeelkorrels zijn terechtgekomen op de stempel

Buisje groeit vanaf de korrel door de stijl (stuifmeelbuis)

In het vruchtbeginsel zitten zaadbeginsels met daarin eicellen

Elk zaadbeginsel heeft 1 eicel

Celkernen van de eicel en de stuifmeelkorrel versmelten tot een nieuwe celkern -> bevruchting

Na de bevruchting

Vruchtbeginsel (met daarin de bevruchtte zaadbeginsels) groeit uit tot een vrucht

De zaden groeien binnenin mee

Verspreiding zaden

Via de wind

Via dieren

Door de plant zelf

Verspreiding door dieren

Dieren eten vruchten en poepen de zaden uit

Zaden blijven aan de vacht van dieren hangen

Verspreiding door de plant zelf

Vrucht droogt uit en hierdoor vallen de zaden

Vrucht springt open en 'schiet' de zaden weg

Levenscyclus

Eenjarige planten

Tweejarige planten - ontkiemen en groeien in jaar 1, 

Meerjarige planten - ontkiemen in voorjaar, bloeien in de zomer, vormen zaden in de herfst - elk jaar opnieuw

Houtachtige planten

Groeien eerst uit tot een boom of struik

Daarna elk jaar bloeien en zaden maken

Oefenvragen

Bloemen zijn organen van planten die nodig zijn voor...

1. De ademhaling van planten
2. De voortplanting van planten
3. De groei van planten
4. Het mooi zijn!

Kelkbladeren

Kroonbladeren

Bloembodem

Nectarkliertjes

Andere delen van de bloem zitten hier op vast

Groene blaadjes die de bloem beschermen

Hier wordt nectar gemaakt

Gekleurde bloemblaadjes

Eicellen

Stuifmeelkorrels

Mannelijke voortplantingscellen

Vrouwlijke voortplantingscellen

Gemaakt in de meeldraad

Gemaakt in de stamper

Worden verspreid door insecten of de wind

Stuifmeel wordt verspreid door

1. Insecten
2. De wind
3. Zowel insecten als de wind
4. De plant zelf, insecten en de wind

Een plant die een jaar groeit en het volgende jaar bloeit (en daarna afsterft), is een...

1. Eenjarige plant
2. Tweejarige plant
3. Meerjarige plant
4. Houtachtige plant

Einde