5.6: De machtsstrijd tussen fabrikanten en arbeiders DEEL 1

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

Hoofdstuk 5: Fabrikanten en arbeiders

5.6: De machtsstrijd tussen fabrikanten en arbeiders 

Pak alvast je spullen op tafel!

Lees 5.6 in stilte.

10 min/15 min

Waarom blijven mensen in de fabrieken werken ondanks de slechte omstandigheden?

1. Ze worden vanuit het geloof gedwongen
2. Ze hebben het inkomen nodig om te leven
3. Ze gaan zich anders vervelen
4. Ze kunnen niet meer op het platteland werken

Geef 3 voorbeelden van de slechte werkomstandigheden van fabrieksarbeiders.

Geef 3 voorbeelden van de slechte leefomstandigheden van fabrieksarbeiders.

Wat waren de belangrijkste doelen van de Verlichting?

Wat zijn de drie kenmerkende woorden van de Franse Revolutie?

1. Vrijheid, gelijkheid, geloof
2. Vrijheid, gelijkheid, broederschap
3. Broederschap, gelijkheid, rijkheid
4. Gelijkheid, broederschap, geloof

5.6: De machtsstrijd tussen fabrikanten en arbeiders

In de loop van de 19e eeuw maken steeds meer burgers zich druk om de ellende van de arbeiders. Dit wordt de sociale kwestie genoemd. De liberalen zijn van mening dat er niet moet worden ingegrepen en dat er zoveel mogelijk ‘vrijheid’ moet zijn. Karl Marx ontwikkelt de theorie van het communisme, waarbij een klassenstrijd ervoor zou moeten zorgen dat de arbeiders aan de macht komen in een klasseloze samenleving. 

Ieder voor zich en God voor ons allen

• Verlichting -> verstand gebruiken, vrijheid en gelijkheid
• Franse Revolutie -> broederschap (solidariteit), afschaf standenmaatschappij
• In industriesteden weinig te merken -> overleven!
•  Overschot arbeidskrachten -> het werk accepteren óf geen werk

Sociale kwestie

• Burgers maken zich zorgen over arbeiders
• Artsen, geestelijken, schrijvers, journalisten zagen ellende in steden en fabrieken
• Zochten publiciteit -> maatschappelijke discussie verschil arm en rijk (sociale kwestie)
• Belangrijkste politieke thema 2e helft 19e eeuw

Het liberalisme

• Grondlegger = John Locke
• Adam Smith -> mens overleeft door op eigen belangen te letten
• Schrijft over kapitalisme -> hoofddoel zoveel mogelijk winst maken, werking vraag & aanbod
• Zoveel mogelijk vrijheid van de overheid het best
• Staat moet burger zijn gang laten gaan
• Ontstaan politieke stroming liberalisme
• Weinig input in Sociale kwestie...

Hoezo was er in de industriesteden weinig te merken van de idealen 'vrijheid, gelijkheid en broederschap'?

Waar gaat de maatschappelijke discussie 'de Sociale kwestie' over?

Wat is het belangrijkste uitgangspunt van het liberalisme?

1. Gelijkheid
2. Solidariteit
3. Vrijheid
4. Religie

Wat is het belangrijkste uitgangspunt van het liberalisme?

1. Gelijkheid
2. Solidariteit
3. Vrijheid
4. Religie

Aan de slag!

• Opdrachten 5.6 
• Werkboek