Woordenschat H4

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Huiswerk controleren

Vraag 5
Wat heb je ingevuld bij argument 1 - 2 - 3 - 4

Welke tegenargumenten worden gegeven?
T1 -T2 - T3 - T4

Welke weerleggingen worden genoemd?

Wat zijn stijlfiguren?

Nu gaan we het hebben over stijlfouten

Pleonasme en tautologie

Pleonasme

Een pleonasme is een stijlfout waarbij een eigenschap van een begrip wordt verbonden aan het begrip. Het gaat hier meestal om een bijvoeglijk naamwoord gecombineerd met een zelfstandig naamwoord. 

• Een ronde bal

Een vaste eigenschap van het woord bal – of waar het mee geassocieerd wordt – is dat het rond is. Een bal is nooit vierkant van vorm, of spiraalvormig, of rechthoekig, etc.

Het herhalen van de eigenschap zonder dat dit noodzakelijk is, wordt een pleonasme genoemd. 

Pleonasme

Een pleonasme hoeft niet altijd voor te komen bij een zelfstandig naamwoord. Dit zie je in de volgende zin:

• De luchtballon is omhoog gestegen

Als iets stijgt, gaat het omhoog. Iets kan niet omlaag stijgen. Een pleonasme kan dus ook voorkomen bij werkwoorden 

Pleonasme

Bij een pleonasme is een woord dus overbodig. Welke zijn overbodig in de volgende zinnen?

• Die succesvolle training wordt opnieuw herhaald.
• Het ministerie heeft een vrouwelijke beleidsmedewerkster aangesteld.

Pleonasme

Soms is een pleonasme een stijlfiguur en geen stijlfout. Voorbeelden hiervan: lange slungel, bloeiende bloesem. 

Tautologie

Bij een tautologie wordt er twee keer hetzelfde gezegd met twee verschillende woorden van dezelfde woordsoort (synoniemen dus). Het gaat hierbij om zelfstandige naamwoorden, bijwoorden of bijvoeglijke naamwoorden. Wat je zegt is dus dubbelop.

• Misschien hebben ze wellicht een oplossing 

Tautologie

Tautologieën zijn lang niet altijd fout. Enkele voorbeelden van ingeburgerde tautologieën: altijd en eeuwig, blij en verheugd, eenzaam en verlaten, enkel en alleen, geheel en al, gratis en voor niets, never nooit (niet), nooit ofte nimmer, open en bloot, met pracht en praal, vast en zeker, wikken en wegen, en wis en waarachtig.

Dat is een mooie, houten boomstam.

Pleonasme of tautologie?

1. pleonasme
2. tautologie

Maar dat is echter niet waar.

1. Pleonasme
2. Tautologie

De ronde cirkels zijn identiek hetzelfde.

1. Pleonasme
2. Tautologie

Wij hebben vrijdagmiddag een mondelinge bespreking

1. Pleonasme
2. Tautologie

Lees veel boeken, zoals bijvoorbeeld 'Joe Speedboot'.

1. Pleonasme
2. Tautologie

Wat is blijven hangen
deze les?

Huiswerk 

Woensdag 13/1:

Woordenschat H4 opdracht 1, 2 en 3 

Blz. 152-152