Phaedrus - prologus

• Latijn
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Phaedrus - prologus

Prologus r. 1 - 2

Aesopus auctor quam materiam repperit,

 hanc ego polivi versibus senariis.

lees: 

Materiam, quam Aesopus auctor repperit,

 hanc ego polivi versibus senariis.

Bekijk r. 1 - 2 goed en onderscheid dan de hoofd- en/of bijzinnen.

1. r. 1 is een bijzin r. 2 is een bijzin
2. r. 1 is een bijzin r. 2 is een hoofdzin
3. r. 1 is een hoofdzin r. 2 is een bijzin
4. r. 1 is een hoofdzin r. 2 is een hoofdzin

Koppel de onderwerpen aan de juiste persoonsvormen.

repperit

polivi

Aesopus

ego

Predicatief gebruik van het zelfstandig naamwoord

Het zelfstandig naamwoord "auctor" is predicatief gebruikt bij het onderwerp uit r. 1: Aesopus.

Wanneer een zelfstandig naamwoord predicatief gebruikt wordt, dan voeg je in je vertaling "als" toe.

Dus: Aesopus als schrijver/auteur.

Welk Latijns woord is het antecedent van "quam" (r. 1)?

Wat is het lemma van "repperit" (r. 1)?

Vertaal r. 1.

Wat is het lemma van "polivi" (r. 2)?

Welk Latijns woord is het lijdend voorwerp van "polivi" (r. 2)?

Volgens welke groep wordt "versibus" (r. 2) verbogen? Antwoord met alleen het cijfer van de betreffende groep.

Waarmee congrueert "senariis" (r. 2)?

Versvoeten

Poëzie in het Latijn wordt niet gevormd door rijm, maar door een metrum. Een metrum is een bepaald "ritme" waarin een tekst wordt geschreven, waardoor er een cadans in komt.

Een zin uit een Latijns gedicht noemen we een vers of versregel. De blokjes tekst waarin zo'n versregel is opgedeeld, heten versvoeten. Phaedrus heeft het hier over "zesvoetige versregels", dus dat betekent dat elk vers uit zes "blokjes" bestaat.

Vertaal de woordgroep
"versibus senariis" (r. 2).

Vertaal r. 2.

Aesopus auctor quam materiam repperit,

hanc ego polivi versibus senariis.

Het materiaal dat Aesopus als schrijver heeft verzonnen, 

dat heb ik verfijnd naar zesvoetige verzen.

Prologus r. 3 - 4

Duplex libelli dos est: quod risum movet

 et quod prudenti vitam consilio monet.

Koppel de twee nominativi uit de eerste zin van r. 3 aan hun functies.

onderwerp

naamw. deel v/h gezegde

duplex

dos

Wat is het lemma van "libelli" (r. 3)?

Vertaal r. 3 tot aan de dubbele punt.

Wat zal er waarschijnlijk worden toegelicht in het vervolg van r. 3 - 4?

Lees r. 3 - 4 goed; zoek eventueel wat woorden op. Welke twee waarden heeft het boekje van Phaedrus volgens Phaedrus?

Duplex libelli dos est: quod risum movet

 et quod prudenti vitam consilio monet.

Dit boekje heeft een dubbele waarde: dat het aanzet tot gelach 

en dat het de mensheid opmerkzaam maakt met verstandig advies.

Prologus r. 5 - 7

Calumniari si quis autem voluerit,

 quod arbores loquantur, non tantum ferae,

 fictis iocari nos meminerit fabulis.

Koppel de onderwerpen aan de juiste persoonsvormen.

Let op: er kunnen meerdere onderwerpen bij één PV zijn, of één onderwerp bij meerdere PV's.

voluerit

loquantur

meminerit

(ali)quis

arbores

ferae

(ali)quis

Wat is het lemma van "voluerit"?

Vertaal r. 5-6.
Neem als betekenis voor calumnior, -ari:
"ten onrechte klagen".

"meminerit" (r. 7) is een coniunctivus adhortativus.
Welke vertaling past het beste?

1. Laat hij zich herinneren
2. Hij moet zich herinneren
3. Moge hij zich herinneren
4. Hij zou zich herinneren

Wat voor een constructie is
"iocari nos" (r. 7)?

1. ablativus absolutus
2. accusativus cum infinitivo
3. accusativus cum participio
4. nominativus cum infinitivo

Vertaal r. 7.

Calumniari si quis autem voluerit,

 quod arbores loquantur, non tantum ferae,

 fictis iocari nos meminerit fabulis.

Als iemand echter ten onrechte zou willen klagen,

(om)dat bomen spreken, ja zelfs wilde dieren,

laat hij zich (dan) herinneren dat wij schertsen in verzonnen fabels.

Wat wordt er benadrukt door het hyperbaton "fictis fabulis"?

Gehele vertaling van de prologus

Het materiaal dat Aesopus als schrijver heeft verzonnen, 

dat heb ik verfijnd naar zesvoetige verzen.

Dit boekje heeft een dubbele waarde: dat het aanzet tot gelach 

en dat het de mensheid opmerkzaam maakt met verstandig advies.

Als iemand echter ten onrechte zou willen klagen,

(om)dat bomen spreken, ja zelfs wilde dieren,

laat hij zich (dan) herinneren dat wij schertsen in verzonnen fabels.