3.1 chemie in cellen 3.2 Enzymen

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

Stofwisseling

Stofwisseling in de cel

3.1 Chemie in cellen

3.2 Enzymen

Leerdoelen

• Je kunt omschrijven wat stofwisseling, assimilatie en dissimilatie zijn en wat bij deze reactie met de energie gebeurt.
  
• Je kunt de bouw en werking van enzymen beschrijven.
  
• Je kunt de invloed van milieufactoren op de enzymactiviteit beschrijven.
  

Wat zijn de kenmerken van (an) organische stoffen?

duizenden chemische 

reacties ...

METABOLISME = 

alle  chemische reacties in een organisme  

Metabolisme wordt geregeld door enzymen. 

Elk enzym heeft dus zijn eigen functie:

• Splitsend enzym: hydrolyse m.b.v. water

• Opbouwend enzym: condensatiereactie
  

Cofactor

• Bindt op bindingsplaats substraat, waardoor substraat kan binden aan enzym
• Het enzym wordt dan apo-enzym genoemd
• Als cofactor een organische stof is wordt het co-enzym genoemd
• Co-enzymen: Bv. vitaminen en ATP 

Werking enzymen

• Cofactor: een speciaal ion of molecuul die nodig is voor de werking van een enzym 
• Apo-enzym: het eigenlijke enzymmolecuul wanneer cofactor nodig is
• Co-enzym: wanneer de cofactor een organische stof is (vitaminen en ATP)
• ATP kan dus zowel substraat als co-enzym zijn (bv. Na+/K+-pomp)
• Apo-enzym + Co-enzym= Holo-enzym

Enzymactiviteit

           de mate waarin een enzym een reactie versnelt

Afhankelijk van:

• Temperatuur
• pH
• Concentratie deelnemende stoffen
• Activatoren en remstoffen

Optimum temperatuur

Optimum pH

pH in het maag-darmkanaal

Regulering van stofwisseling

Activatoren:

sommige hormonen 

en medicijnen

Remstoffen:

zware metalen (lood en 

cadmium)

Enzymatische reacties

Elke stap in de metabole route vereist zijn eigen enzym!

Enzymen zijn eiwitten met een specifieke vorm.

Biologische wasmiddelen bevatten enzymen.

Leg uit waarom bij het gebruik van deze wasmiddelen de temperatuur niet te hoog mag zijn.

metabolisme wordt ingedeeld in twee typen reacties: 

assimilatie (anabool)                 dissimilatie (katabool)              

* opbouw                                       * afbraak       

* kost E                                            * levert E

assimilatie + dissimilatie

fotosynthese

verbranding

nog groter organisch molecuul

voortgezette assimilatie

tijdens de verbranding (cellulaire respiratie) wordt het 'geld' gedrukt wat de cellulaire economie drijft: ATP

de vorming van ATP

functie ATP: energiedrager

De energiedragers

BiNaS 67L

ATP gevormd bij fotosynthese (bladgroenkorrels) en verbranding (mitochondria)

Vrijgekomen energie wordt gebruikt voor stofwisselingsreacties en processen in de cel, zoals: eiwitsynthese, actief transport over membranen

Naast ATP ook:

• NAD+
• NADP+

Binas tabel 67L

Leerdoelen

• Je kunt omschrijven wat stofwisseling, assimilatie en dissimilatie zijn en wat bij deze reactie met de energie gebeurt.
  
• Je kunt de bouw en werking van enzymen beschrijven.
  
• Je kunt de invloed van milieufactoren op de enzymactiviteit beschrijven.
  

To do!

Opdracht 1-23

Begrippenlijsten BS1 en BS2