Les 3: tijdvak 2, Grieken en Romeinen

• Geschiedenis
• MBO
• Studiejaar 1-4

Levermodel van Piacenza

Vandaag

Terugblik +/- 5 min.

Grieken en Romeinen +/- 20 min.

Samenvatten +/- 5 min.

Historisch denken +/- 25 min.

Lesdoelen

Aan het einde van de les: 

1. Kun je samenvatten hoe de Grieks-Romeinse cultuur en het christendom zich heeft kunnen verspreiden rondom de middellandse zee en Europa.

2. Kun je benoemen welke vondsten en uitvindingen de meeste invloed hebben gehad op het heden.

Terugblik

Hoe ging de overgang van nomadische samenleving naar stedelijke samenleving?

Kenmerkende aspecten tijdvak 2

• Ontstaan van wetenschap, filosofie en democratie in Griekenland
• Uitbreiding van het Romeinse rijk en de Romeinse cultuur
• Ontstaan van het christendom

Samenvatten

Schrijf de volgende vragen op: 

1. Hoe heeft de Grieks-Romeinse cultuur en het christendom zich kunnen verspreiden rondom de middellandse zee en Europa?

Europa?

Europa zoals wij het nu kennen bestond toen nog niet.

In het oude Griekenland ontstonden rond 

750 v.C. onafhankelijke stadstaten. 

.

Ontstaan van wetenschap en filosofie in Griekenland

550 v.C.: Begin van het wetenschappelijk denken

• Hoe verklaarden mensen in deze tijd de wereld om hen heen?
• Vanaf de zesde eeuw voor Christus vond er een verandering in denken plaats. Griekse wetenschappers vonden steeds vaker logische verklaringen voor natuurlijke zaken door deze te bestuderen en te beredeneren. 

In alle tijden hebben mensen zaken die ze niet begrepen, uitgelegd als het werk van een god of meerdere goden. Dat mythisch denken zien we vandaag de dag soms nog steeds terug. Ook in de Griekse stadstaten uit de oudheid was dit het geval.

Ontstaan van democratie in Griekenland

In Athene Vanaf 509 v.C. mochten alle mannen afkomstig uit de stad deelnemen aan de volksvergadering (Ekklèsia), waar werd gestemd over (wets)voorstellen.

Deze bestuursvorm noemen we een democratie

(demos = volk. Kratos= macht/beslissen).

Schervengericht

Het systeem van ostracisme (het schervengericht) was een stemmethode die eind zesde eeuw voor Christus in Athene ingevoerd werd. De procedure was in gebruik van ongeveer het jaar 508 tot 415 v.Chr.

Via het ostracisme konden stemgerechtigde mannen in de volkssamenkomsten bepalen welke persoon zij uit Athene wilden verbannen als die man te machtig was geworden. Een systeem dus om tirannie – de alleenheerschappij van een gewelddadige vorst, wij zouden zeggen dictator – te voorkomen. De straf was verbanning uit Athene, doorgaans voor een periode van tien jaar. De betreffende persoon moest binnen tien dagen na het vonnis de stadstaat Athene (of een andere stadstaat) verlaten.

Uitbreiding van het Romeinse rijk en de Romeinse cultuur

Rond 750 v.C. werd de stad Rome gesticht. Vanaf 500 v.C. veroverden de Romeinen het gehele schiereiland waarop zij woonden. 

Veel Romeinen hadden bewondering voor de Griekse cultuur. In 146 v.C. veroverden zij Griekenland. Daardoor nam de Griekse invloed op de Romeinse cultuur toe. Het gevolg was dat er een mengcultuur ontstond: de Grieks-Romeinse cultuur.

Door de omvang en aanzien van het Romeinse Rijk namen veel veroverde volken de Grieks-Romeinse cultuur over. Dat wordt romanisering genoemd.

Romanisering was het proces waarbij de door Romeinen onderworpen volken geleidelijk de Romeinse cultuur, gewoonten en taal (het Latijn) overnamen. 

Ontstaan van het christendom

Van polytheïstisch naar monotheïstisch 

Lang geloofden de Romeinen in meerdere goden. In deze polytheïstische godsdienst was het van belang de goden tevreden te houden met offers.

In de eerste eeuw na christus kreeg het christendom wat bekendheid.

Zoek op:

Hoe kon het christendom zo groot worden in het Romeinse rijk?

Samenvatten

Schrijf uit: 

Hoe heeft de Grieks-Romeinse cultuur en het christendom zich kunnen verspreiden rondom de middellandse zee en Europa?

Opdracht:

Historisch denken en redeneren

Hoeveel verleden zit er in het heden? 

Waar bestaat het uit?

In viertallen

1. Je krijgt een alledaags voorwerp.

Schrijf uit:

2. Uit welk materiaal is het voorwerp gemaakt?

3. Welke uitvindingen zijn vooraf gegaan om het maken (en bedenken ervan) mogelijk te maken?

Waar bestaat het uit?

Zoek met behulp van de kaarten uit welke uitvindingen nodig zijn om tot jullie voorwerp te komen.

Dit doe je door een technologieboom te maken (zorg dat je genoeg ruimte hebt op de tafel)

Vergelijken

Vergelijk jullie technologieboom met de andere groepjes.

Welke uitvindingen zijn het belangrijkst?

Belang

Welke uitvindingen vind jij het belangrijkst?

schrijf er maximaal 10 op.

Belang

1. Hoeveel impact heeft het object op jullie leven?
2. Hoe zou de afwezigheid van de uitvinding die erop staat jullie leven beïnvloeden?

Credits: Koen Henskens

Lesdoelen

Aan het einde van de les: 

1. Kun je samenvatten hoe de Grieks-Romeinse cultuur en het christendom zich heeft kunnen verspreiden rondom de middellandse zee en Europa.

2. Kun je benoemen welke vondsten en uitvindingen de meeste invloed hebben gehad op het heden.