H 7.1

• Economie
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 3

Welkom

3 MAVO ||  2022-2023

Hoofdstuk 7

De overheid voor ons allemaal

Programma

• Lesdoelen
• Theorie H7.1
• Aan de slag
• Evaluatie

Lesdoelen

Aan het einde van de les

• Kan je uitleggen welke overheden er zijn 
• Kan je uitleggen waar de overheid zich mee bezig houdt
• Kan je uitleggen wat de overheid doet voor de economie
• Kan je uitleggen hoe de overheid ons gedrag beïnvloed 
• Kan je uitleggen wat de collectieve sector en de particuliere sector inhoudt 

Waar houdt de overheid zich mee bezig?

De centrale overheid

Het Rijk wordt ook wel 'de centrale overheid genoemd'

De ministers besturen het Rijk. Zij maken plannen en wetten die door de 2e kamer goedgekeurd moeten worden. De 2e kamer controleert zo de ministers. 

De 2e kamer

De provincie 

Verantwoordelijk voor de grond van een deel van het land

• Mogen steden uitbreiden?
• Mag extra ruimte komen voor bedrijfsterreinen? 
• Zijn er goede wegen of moeten die bijgebouwd worden?

De waterschappen

Het beheren van water en het bewaren

van de kwaliteit van ons water. 

De gemeente

De gemeente staat het dichtste bij jou

Veel zaken in jouw woonplaats worden geregeld door de gemeente.

Moeten er bomen geplant worden?

Identiteitsbewijs of paspoort regelen

 

Stimuleren

• Innovatie
• Gezond eten
• Sport
• Kinderopvang
• Duurzame energie

afremmen

• Brandstofverbruik - benzine etc. 
• Roken
• Alcohol
• Veel energieverbruik bij stoom en gas 

Wat doet de overheid zaken te stimuleren of af te remmen?

Subsidies , heffingen en accijns

De overheid geeft subsidies om zaken te stimuleren

De overheid zorgt doodmiddel van heffingen en accijnzen dat er zaken afgeremd worden 

Collectieve goederen

Dit zijn voorzieningen die voor iedereen bestemd zijn en door de overheid worden betaald. 

Voorbeelden: 

• ziekenhuis
  
• dijken
  
• straten
• parken

Waarom zou de overheid sommige goederen en diensten voor iedereen beschikbaar stellen?

Collectieve goederen

• De overheid zorgt voor collectieve goederen, omdat/want:
  
• voor sommige ervan kun je niet iedereen apart laten betalen (bijvoorbeeld dijken).
  
• de overheid de kwaliteit ervan zelf wil regelen.
  
• de overheid wil dat ze betaalbaar blijven voor iedereen.
  

Collectieve sector

• De overheid en de instellingen voor de sociale verzekeringen vormen samen de collectieve sector.
  
• Alle goederen en diensten die de collectieve sector levert, zijn voor iedereen bestemd.
  
• De collectieve sector streeft niet naar winst, maar ze moet wel uitkomen met haar geld. Daarom maken deze instellingen elk jaar een begroting.
  

Particuliere sector

De particuliere sector bestaat uit bedrijven en burgers.

Bedrijven in de particuliere sector streven naar winst.

Particuliere sector

Deze sector heeft te maken met marktwerking: de aanbieders van producten concurreren met elkaar.

Ze moeten daarom:

• goede kwaliteit leveren.
  
• hun prijzen laag houden. Dat kan alleen als ze hun bedrijfskosten laag houden.
  

Marktwerking

In de particuliere sector heb je altijd te maken met marktwerking. Dat betekent dat de bedrijven met elkaar moeten concurreren om klanten te krijgen. 

Concurreren doen ze door middel van prijzen, kwaliteit of service.

Privatiseren

Privatiseren is het uitbesteden van taken van de overheid aan bedrijven uit de particuliere sector.

De overheid doet dit, omdat ze denkt dat particuliere bedrijven dit goedkoper of beter kunnen doen dan de overheid zelf.

Aan de slag

Paragraaf 7.1 opdrachten 1, 2, 3, 4, 7, 8, 10 & 11

Zachtjes overleggen! / Aan docent vragen

Klaar? Door met 5, 6 & 9

Niet af? Huiswerk!

Tot 5 minuten voor tijd