6.1 Alkanen en Alkenen

• Scheikunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

H6: Koolstofchemie

→ 6.1 Alkanen en alkenen ←

6.2 Karakteristieke groepen

Leerdoelen

• Weten wat het verschil is tussen alkanen en alkenen
• Wat zijn verzadigde en onverzadigde koolwaterstoffen
• Wat zijn vertakt en onvertakt koolwaterstoffen
• Isomerie
• Hoe werkt de systematische naamgeving van alkanen en alkenen

Verzadigde en onverzadigde koolwaterstofmoleculen

Verzadigde koolwaterstofmoleculen zitten vol met waterstof en er komen daardoor alleen maar enkele bindingen tussen c-atomen voor

Bij onverzadigde koolwaterstofmoleculen komen er een of meer dubbele bindingen tussen C-atomen voor.

1. verzadigd
2. onverzadigd

Vertakt en onvertakte koolwaterstofmoleculen

In een onvertakt koolwaterstofmolecuul is elk C-atoom met maximaal 2 andere C-atomen verbonden.

In een vertakt koolwaterstofmolecuul is er minstens één C-atoom dat met drie of vier andere C-atomen is verbonden

1. verzadigd/vertakt
2. verzadigd/onvertakt
3. onverzadigd/vertakt
4. onverzadigd/onvertakt

Is dit molecuul vertakt/onvertakt en verzadigd/onverzadigd?

1. Vertakt, verzadigd
2. Vertakt, onverzadigd
3. Onvertakt, verzadigd
4. Onvertakt, onverzadigd

Alkanen:

• Altijd verzadigd: geen dubbele binding
• Algemene formule: C_nH_2n+2
• bv: propaan C₃H₈

Alkenen:

• Altijd onverzadigd: een dubbele binding
• Algemene formule:    C_nH_2n
• bv: propeen

wat is de naam van deze stof?

C5H12 is een...

1. Alkeen
2. Alkaan

C8H18 is een...

1. Alkeen
2. Alkaan

Wat is de systematische naam van C8H18?

systematische naamgeving

Om stoffen van elkaar te kunnen onderscheiden geven we ze hun systematische naam. Hiervoor gebruiken we de regels van 

Interational union of pure and applied chemistry

Deze moeten bijvoorbeeld ook de namen van nieuwe elementen goedkeuren

naamgeving alkenen

Het is dus belangrijk om aan te geven wáár de dubbele binding in een alkeen zich bevindt.

Je geeft dus met een nummer aan op welke plek de binding zit

let op!

Je geeft de dubbele binding altijd een zo laag mogelijk nummer, je begint dus met tellen aan de kant van de binding.

Dit is dus: But-1-een

geef de systematische naam

uitwerking

hoofdketen: 

3 C-atomen = propeen

plek binding = 1

dus,

prop-1-een

Een alkaan heeft GEEN dubbele bindingen

1. juist
2. onjuist

Een alkaan is verzadigd

1. Waar
2. Niet waar

Is dit een alkaan of alkeen?
C3H6

1. Alkaan
2. Alkeen

In een alkaan zitten 7 koolstof atomen.
Hoeveel waterstof atomen zitten er in dit alkaan?

1. 12
2. 14
3. 16
4. 18

Een alkaan bevat 30 H-atomen. Hoeveel C-atomen bevat dit alkaan?

1. 14
2. 60
3. 15
4. 120

wat is de algemene formule
voor een alkaan?

1. CnH2+2
2. CH2n+2
3. CnH2n+2
4. CnHn+2

Is dit een alkaan of alkeen?

1. Alkaan
2. Alkeen

Verzadigd

Onverzadigd

Vertakt

Onvertakt

Alkaan (C_nH_2n+2)

Geen alkaan

• Maak nu opdrachten 10 t/m 12.
• Bladzijde 163