H6.4 Is de schatkist goed gevuld?

• Economie
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 2

Vandaag

• Leg je boek (+schrift) klaar. Pen/potlood. 

• GEEN TASSEN OF ANDERE SPULLEN OP TAFEL.

Vandaag

H6.4

H6 Wat doet de overheid?

Leerdoelen

• Ik kan uitleggen wat de rijksbegroting is.
• Ik kan rekenen met miljoenen en miljarden.
• Ik kan uitleggen wat de rijksbegroting en de miljoenennota met elkaar te maken hebben.
• Ik kan het verschil benoemen tussen een begrotingstekort en een begrotingsoverschot.

H6 Wie is de overheid?

Wie is de overheid?

Overheid

De gemeente, de provincie en het rijk vormen samen de overheid.

Alle drie stellen zij regels vast om de samenleving goed te laten functioneren.

Als je werknemer in dienst van de overheid bent, ben je een ambtenaar.

Infrastructuur

Wat is dat?

Infrastructuur

De voorzieningen die nodig zijn voor vervoer en communicatie noem je de infrastructuur.

Bijvoorbeeld: wegen, spoorwegen, vliegvelden, havens, internet en het elektriciteitsnetwerk.

H6.4 Is de schatkist goed gevuld?

De begroting van de overheid

De derde dinsdag van september is Prinsjesdag.

• Dan leest de koning de troonrede voor.

In de troonrede staan alle plannen van de regering voor het komende jaar.

• De minister van Financiën maakt de rijksbegroting bekend.

Dit is een overzicht van de verwachte inkomsten en uitgaven van het Rijk voor het komende jaar.

Leerdoel: Ik kan uitleggen wat de rijksbegroting is.

Van miljarden naar miljoenen

In de rijksbegroting gaat het over miljarden euro’s.

Het kan handig zijn om miljarden om te rekenen naar miljoenen.

Leerdoel: Ik kan rekenen met miljoenen en miljarden.

Van miljarden naar miljoenen

Leerdoel: Ik kan rekenen met miljoenen en miljarden.

Van miljarden naar miljoenen

Leerdoel: Ik kan rekenen met miljoenen en miljarden.

Keuzes maken

De overheid heeft niet genoeg geld voor alles. Daarom moet ze kiezen waar het geld naartoe gaat.

Die keuzes staan in de miljoenennota. Dit is een toelichting op de rijksbegroting.

Als de overheid bijvoorbeeld meer geld wil uitgeven aan de zorg

moet ze ergens anders op bezuinigen

of belastingen verhogen.

De Eerste en Tweede Kamer moeten de keuzes goedkeuren. Pas dan mag de regering de plannen uitvoeren.

Leerdoel: Ik kan uitleggen wat de rijksbegroting en de miljoenennota met elkaar te maken hebben.

Keuzes maken

De overheid heeft niet genoeg geld voor alles. Daarom moet ze kiezen waar het geld naartoe gaat. Die keuzes staan in de miljoenennota. Dit is een toelichting op de rijksbegroting.

Als de overheid bijvoorbeeld meer geld wil uitgeven aan de zorg

• moet ze ergens anders op bezuinigen
  
• of belastingen verhogen.
  

De Eerste en Tweede Kamer moeten de keuzes goedkeuren. Pas dan mag de regering de plannen uitvoeren.

Leerdoel: Ik kan uitleggen wat de rijksbegroting en de miljoenennota met elkaar te maken hebben.

Houdt de overheid geld over?

Op de rijksbegroting staan inkomsten en uitgaven.

Als de verwachte uitgaven hoger zijn dan de inkomsten, is er een begrotingstekort.

De overheid kan dit voorkomen door:

• bezuinigen op de uitgaven = minder uitgeven
  
• de belastingen verhogen = meer inkomsten
  

Als dat allebei niet lukt, moet de overheid geld lenen.

Leerdoel: Ik kan het verschil benoemen tussen een begrotingstekort en een begrotingsoverschot.

Houdt de overheid geld over?

Als de verwachte uitgaven lager zijn dan de inkomsten, is er een begrotingsoverschot.

Met een overschot kan de overheid

• meer uitgeven
  
• schulden afbetalen.

Leerdoel: Ik kan het verschil benoemen tussen een begrotingstekort en een begrotingsoverschot.

Begrotingstekort

Begrotingsoverschot

Leerdoel: Ik kan het verschil benoemen tussen een begrotingstekort en een begrotingsoverschot.

Leerdoelen

• Ik kan uitleggen wat de rijksbegroting is.
• Ik kan rekenen met miljoenen en miljarden.
• Ik kan uitleggen wat de rijksbegroting en de miljoenennota met elkaar te maken hebben.
• Ik kan het verschil benoemen tussen een begrotingstekort en een begrotingsoverschot.

Aan de slag

Blz 195 t/m 200

Opdrachten 1 t/m 17