6.4 Zuurbase reacties

• Scheikunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4,5

6.4 Zuurbase reacties

• Demo zuurbasereactie
• Uitleg zuurbase reacties
• Lezen 6.4 
• Maken 38 t/m 40, 42, 43, 45, 46

Leerdoelen

• Je kunt een zuurbasereactie herkennen en je kunt a.d.h.v. een vergelijking aangeven welk deeltje als zuur en welk deeltje als base heeft gereageerd.

Zuurbase reacties

• Overdracht van H⁺ van zuur naar de base

Voorbeeld: 6 HF + Fe2O3 -> 6 F- + 2 Fe3+ + 3 H2O

• HF is een (zwak) zuur: staat een H+ af waarbij F- overblijft.
• Fe2O3 bevat O2- ionen, die reageren als (sterke) base: neemt H+ op waarbij water ontstaat.

Formules in zuurbase reacties

• Sterke zuren schrijf je als losse ionen (H⁺ + Cl^-)
• Zwakke zuren schrijf je als 1 formule (CH₃COOH)
• Basen als vast zout schrijf je als 1 formule (NaOH)
• Basen als zoutoplossing schrijf je als losse ionen (Na⁺ + OH^-)
• Basen als moleculaire stof schrijf je als 1 formule (NH₃)

Voorbeeld 1: zoutzuur + natronloog

1. Zoutzuur = oplossing waterstofchloride dus losse ionen: H⁺ + Cl^-

Natronloog = opl. van natriumhydroxide in water dus losse ionen: Na⁺ + OH^-

2. Zuur: H⁺, base: OH^-

3. Reactievergelijking: H⁺ + OH^- -> H₂O

Voorbeeld 2: azijnzuur + kaliloog

1. Azijnzuur = ethaanzuur, zwak zuur dus formule aan elkaar: CH₃COOH

Kaliloog = oplossing van kaliumhydroxide in water dus losse ionen: K⁺ + OH^-

2. Zuur: CH₃COOH, base: OH^-

3. Reactievergelijking: CH₃COOH + OH^- -> CH₃COO^- + H₂O

Voorbeeld 3: zwavelzuur + kaliumoxide

1. Zwavelzuur = sterk zuur, dus losse ionen: H⁺ + HSO₄^-

Kaliumoxide = vast zout, dus formule zout aan elkaar: K₂O

2. Zuur: H⁺, base: O^2- in K₂O

3. Reactievergelijking: K₂O + 2 H⁺ -> 2 K⁺ + H₂O

Voorbeeld 4: zoutzuur met magnesiumcarbonaat

1. Zoutzuur = sterk zuur, dus losse ionen: H⁺ + Cl^-

Magnesiumcarbonaat = vast zout, dus formule zout aan elkaar: MgCO₃

2. Zuur: H⁺, base: CO₃^2- in MgCO₃

3. Reactievergelijking: MgCO₃ + 2 H⁺ -> Mg²⁺ + H₂O + CO₂

(zie Binas 49, instabiel zuur H₂CO₃ splitst op)

Voorbeeldvragen

Leg uit, aan de hand van de formules, of de reacties zuurbasereacties zijn.

1) BaO + H₂O -> Ba²⁺ + 2 OH^-

^{2) 2 H}₂ ^{+ O}₂ ^{-> 2 H}₂^O

3) MgCO₃ + H₂Cr₂O₄ -> Mg²⁺ + H₂O + CO₂ + Cr₂O₄^2-

Antwoorden voorbeeldvragen

1) BaO is een zout, wat bestaat uit Ba2+ en O2- ionen.
O2- is een sterke base, neemt H+ op van het zuur H2O. Dus ja zuurbase.

2) H2 is een moleculaire stof, dus bestaat niet uit ionen.

Er is geen H+ overdracht, dus geen zuurbase reactie.

3) Het zuur H₂Cr₂O₄ heeft H⁺ afgegeven aan het CO₃^2- ion (base), dus ja zuurbase.

Aan de slag

• Lees 6.4
• Maak 38 t/m 40, 42, 43, 45, 46