Hoofdstuk 5 KB Bescherming tegen ziektes

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 3

5.1 De huid

bacteriën op je lichaam

Welke onderdelen van de huid ken je nog?

De huid

zintuigen in de huid

Temperatuurregeling

Afkoelen:
- Bloedvaten verwijden in de huid (meer warmteverlies)
- Zweten

Verwarmen

- Bloedvaten verkleinen in de huid (minder warmteverlies)
- Kippenvel krijgen

- Rillen

Zonlicht gezond of ongezond?

Zonlicht is ongezond?

Huidcellen te vaak beschadigen kan lijden tot huidkanker.

Je huid beschermen 

Pigment

Pigment in kiemlaag bepaalt huidskleur

Verbranden van de huid

Verbrand door de zon = 1e graads brandwond

Wat te doen bij brandwonden

5.2 Indringers

Wat leer je?

Aan het eind van de les weet je:

• Wat huidflora is;
  
• Verschil tussen blijvende en tijdelijke huidflora;
  
• Hoe puistjes, schimmels en wratten ontstaan;
  

Huidflora

Micro-organismen (bacteriën en schimmels) 

1. Blijvende huidflora: bescherming tegen infecties 
2. Tijdelijke huidflora: nieuwe bacteriën (zweetgeur )
   wassen / hygiëne om verspreiding tegen te gaan 
   desinfecterende zeep 

Weetjes

• Je hebt ongeveer 1 tot 1,5 kg micro-organismen op je lichaam 
• Je draagt 10 keer zoveel bacteriën bij je dan dat je lichaamscellen hebt 
• 99% van alle bacteriën zitten in je darmen; ongeveer 100.000 miljard 
• Je poep bestaat voor ongeveer de helft uit oude, afgestorven darmbacteriën
• Op je huid zitten 1500 miljard bacteriën
• Op je handen zitten 150 soorten bacteriën en 30 soorten schimmels 
• Op je voeten leven wel 150 verschillende soorten schimmels 

Puistjes 

 Voetschimmel en wratten

Voetschimmel :

Tast hoornlaag van je huid aan 

Oplopen op vochtige plekken (zwemmerseczeem)

Goed drogen 

Wratten: 

Huidinfectie met wrattenvirus

Dringt de kiemlaag in - ophoping van cellen 

Verdwijnt als het virus vernietigd is

5.3 infectieziekten

Aan het eind van de les weet je:

Wat infectieziekten zijn;

Het verloop van een infectieziekte;

Hoe je weer beter wordt;

Waarom je koorts krijgt;

Waarvoor is inenten nodig.

Infectieziekten

• Ziekteverwekkers kunnen niet alleen in je huid een infectie veroorzaken, maar in heel je lichaam.
  
• Ziekteverwekkers komen je lichaam binnen via:
  

Mond

Neus

Geslachtsorganen

Wondjes

• In je lichaam: infectie/ besmetting

• Weerstand: Het vermogen van je lichaam om ziekteverwekkers te kunnen vernietigen.
  

Infectieziekten virussen en bacteriën

het verloop 

Hoe word je weer beter?

Witte bloedcellen

Insluiten

Witte bloedcellen

Antistoffen

Medicijnen

• Antibiotica: beschadigen de celwanden van bacteriën en die gaan dan dood
  
• Penicilline: anti-bacteriële stof gemaakt door een schimmel.
  

Koorts

Inenten

• Om ziektes te voorkomen kun je je inenten. Ook wel vaccinatie genoemd.
  
• Bij inenten spuit je delen van ziekteverwekkers in. Hier gaan de witte bloedcellen weer afweerstoffen tegen maken.
  

5.4 Ziekte voorkomen 

Infectieziekten

• Wat kan een infectieziekte veroorzaken?
• Hoe kan een infectie je in je lichaam ontstaan/ hoe komt het in je lichaam?
• Hoe zorgt je lichaam dat een infectie wordt bestreden?
• 
  

Koorts

Infectieziekten

• Wat kan een infectieziekte veroorzaken?
• Hoe kan een infectie je in je lichaam ontstaan/ hoe komt het in je lichaam?
• Hoe zorgt je lichaam dat een infectie wordt bestreden?
• 
  

Indringers 

Indringers

Een stukje geschiedenis blz 152

Infectieziekten in de middeleeuwen

Hygiëne maatregelen 

Microscoop werd uitgevonden

Bacteriën ontdekt 

Hygiëne: 

• handen wassen 
• niezen en hoesten in ellenboog
• wc, keuken, badkamer  schoonhouden
• voedsel verhitten 
• condoom gebruiken 

Hygiëne maatregelen

Voedselvergiftiging voorkomen 

Hygiëne in de keuken

 5.5 Seksueel overdraagbare aandoeningen

Lesdoelen

• Je kan uitleggen wat geslachtsziektes zijn
• Je kan uitleggen hoe je geslachtsziektes kan voor komen
• Je kan uitleggen wat de gevolgen van geslachtsziektes zijn

Seksueel overdraagbare aandoeningen

Infectieziekte door seksueel contact

Bacteriën en virussen 

Contact tussen slijmvliezen en bloed

Wat zijn SOA's?

SOA

Op welke manier zijn ze overdraagbaar?

geslachtsorganen

mond

anus

bloed

naalden

Infectieziekten door seksueel contact

Infectieziekte/ SOA

Welk seksueel contact?

SOA via bloed

SOA's via bloed

Lijst met veelvoorkomende SOA's

Wat te doen als je een SOA hebt?

Klachten: afscheiding, pijn blaasjes of wratten 

Huisarts of GGD

SOA test 

bedpartners inlichten 

SOA maatregelen

Chlamydia

• Meest voorkomend in Nederland
• Bacteriele infectie
• Ontsteking in baarmoedermond, urinebuis, anus
• Kan zich uitbreiden naar eileiders of bijballen

Gevolgen Chlamydia

• Je merkt vaak niets van de besmetting en kan de besmetting wel doorgeven
• Waterige afscheiding, pijn bij plassen, pijn in de geslachtsdelen, pijn in de onderbuik
• Bloedverlies
• Onvruchtbaar

Aids

• Veroorzaakt door het HIV virus
• lange incubatietijd - dus pas laat ziek
• Het afweersysteem is aangetast - het virus vermeerderd zich via witte bloedvellen 
• Daardoor vatbaar voor ziekters zoals darmontsteking, longontsteking en huidkanker
• Overdraagbaar via seks, bloed, naalden
  en moedermelk

Aids

• Wanneer iemand het hiv virus bij zich heeft noem je dat seropositief.
• hiv-remmers gaat de vermenigvuldiging van het virus tegen
• Er is geen genezing mogelijk