Orthopedagogiek - herhalingsles

• VPRO
• MBO
• Studiejaar 1

Herhalingsles

Orthopedagogiek - periode 3 en 4

Lesplanning

• Herhaling van de theorie
• Quizvragen tussendoor
• Maken oefentoets
• Afmaken portfolio opdrachten

Lessen P4

Vrijdag 13 juni: herhalingsles + oefentoets + afmaken portfolio

Vrijdag 20 juni: laatste les - toets

Deadline portfolio = 20 juni

Leerstofoverzicht

Gebruik het leerstofoverzicht om te leren voor de toetsen

Theorie H1

- Orthopedagogiek gaat over opvoeding en begeleiding van kinderen en jongeren met problemen in hun ontwikkeling.

- Een niet-normale ontwikkeling is een ontwikkeling die significant afwijkt van wat verwacht mag worden op basis van leeftijd en context.

- Risicofactoren vergroten de kans op problemen, beschermende factoren verkleinen die kans.

• Kindfactoren: temperament, beperking, ziekte
• Ouder/gezinsfactoren: psychische problemen, armoede
• Omgevingsfactoren: slechte woonomgeving, weinig steun

- Een ontwikkelingsachterstand is tijdelijk en in te halen, een ontwikkelingsstoornis is blijvend en ernstig.

Theorie H2

Wat zijn KOPP/KOV-kinderen?

KOPP staat voor Kinderen van Ouders met Psychische Problemen, KOV voor Kinderen van Ouders met Verslavingsproblemen

Kenmerkend gedrag:

- Verantwoordelijkheid omgekeerd

- Beperkte sociale contacten

- Sterk afgestemd op de ouder

- Vervaging van eigen identiteit

- Psychosomatische klachten

Ontwikkelingsrisico’s:

2–4 keer hogere kans op psychische problemen of verslaving later in het leven

Kinderen van twee zieke ouders zijn extra kwetsbaar

Theorie H3

Wat zijn leerstoornissen?

Leerstoornissen zijn blijvende problemen in het leren lezen, spellen of rekenen, ondanks een normale intelligentie en goed onderwijs. Leerstoornissen zijn aangeboren en hebben niets te maken met intelligentie. 

Dyslexie: 

- Stoornis op het gebied van lezen en/of spellen

Dyscalculie: 

- Stoornis in het rekenen en getalbegrip. 

Criteria: grote achterstand, normale intelligentie, alleen problemen in 1 vakgebied

Een leerstoornis is blijvend en vraagt om specialistische begeleiding. 

Theorie H4

TOS = Taalontwikkelingsstoornis: een stoornis in het verwerken van taal in de hersenen. Kinderen met een TOS hebben moeite met taal begrijpen en praten. TOS is geen taalachterstand waarbij verbetering mogelijk is als een oorzaak wordt weggenomen, wel kan er ondersteund en begeleidt worden om vooruitgang te blijven houden. 

Kenmerken: slecht verstaanbaar, weinig woorden, frustratie bij onbegrip

Faalangst = angst om te falen ondanks goede voorbereiding

Kenmerken: lichamelijk (zweten, buikpijn) & gedrag (stil, clownesk)

Drie overlevingsreacties: vluchten, vechten, bevriezen.

Theorie H5

ADHD (Attention Deficit Hyperactivity Disorder)

Een neurobiologische ontwikkelingsstoornis die zich uit in aandachtsproblemen, hyperactiviteit en impulsiviteit.

ADD is een subtype van ADHD, waarbij hyperactiviteit ontbreekt en vooral de aandachtstekorten opvallen.

Theorie H6

ASS – Autisme Spectrum Stoornis

Een ontwikkelingsstoornis waarbij informatie anders verwerkt wordt. Dit beïnvloedt gedrag, communicatie en sociale interactie.

Kenmerken:

- Problemen met sociaal contact en comuniatie

- Behoefte aan structuur

- Repetitief gedrag

- Beperkte interssses

Oorzaken:

Erfelijk en aangeboren, wordt niet veroorzaakt door opvoeding of omgeving

Theorie H7

Hechting is de diepe emotionele band die een kind ontwikkelt met de ouder of verzorger.

Een veilige hechting is essentieel voor gezonde sociale en emotionele ontwikkeling.

Hoe ontstaat veilige hechting?

• Sensitief reageren: signalen van het kind opmerken en juist interpreteren
• Continuïteit: voorspelbare, betrouwbare zorg
• Mentaliseren: kunnen denken over gevoelens van jezelf en anderen

Vier hechtingsstijlen:

1. Veilige hechting: exploratie én troost zoeken, vertrouwen in beschikbaarheid ouder
2. Vermijdende hechting: kind lijkt zelfstandig, vermijdt nabijheid
3. Angstige hechting: klampt zich vast, bang voor verlating
4. Gedesorganiseerde hechting: chaotisch gedrag, vaak bij verwaarlozing of mishandeling

Theorie H7

Hechtingsstoornissen:

• Geremd: teruggetrokken, weinig emotionele reacties
• Ontremd: hechten aan willekeurige volwassenen, weinig onderscheid

Risico- en beschermingsfactoren:

Kindniveau: gezondheid, temperament

Oudergezinsniveau: psychische problemen, mishandeling

Omgeving: instabiliteit, steunnetwerk

Theorie H8

ODD – Oppositional Defiant Disorder

Aanhoudend negatief, vijandig en opstandig gedrag

Veel ruzie maken, weigeren regels te volgen, driftbuien

Verschillen:

• ODD beperkt zich tot gezagsproblemen
• CD richt zich op ernstige gedragsproblemen en schade aan anderen

Oorzaken: aangeboren factoren (bv. impulscontrole), opvoedproblemen, sociaal-economische stress, traumatische ervaringen

Theorie H9

Wat is verslaving? 

Een chronische stoornis waarbij iemand afhankelijk wordt van een middel of gedrag ondanks negatieve gevolgen.

Kenmerken:

• Controleverlies over gebruik
• Ontkenning en toenemend gebruik
• Lichamelijke en/of psychische afhankelijkheid
• Risicogedrag, sociaal isolement

Middelen verslaving:

• Bewustzijnsverlagend: alcohol, slaapmiddelen
• Bewustzijnsverhogend: cocaïne, speed
• Bewustzijnsveranderend: LSD, paddo’s

Niet-middelgerelateerde verslaving: gokken, gamen

Theorie H9

Fasen van verslaving:

1. Experimenteren
2. Sociaal gebruik
3. Gewoontegebruik
4. Misbruik
5. Afhankelijkheid

Gevolgen:

Lichamelijk: orgaanschade, vermoeidheid

Psychisch: depressie, angst

Sociaal: conflicten, werkverlies

Oorzaken: biologisch (genetisch), psychisch (trauma, angststoornis), sociaal (groepsdruk, stress), persoonlijkheid (impulsiviteit)

Theorie H10

Anorexia nervosa

• Restrictieve eetstoornis: extreem weinig eten
• Ondergewicht, verstoord lichaamsbeeld
• Angst om aan te komen

Gevolgen:

Lichamelijk: vermoeidheid, blauwe handen/voeten, vocht vasthouden, menstruatie-uitval, hartproblemen,  flauwvallen

Psychisch: laag zelfbeeld, depressie

Sociaal: isolement, geheimhouding

Eindopdracht periode 4

Oefentoets maken!

- Portfolio opdracht 4 (infographic)

- Portfolio opdracht 5 (deskundigheidsbevordering) - zie lijst met documentaires

- Eindtoets in de KTB

Volgende week: Joke neemt de toets af

Jullie horen woensdag 25 juni de beoordeling van je portfolio