Thema 5 Stevigheid en Beweging kader

• Biologie
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

Thema 4 Stevigheid en beweging

Borstkas

* Ribben

* Borstbeen

* Borstwervels

Schoudergordel

* Schouderblad

* Sleutelbeen

Bekkengordel

* Heupbeenderen

* Heiligbeen

het hoofd

* Schedel

Beenmerg

Rood= platte botten= maakt rode bloedcellen

Geel= pijpbeen= slaat Vet op

Waarom hebben wij een skelet?

* Stevigheid

* Beweging

* Bescherming

* Vorm

Wat is de functie van het skelet?

De botten

Onze botten bestaan uit:

• kalk (zouten) -> zorgt voor stevigheid
• Collageen (lijmstof) -> zorgt voor buigzaamheid

Hierdoor breken we ze niet snel en zijn ze stevig 

Baby: 

veel lijmstof en weinig kalk

Later: Veel kalk en heel weinig lijmstof

• Botten in je lichaam zitten aan elkaar vast.
• Dit kan op de volgende 4 manieren 

Beenverbindingen 

• Botten in je lichaam zitten aan elkaar vast.
• Dit noemen we beenverbindingen.
• Er zijn vier soorten beenverbindingen. 

Verbinding met een naad.

• Bij een verbinding met een naad is géén beweging mogelijk.
• Daardoor ontstaat een stevige schedel.

Vergroeide botten

• Bij vergroeide botten is geen beweging mogelijk. 
• Bij vergroeiing lijkt het één bot te zijn.
• Voorbeelden zijn: het heiligbeen, het staartbeen.

Verbinding met kraakbeen

• Bij een verbinding met kraakbeen is een beetje beweging mogelijk. 
• Omdat kraakbeen kan buigen.
• Tussen het borstbeen en de ribben zit kraakbeen.
• Tussen de wervels van de wervelkolom zit ook kraakbeen

Verbinding met een gewricht

• Botten die aan elkaar zitten met een gewricht kunnen goed bewegen. 
• Zoals kniegewricht, die de botten van je boven en onderbeen met elkaar verbind. 

3 soorten gewrichten

kogelgewricht

scharniergewricht

rolgewricht

kogelgewricht 

scharniergewricht

Vergroeid

Naad-

verbinding

Kraakbeen-

verbinding

Gewricht

Bouw van een spier

7.5 Houding en beweging

Door een verkeerde houding worden ook de tussenwervelschijven aan een kant meer belast dan aan een andere kant: ze kunnen dan hun veerkracht verliezen.

je hebt dan meer kans op nek- en rugklachten en het kan zelfs voorkomen dat een tussenwervelschijf kapot gaat en dat je een hernia krijgt

verzwikking

Bij een verzwikking rekken het gewrichtskapsel en de kapselbanden uit. Er ontstaat vaak een zwelling. Bij een zwelling wordt de plaats van de blessure dik.

kneuzing

Een kneuzing ontstaat meestal door een stomp, trap of val. Vaak krijg je dan een blauwe plek. 

De blauwe plek ontstaat doordat in het lichaam bloedvaten kapot zijn gegaan. 

Bij een kneuzing kun je ook een zwelling krijgen.