Opfrisles grammatica zinsdelen: lv, mv en bwb

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 1

Opfrisles drie zinsdelen:

Lijdend voorwerp (lv), meewerkend voorwerp (mv) en bijwoordelijke bepaling (bwb)

Wat weet je over het lijdend voorwerp?

meewerkend voorwerp

Wat weet je over de bijwoordelijke bepaling?

1. Persoonsvorm 

2. Zinsdelen zoeken

3. Onderwerp 

4. Werkwoordelijk gezegde

Wat is de persoonsvorm?

Kleine Claudia aait zachtjes de hond.

1. Kleine Claudia
2. aait
3. zachtjes
4. de hond

Wat is het onderwerp?

Kleine Claudia aait zachtjes de hond.

1. Kleine Claudia
2. aait
3. zachtjes
4. de hond

Lijdend voorwerp (lv)

Het lijdend voorwerp (lv) is het zinsdeel waarin iets of iemand wat  'ondergaat of overkomt'.  Let op:

Het lv begint nóóit met een voorzetsel! Niet elke zin heeft een lv!

Bijvoorbeeld: Kleine Claudia aait zachtjes de hond.

Het lijdend voorwerp (lv) vind je door: 

1. Zoek het onderwerp (o) en werkwoordelijk gezegde (wg).
2. Stel de vraag en krijg antwoord met: Wat/Wie + wg + o? = lv

Onze docente Engels gaf vorige week een lastig proefwerk.
Wat is het lv?

1. Onze docente Engels
2. gaf
3. vorige week
4. een lastig proefwerk

Die harde knal hebben we niet meer gehoord.
Welk zinsdeel is het lv?

1. Die harde knal
2. hebben
3. we
4. gehoord

Meewerkend voorwerp (mv)

In een zin met lv kan ook een mv staan. 'Aan' wie je iets geeft of 'voor' wie iets is, noem je het mv.

Bijvoorbeeld: Thijs gaf zijn oude laptop aan Joost. 

Het meewerkend voorwerp (mv)

Het mv begint met de voorzetsels 'aan' of 'voor' of worden weggelaten.  Als ze er al staan, moet je ze ook kunnen weglaten.

Bijvoorbeeld: Ik geef aan haar tien euro. Ik geef haar tien euro.

Het medewerkend voorwerp (mv) vind je door:

1. Zoek het o, wg en lv

2. Stel de vraag: Aan/Voor wie + wg + o + lv ? = mv

3. Controleer of je 'aan' of 'voor' kunt weglaten

Ik heb aan jou de foto laten zien.
Wat is het mv?

1. Ik
2. heb laten zien
3. aan jou
4. de foto

Henk stuurt zijn jarige vriend een grappig bericht.
Wat is het mv?

1. Henk
2. stuurt
3. zijn jarige vriend
4. een grappig bericht

Bijwoordelijke bepaling (bwb)

De bwb zegt iets over een werkwoord of een hele zin. Het is meestal een bijwoord of een voorzetselgroep.

Een bwb geeft soms antwoord op vragen als: Hoe?  Hoelang? Hoever? Waar? Waardoor? Waarheen?  Waarover? Waarom? Wanneer? De vraagwoorden zijn ook bijwoordelijke bepalingen.

Soorten bijwoordelijke bepalingen (bwb)

Bepaling van plaats:        Zij woont in Delft.

Bepaling van tijd:              Ik ga morgen mee.

Bepaling van oorzaak:    Vanwege de orkaan kreeg ik geen geen les.

Bepaling van reden:         Daarom kan hij niet.

Bepaling van gevolg:       Tot mijn verdriet kwam hij te laat.

Bepaling van middel:       Met de fiets ben je er zo.

De bijwoordelijke bepaling (bwb) vind je door:

1. Zoek het o en wg

2. Zoek naar lv en mv

3. De zinsdelen die overblijven zijn meestal bwb

Let op: Een zin kan geen, één of meerdere bwb bevatten.

De coole gast liep met de hond in het park.
Wat is de bwb?

1. De coole gast
2. liep
3. met de hond
4. in het park

Volgende week begint voor jou de cursus handlettering.
Wat is de bwb?

1. Volgende week
2. begint
3. voor jou
4. de cursus handlettering

Oefenen met: lv, mv, bwb 

Open de link in de volgende dia.

Vul de antwoorden in.

Je kunt 12 punten halen.

Klaar? Vraag nog een oefening of zelfstandig werken.

docs.google.com

Nog een paar zinnen op papier..... 

zinsdelen, pv, o, wg, lv, mv, bwb

Benoem de zinsdelen: pv, o, wg, lv, mv en bwb

1. Op het marktplein vroeg de dementerende man de weg aan de krantenverkoper.

2. Sommige grootouders kopen in de speelgoedwinkel een dure spelcomputer voor hun jarige kleinkind.   

3. Gisteren heb ik aan Willem moeten denken.    

4. Madelon heeft hem het slechte nieuws na het eten verteld.   

5. Morgen gaan we bij goed weer op het Sneekermeer zeilen.    

Antwoorden

1. Pv = vroeg, o = de dementerende man, wg = vroeg, lv = de weg, mv = aan de krantenverkoper, bwb = op het marktplein   

2. Pv = kopen, o = sommige grootouders, wg = kopen, lv = een dure spelcomputer, mv = voor hun jarige kleinkind, bwb = in de speelgoedwinkel   

3. Pv = heb, o = ik, wg = heb moeten denken, lv = X, mv = aan Willem, bwb = gisteren   

4. Pv = heeft, o = Madelon, wg = heeft verteld, lv = het slechte nieuws, mv = hem, bwb = na het eten   

5. Pv = gaan, o = gaan, wg = gaan zeilen, lv = X, mv = X, bwb = morgen, bij goed weer, op het Sneekermeer    

Zelfstandig werken

Maken, zie studiewijzer

Leren voor de toets H4-6 Grammatica zinsdelen

Lezen in je boek

Ander vak