AH123 leesvaardigheid

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

LEERDOELEN LEZEN 

Tekstopbouw/structuur: de opbouw  + de structuur van teksten herkennen

Opbouw van alinea's: de kernzin aanwijzen

Hoofdgedachte: de hoofdgedachte formuleren

Hoofd- en bijzaken: hoofd- en bijzaken leren onderscheiden

Verwijswoorden: aanwijzen waar verwijswoorden naar verwijzen

Argumentatieschema's: de structuur van een standpunt met argumenten duidelijk maken

Leren voor de toetsweek

Herhaling AH1 en 2

Lezen §2: inleiding en slot

Lezen §3: argumentatiestructuren

Lezen §4: tegenargumenten en weerleggingen

Lezen §5: Vaste tekststructuren

Lezen §6: Actief lezen

Lezen §5 - Vaste tekststructuren

De meeste teksten bestaan uit

inleiding

middenstuk

slot

Vaste tekststructuren

Die driedeling kun je terugzien in verschillende 

vaste tekststructuren

Er zijn er veel, jullie moeten er 7 kennen 

1. probleem/oplossingstructuur

De probleem/oplossingstructuur biedt een oplossing voor een probleem

Voorbeeld: Stikstof verminderen in Nederland

Voor

inleiding	probleem
middenstuk	gevolgen/oorzaken/oplossingen
slot	de beste oplossing

2. verklaringsstructuur

De verklaringsstructuur verklaart een bepaald verschijnsel

Voorbeeld: Waarom draait de aarde om de zon?

Voor

inleiding	bepaald verschijnsel
middenstuk	kenmerken/voorbeelden
slot	samenvatting

3. verleden/heden/toekomststructuur

De verleden/heden/toekomststructuur geeft een vergelijking tussen vroeger en nu 

Voorbeeld: Geschiedenis van Nederland 1921-2021

Voor

inleiding	onderwerp
middenstuk	situatie vroeger - situatie nu
slot	conclusie of situatie in de toekomst

4. argumentatiestructuur

De argumentatiestructuur beantwoordt een vraagstuk in de tekst

Voorbeeld: betoog, debat

Voor

inleiding	standpunt
middenstuk	argumenten voor en tegen
slot	herhaling stelling

5. aspectenstructuur

De aspectenstructuur geeft verschillende kenmerken van het onderwerp 

Voorbeeld: recensie

Voor

inleiding	onderwerp
middenstuk	diverse aspecten van het onderwerp
slot	samenvatting

6. voor- en nadelenstructuur

De voor- en nadelenstructuur geeft verschillende kanten van een onderwerp 

Voorbeeld: Wel of geen kortere zomervakantie?

Voor

inleiding	onderwerp, vraag of stelling
middenstuk	voor- en nadelen
slot	afweging

7. vraag/antwoordstructuur

De vraag/antwoordstructuur beantwoordt een vraagstuk in de tekst

Voorbeeld: Hoe verzorg je een hond?

Voor

inleiding	vraag
middenstuk	antwoorden
slot	samenvatting

Kortom, ook al is alcohol niet gezond, het kan wel voor heel leuke avonden zorgen.

1. verklaringsstructuur
2. argumentatiestructuur
3. vraag/antwoordstructuur
4. voor/nadelenstructuur

In de volgende alinea worden de geschiedenis, de topografie en de cultuur van Spanje besproken.

1. verklaringsstructuur
2. aspectenstructuur
3. verleden/hedenstructuur
4. voor/nadelenstructuur

Het vieren van Sinterklaas is door de jaren heen erg veranderd in de Nederlandse cultuur.

1. verklaringsstructuur
2. aspectenstructuur
3. verleden/hedenstructuur
4. voor/nadelenstructuur

Isaac Newton heeft in verschillende stukken geschreven over het fenomeen zwaartekracht.

1. verklaringsstructuur
2. argumentatiestructuur
3. vraag/antwoordstructuur
4. voor/nadelenstructuur

Nederland moet minder vlees eten, maar de boeren moeten nog wel een inkomen houden, bv. door champignonteelt.

1. verklaringsstructuur
2. argumentatiestructuur
3. probleem/oplossingstructuur
4. voor/nadelenstructuur

Dit document geeft tips over wat je allemaal moet doen om een huis te kunnen kopen.

1. vraag/antwoordstructuur
2. aspectenstructuur
3. verleden/hedenstructuur
4. voor/nadelenstructuur

Aan de slag

NN Lezen §5: Vaste tekststructuren

Zorg dat je in ieder geval opdracht 1 t/m 6 afhebt.

Had je dit allemaal al af?

Dan mag je al aan de slag met de theorie en 

opdracht 1, 2 van §6: actief lezen

Voor

Aan de slag

Je 

Je maak oefentekst 1 A.

Voor