15.2 Gehoorzintuig V5 2223

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

15.2 Gehoorzintuig

Vraag 13 15.1

Casus Smaakzintuigcellen

De verschillende smaakzintuigcellen reageren op 

zoete, zure, zoute en bittere smaakstoffen en 

umami. Aan een zijde van de cel (bovenkant) bevat 

de smaakcel ionpoorten (voor bijvoorbeeld Na+) of 

receptoren voor moleculen (zoals suiker) zoals in 

de afbeelding getekend. Aan de andere zijde geeft 

de cel transmitterstof af die een sensorische 

zenuwcel prikkelt.

Vraag 13 15.1

a. Welk van de vijf typen smaakcellen reageert via

ionpoorten en welke heeft receptoren voor smaakstoffen?

b. Hoe verlopen de depolarisatie en de repolarisatie 

van de smaakzintuigcel door Na+-ionen?

c. Beschrijf in vijf stappen hoe suiker de smaakcel 

prikkelt tot afgifte van transmitterstof.

d. Om ijs zoet te laten smaken is veel suiker 

toegevoegd. Hoe komt het dat voor ijs zoveel suiker 

nodig is? Bedenk dat (membraan)eiwitten 

temperatuurgevoelig zijn.

Lesdoel 14.2 Je kunt

• de onderdelen van het gehoorzintuig benoemen (naam, plaats, functie)
• uitleggen hoe in het slakkenhuis geluidstrillingen worden omgezet in impulsen
• uitleggen hoe in het slakkenhuis onderscheid wordt gemaakt tussen hoge en lage tonen
• uitleggen onderscheid gemaakt wordt tussen harde en zachte geluiden
• uitleggen hoe gehoorbeschadiging door harde geluiden kan worden voorkomen

Hoe komt het dat alleen jongeren hele hoge tonen horen?

Het gehoorzintuig (BINAS 87D)

Slakkenhuis

Eigen frequentie

basilair membraan.

10000 Hz (hoge toon):

dichtbij in het slakkenhuis

400 Hz (lage toon):

ver in het slakkenhuis

Dwarsdoorsnede slakkenhuis

Depolarisatie van de zintuigcel door druk op de zintuigharen/ciliën.

Endolymfe

Calciumpoort reageert op spanningsverschil

Blaasje met neurotransmitter

Perilymfe

Haarcel in orgaan van Corti

Depolarisatie

Gehoorzenuwcel

Slakkenhuis

Eigen frequentie

basilair membraan.

10000 Hz (hoge toon):

dichtbij in het slakkenhuis

400 Hz (lage toon):

ver in het slakkenhuis

Harde/zachte geluiden

Bij harde geluiden neemt de frequentie van de impulsen door de gehoorzenuw toe. 

Richting van het geluid

Snelheid van het geluid in lucht: +/- 340 m/s

Snelheid van het geluid in water: +/- 1500 m/s
Wat gebeurt er met je gehoor onder water?

1. Je kunt minder goed horen
2. Je kunt beter horen
3. Je kunt de richting niet meer bepalen

Geluidssterkte

Wordt uitgedrukt in dB. Elke 10 dB erbij is 2 x zo hard.

Geluidssterkte

Gehoorbeschadiging

Gehoorbeschadiging

        H14.2 Gehoorzintuig

Hoe komt het dat alleen jongeren hele hoge tonen horen?

Doel 14.2

Je hebt de bouw van het oor met de verschillende onderdelen geleerd
Je hebt geleerd hoe de zintuigcellen in het oor geluiden opvangen en doorgeven

BINAS 14.2

BINAS 87D Gehoor en evenwicht

Begrippen 14.2

thalamus, toonhoogtes, haarcellen, mechanoreceptoren, buitenoor, oorschelp, hegoorgang, trommelvlies, middenoor, buis van eustachius, schedelbeenderen, gehoorbeentjes, hamer, aambeeld, stijgbeugel, binnenoor, slakkenhuis, ovale venster/ foramen ovale, ronde venster, endolymfe, perilymfe, basilair membraan, trillingsfrequentie, decibel, gehoorschade, ciliën

Huiswerk

In de online methode.

Maak de opdrachten van 

14.2: Leerroute B (4 t/m 6)