Module C2, Periode 12, week 1

C2 Psychiatrie week 2 les 1
Angststoornissen
Zelf verwondend gedrag
en automutilatie 
1 / 27
volgende
Slide 1: Tekstslide
Verpleging en verzorgingMBOStudiejaar 3

In deze les zitten 27 slides, met interactieve quizzen, tekstslides en 3 videos.

time-iconLesduur is: 180 min

Onderdelen in deze les

C2 Psychiatrie week 2 les 1
Angststoornissen
Zelf verwondend gedrag
en automutilatie 

Slide 1 - Tekstslide

Leerdoelen
De student kan:
  • Verschillende benamingen bij het begrip zelf verwondend gedrag onderscheiden
  • Benoemen wat zelf verwondend gedrag inhoudt en welke vormen zich kunnen voordoen
  • De belangrijkste vpk interventies bij zelf verwondend gedrag benoemen
  • Kan uitleggen wat een angststoornis inhoudt
  • De belangrijkste vpk interventies een angststoornis benoemen

Slide 2 - Tekstslide

Angst:
“gevoel van beklemming, vrees, onveiligheid of onzekerheid” (van Dale)

Slide 3 - Tekstslide

Angst heeft een signalerende functie, net als pijn
A
Juist
B
Onjuist

Slide 4 - Quizvraag

Angst & fysiologie
Een angstprikkel geeft 2 reacties in het zenuwstelsel:

  1. Een reflexmatige reactie op een prikkel (stressor), gaat via het autonome zenuwstelsel een puls naar het bijniermerg:
  2. Het bijniermerg geeft via de bloedbaan een shot met o.a. adrenaline af, die het lichaam in staat van paraatheid brengt bij dreigend gevaar

 Het lichaam komt onder stress (fight or flight)



Slide 5 - Tekstslide

Heb jij ergens angst voor?

Slide 6 - Tekstslide

Oorzaken die bijdragen
  • Biologische (fysieke) kwetsbaarheid.
  • Genetische componenten
  • Traumatische ervaringen
  • Aangeleerde angst
 Het is aangetoond dat vermijding leidt tot een versterking van problemen.


Slide 7 - Tekstslide

Kennen jullie iemand met een angststoornis? 

Slide 8 - Tekstslide

Prevalentie

Slide 9 - Tekstslide

Slide 10 - Video

DSM 5 - criteria
  1. “Een excessieve angst en bezorgdheid die gedurende minstens zes maanden vaker wel dan niet aanwezig zijn en betrekking hebben op een aantal gebeurtenissen of activiteiten.
  2. “De betrokkene vindt het moeilijk om zijn of haar bezorgdheid onder controle te houden.”,
  3. “De angst en bezorgdheid gaan gepaard met minimaal drie van de volgende zes symptomen: rusteloosheid; snel vermoeid raken; moeite met concentreren; prikkelbaarheid; spierspanning; slaapstoornis.”
  4. “De angst, de bezorgdheid of de lichamelijke klachten veroorzaken beperkingen in het sociale of beroepsmatig functioneren of in het functioneren op andere belangrijke terreinen.”
  5. “De stoornis kan niet beter worden verklaard door een andere psychische stoornis.”




Slide 11 - Tekstslide

Fobie
  1. Er is geen reële bedreiging
  2. De zorgvrager weet dat de angst ongegrond is en schaamt zich meestal.


Symptomen:
  •  paniekaanvallen (met hyperventilatie)
  •  vermindering in functioneren
  •  beperking in het beleven van plezier/geluk
  •  vermijdingsgedrag


Slide 12 - Tekstslide

Screenen

Slide 13 - Tekstslide

Behandeling
Afhankelijk van de stoornis:
  • Medicatie (antidepressiva en/of benzodiazepinen)
  • Ondersteunen in sociale vaardigheden
  • Therapie: bv. cognitieve therapie, gedragstherapie (R.E.T.)

Voorwaarde voor alle vormen van therapie:
 vertrouwen in de behandelaar(s)!!



Slide 14 - Tekstslide

Zelf verwondend gedrag en automutilatie

Slide 15 - Tekstslide

Begrippen
Zelf verwondend gedrag: zichzelf opzettelijk en op directe manier letsel toebrengen
 
Automutilatie: ernstigere vormen van zelfverwonding (verminking)

Zelfbeschadiging: al wat een persoon onderneemt en wat schade toebrengt aan het lichaam (bv. drugs, roken, eetstoornissen)

Slide 16 - Tekstslide

DSM 5: symptoom of stoornis
Volgens DSM 5 symptoom van:
  • borderline persoonlijkheid
  • psychotische stoornis
  • OCD
  •  impulsstoornis (trichotillomanie)
  •  stereotype bewegingsstoornissen (hoofdbonken, e.d.)

Slide 17 - Tekstslide

Betekenis van zelf verwondend gedrag
  • Ontlading van spanning
  • Uiting van woede of verzet
  • Boete doen, bestraffing
  • Vermindering van negatieve gevoelens
  • Doorbreken van vervreemding, afwezigheid (reactie op depersonalisatie / dissociatie)
  • Pijn verdragen als teken van macht en controle
  • Vraag om hulp en aandacht
  • Opvullen van innerlijke leegte / eenzaamheid



Slide 18 - Tekstslide

Slide 19 - Video

Vormen bij mensen met een verstandelijke beperking
  • Instrumentele automutilatie
  • Reactieve automutilatie
  • Zichzelf stimulerende automutilatie
  • Patroon automutilatie
  • Angststoornissen
  • Overvragingsyndroom

Slide 20 - Tekstslide

Waar liggen grenzen en wanneer grijpen we in?

Slide 21 - Open vraag

Mag je scherpe voorwerpen innemen?

Nee

Slide 22 - Poll

Heeft iemand die zich verwondt recht op zelfbeschikking
Ja
Nee

Slide 23 - Poll

Slide 24 - Video

Gegevens verzamelen
1. Herkennen van risicogroepen
2. Herkennen van symptomen en stadia
  • beginfase (denkstadium)
  • Klimmende fase (gevoelsstadium): spanning wordt ondraaglijk → toestand van vervreemding
  • Crisisfase (gedragscriterium): onbedwingbare drang
  • Post-crisisfase
3. Het inschatten van risico op ZVG

Slide 25 - Tekstslide

Verpleegkundige interventies bij (dreigend) zelf verwondend gedrag
Gericht op:
  • Omgaan met gevoelens
  • Controle krijgen over vervreemding en zelfverwondend gedrag
  • Omgaan met eigen gedachtenwereld en waarneming
  • Adequaat om hulp vragen
  • Zelfbeeld bijstellen
  • Effectief relaties aangaan en onderhouden

Slide 26 - Tekstslide

Examenbegeleiding
Casus/individueel plan koppelen aan;
  • theorie
  • beroepscode
  • richtlijnen organisatie

Slide 27 - Tekstslide