Tijdvak 7 - Les I - Verlichting en verlicht absolutisme

Havo 5 Geschiedenis

Tijdvak 7 - Les I

1 / 25

Slide 1: Tekstslide

GeschiedenisMiddelbare schoolhavoLeerjaar 5

In deze les zitten 25 slides, met interactieve quizzen en tekstslides.

Lesduur is: 45 min

Onderdelen in deze les

Havo 5 Geschiedenis

Tijdvak 7 - Les I

Slide 1 - Tekstslide

Terugblik
Bij welk kenmerkend aspect past deze bron?

Slide 2 - Open vraag

Na de tijd van regenten en vorsten komt het tijdvak .....

Slide 3 - Woordweb

Tijd van Pruiken en Revoluties gaat over de

15e eeuw

16e eeuw

17e eeuw

18e eeuw

Slide 4 - Quizvraag

Kenmerkend aspect

rationeel optimisme en ‘verlicht denken’ dat werd toegepast op alle terreinen van de samenleving: godsdienst, politiek, economie en sociale verhoudingen

Slide 5 - Tekstslide

Wat betekent 'verlicht denken'?

Slide 6 - Woordweb

rationeel optimisme en ‘verlicht denken’ dat werd toegepast op alle terreinen van de samenleving: godsdienst, politiek, economie en sociale verhoudingen

De wetenschappelijke revolutie in westerse landen leidde in de 18e eeuw tot groot optimisme over de mogelijkheid om met behulp van het verstand alles te begrijpen en te verbeteren. Verlichte denkers ontwikkelden nieuwe, vaak revolutionaire ideeën op het terrein van godsdienst, politiek, economie en samenleving.

Slide 7 - Tekstslide

Wat is er niet duidelijk aan de tekst?

Slide 8 - Tekstslide

Kun je uit de HC over het Britse Rijk (Amerikaanse koloniën) een persoon noemen die goed past bij dit KA?

Slide 9 - Woordweb

In de KA staat 'verlicht denken' toepassen op godsdienst. Tot welke conclusie kan een wetenschapper/filosoof dan komen?

Slide 10 - Woordweb

Examenvraag 2018/2

Gebruik bron 3.

In dit fragment wordt een opvatting weergegeven die past bij de Verlichting.

2p 10 Leg uit welke opvatting dat is.

Slide 11 - Tekstslide

bron 3

De Franse wiskundige en filosoof Maupertuis (1698-1759) schrijft in zijn herinneringen:

Het schouwspel van het heelal wordt groter, mooier en nog waardiger van zijn schepper, wanneer men weet dat een klein aantal wetten, die zeer wijs in elkaar zitten, voor al deze bewegingen zorgen. (...) Pas dan kan men een juist oordeel vormen van de macht en de wijsheid van het opperwezen. Wat een voldoening voor de menselijke geest die de wetten onderzoekt die het principe zijn van de beweging en de rust van alle hemellichamen, om hierin het bewijs te vinden van diegene die het heelal bestuurt.

Slide 12 - Tekstslide

Antwoord

maximumscore 2

Kern van een juist antwoord is:

De opvatting dat de beweging van hemellichamen met behulp van

wetenschappelijk onderzoek te doorgronden is / dat uit wetenschappelijk

onderzoek / bestudering van de natuurwetten de goddelijke rol kan worden

achterhaald, past bij de rationele / empirische benadering van de

Verlichting.

Slide 13 - Tekstslide

Kenmerkend Aspect:

voortbestaan van het ancien régime met pogingen om het vorstelijk bestuur op eigentijdse

verlichte wijze vorm te geven (verlicht absolutisme)

Slide 14 - Tekstslide

voortbestaan van het ancien régime met pogingen om het vorstelijk bestuur op eigentijdse

verlichte wijze vorm te geven (verlicht absolutisme)

De uit de middeleeuwen stammende standenmaatschappij bleef in Europese landen bestaan tot het einde van de 18e eeuw. In een aantal landen hielden koningen vast aan het absoluut koningschap. Onder invloed van de verlichting voerden vorsten in andere landen hervormingen door.

Slide 15 - Tekstslide

Wat is er niet duidelijk aan de tekst?

Slide 16 - Tekstslide

voortbestaan van het ancien régime met pogingen om het vorstelijk bestuur op eigentijdse

verlichte wijze vorm te geven (verlicht absolutisme)

Slide 17 - Tekstslide

Wat kan een hervorming zijn die zo'n verlichte absolutistische vorst doet?

Slide 18 - Woordweb

Examenvraag 2021/1

Gebruik bron 7.

De opvatting van Frederik de Grote in deze bron past bij het verlicht

absolutisme.

2p 13 Toon dit aan.

Slide 19 - Tekstslide

In 1777 schrijft de Pruisische koning Frederik de Grote over de manier waarop een

land moet worden bestuurd:

De koning is de vertegenwoordiger van de staat. Hij en zijn volk vormen

samen één lichaam, dat alleen gelukkig kan zijn als de afzonderlijke delen

door eensgezindheid bij elkaar worden gehouden. De vorst is voor de

samenleving wat het hoofd is voor het lichaam: hij moet voor de hele

gemeenschap zien, denken en optreden om haar alle gewenste voordelen te

verschaffen. Als men wil dat het koningschap het wint van de republikeinse

staatsvorm, dan staat de opdracht van de koning vast: hij moet energiek en

eerlijk zijn, en al zijn krachten gebruiken om de taak die hem is opgelegd te

vervullen.

In 1777 schrijft de Pruisische koning Frederik de Grote over de manier waarop een land moet worden bestuurd:

De koning is de vertegenwoordiger van de staat. Hij en zijn volk vormen samen één lichaam, dat alleen gelukkig kan zijn als de afzonderlijke delen door eensgezindheid bij elkaar worden gehouden. De vorst is voor de samenleving wat het hoofd is voor het lichaam: hij moet voor de hele gemeenschap zien, denken en optreden om haar alle gewenste voordelen te verschaffen. Als men wil dat het koningschap het wint van de republikeinse

staatsvorm, dan staat de opdracht van de koning vast: hij moet energiek en eerlijk zijn, en al zijn krachten gebruiken om de taak die hem is opgelegd te vervullen.

Slide 20 - Tekstslide

Tekst bij het KA

maximumscore 2

Kern van een juist antwoord is:

Frederik de Grote gaat ervan uit dat de vorst alleen regeert (wat past bij het absolutisme), maar zijn bestuur moet wel in dienst staan van de belangen van de hele gemeenschap (wat past bij verlichtingsidealen).