4.4 Op weg naar de totalitaire staat

• geschiedenis
• Voortgezet speciaal onderwijs

4.4 Op weg naar de totalitaire staat.

Doel: Aan het einde van de les kan je de drie kenmerken van een totalitaire staat benoemen en bij elk kenmerk een voorbeeld geven uit de Sovjet-Unie.

Planning:
- Uitleg totalitaire staat
- Oefen vragen.
- Voorbeelden.

Totalitaire systemen

Een totalitair systeem voldoet aan 3 kenmerken, de invulling van de kenmerken kunnen verschillen per land.

1.  Dictatuur

2. Gelijkschakeling

3. Terreur

uitleg

Een dictatuur is een regeringsvorm waarin alle macht bij één persoon of bij een kleine groep mensen, bijvoorbeeld een politieke partij berust.
(ook de rechtspraak ligt bij deze partij/persoon)

uitleg

Mensen indoctrineren (manipuleren) tot dat men allemaal hetzelfde denkt. Dit wordt bereikt door bijvoorbeeld censuur, propaganda en persoonsverheelijking (van de leider).

uitleg

Terreur, ander woord schrikbewind: beteken de  manier van regeren waarbij de bevolking blootstaat aan door de overheid toegepast geweld. Denk werkkampen, concentratiekampen en geweld op straat.

Welk woorden horen in de gaten tekst?

 De ..A.. van ..B.. was goed te zien in de nieuwe namen van steden (Stalingrad, Stalinogorsk) naar hem en het aantal schilderijen, beelden en andere afbeeldingen, waarin hij meestal als een opperwezen of kindervriend werd afgebeeld.

1. A. Censuur B. Stalin
2. A. Persoonsverheerlijking B. Hitler
3. A. Persoonsverheerlijking B. Stalin
4. A. Censuur B. Hitler

Dit is een bron van een goelag.
Bij welk kenmerk past
de bron het best?

Goelag was in de Sovjet-Unie de overheidsdienst die verantwoordelijk was voor straf- en werkkampen. De term wordt ook gebruikt om deze kampen zelf aan te duiden

1. Dictatuur
2. Gelijkschakeling
3. Terreur
4. Geen van de kenmerken

Het doel van terreur is dat het volk in angst leeft en daardoor niet in opstand durft te komen.

1. Dit is waar
2. Dit is niet waar

Leg uit waarom de bron past bij gelijkschakeling.

1. De armen met daarop de tekst verwijst naar de kranten die verzet plegen tegen de overheid. Men mag niet zijn eigen mening geven en lezen wat men zelf wilt lezen. Op deze manier komt iedereen in contact met dezelfde denk ideeën.
2. Deze bron past beter bij dictatuur, want je ziet op de bron dat slechts 1 persoon de macht heeft.
3. De armen met daarop de tekst verwijst naar de kranten die onder censuur van overheid staan. Men mag zijn eigen mening geven en lezen wat men zelf wilt lezen op de . Op deze manier komt iedereen in contact met verschillende denk ideeën.
4. De armen met daarop de tekst verwijst naar de kranten die onder censuur van overheid staan. Men mag niet zijn eigen mening geven en niet lezen wat men zelf wilt lezen. Op deze manier komt iedereen in contact met dezelfde denk ideeën.

Stalin gebruikte alles om zijn macht in het land te vergroten en te behouden, zoals censuur.

Stalin bepaalde wat er in de kranten én de geschiedenisboeken kwam te staan: vroegere medestanders werden 'er uit geschreven'

Foto's werden gemanipuleerd, zodat het leek als zijn tegenstanders nooit hadden bestaan...

...of dat ze zulke slechte dingen hadden gedaan, dat er nooit meer aan hen gedacht mocht worden

persoonsverheerlijking:
Om het volk te laten zien dat hij de beste leider
voor volk was, in het beste land.  

Liet Stalin zich graag afbeelden als een geweldige leider.
een vader voor het volk.

Showprocessen

Tegenstanders worden (meestal) vals beschuldigd

en worden in een oneerlijke rechtszaak tot zware straffen veroordeeld.

Bij dit soort showprocessen stond de uitkomst al vast 

voordat de rechtszaak was begonnen: schuldig!

Goelag

Miljoenen 'tegenstanders' kwamen terecht in een goelag, een strafkamp (in je boek concentratiekamp genoemd.

In deze 'opvoedingskampen' moesten de gevangenen, onder zeer zware omstandigheden, dwangarbeid verrichten.

Veel van deze kampen hadden niet eens hekken, omdat ontsnappen zinloos was: de kou en de wolven zouden je uiteindelijk wel doden