Fictie: 'Geest' les 1: Theorie boek Op Niveau Fictie: Blok 1 t/m 5

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

Nederlands

    Fictie: toegepast op 'Geest'

Les 1

VWO 2

  P2 2023-2024

fictie / non-fictie   

realistisch / niet realistisch

genres
personages
hoofdpersonen / bijfiguren: helper/tegenstander
medespelers/ figuranten
vertelperspectief
leeservaring
beoordelingswoorden
mening/ argumenten 
spanning/ ruimte /sfeer
tijd: vertelde tijd, chronologisch/niet-chronologisch, terugverwijzing, vooruitverwijzing, flashback
open einde /gesloten einde

Leerdoelen

Een nieuwsbericht in de 7-Days krant is ...

1. fictie
2. non-fictie

Schoolboeken, kookboeken en informatieve boeken zijn voorbeelden van:

1. Fictie
2. Non-fictie

Het boek ' Elke dag een druppel gif' is...

1. realistisch
2. een beetje realistisch
3. niet-realistisch

Het journaal is ...

1. Heel realistisch
2. Een beetje realistisch
3. Niet-realistisch

Genres

Genres (verhaalsoorten)

Een ander woord voor genre is verhaalsoort. Boeken kun je indelen in genres. Soms kun je meerdere genres per boek kiezen.

Avonturenverhaal

meidenverhaal

Grappig verhaal

Sprookje

Oorlogsverhaal

Liefdesverhaal

Probleemverhaal

Historisch verhaal

Detective

Een verhaal waarin een speurder probeert te achterhalen wie een misdrijf heeft gepleegd.

Thriller

Een spannend verhaal waarin de hoofdpersoon in een levensbedreigende situatie terechtkomt. 

Fantasy

Een verhaal met fantasiewezens in een fantasiewereld.

Science fiction

Een toekomstverhaal (vaak in de ruimte/ruimtevaart of nieuwe technieken).

Dystopische roman

Een verhaal over een wereld die door rampen of dictatuur bijna niet meer leefbaar is.

- toekomst

- dystopie vs. utopie

Ontwikkelingsroman

Een verhaal over het volwassen worden van een (jonge) hoofdpersoon.

- coming on age

Psychologische roman

Een verhaal waarin de nadruk ligt op de gedachten en gevoelens van de hoofdpersoon (meer dan op de gebeurtenissen).

Reisverhaal

Een verhaal waarin een verslag wordt gegeven van een reis

(vaak non-fictie).

Avonturenroman

In een avonturenroman speelt 'een held' de hoofdrol. Er gebeuren allerlei spannende dingen en daar gaat het om in dit boek.

Historische roman

Een verhaal waarin een belangrijke gebeurtenis (of gebeurtenissen) een belangrijke rol spelen.

Oorlogsroman

Een verhaal dat zich afspeelt in een oorlog (voornamelijk Tweede Wereldoorlog).

Geëngageerde roman

Een verhaal waarin eigentijdse problemen in onze samenleving aan bod komen.

Andere culturen

Boeken over onbekende landen, volken of streken. Je maakt kennis met mensen die op een totaal andere manier leven.

Volksverhalen

• Sprookje
• Mythe: verhalen die antwoord geven op de raadsels van het leven (Griekse mythe)
• Sage: verhalen over dappere helden uit oude tijden
• Legende: godsdienstig verhaal rond Christus, Maria of andere heilige figuren (Efteling)

Hoofdpersonages en bijfiguren

Hoofdpersoon

Een hoofdpersoon herken je aan de volgende dingen:

- wordt uitgebreid beschreven

- het grootste deel 'beleef' je vanuit de ogen van dit personage

- het doel van het boek is het oplossen van een groot probleem of een belangrijke opdracht van dit personage

Helper

helpt de hoofdpersoon het probleem op te lossen.

Tegenstander

maakt het de hoofdpersoon moeilijk

Bijfiguren

Personages beschrijven en karakterontwikkeling

Je kunt personages beschrijven aan de hand van:

- Uiterlijk

- Kenmerken (geslacht, leeftijd, gezondheid, achtergrond)

- Karaktereigenschappen

- Relaties met andere personages

Twee manieren waarop je personages kunt leren kennen:

Direct: als je de informatie over een personage rechtstreeks uit de tekst kunt halen.

Indirect: als je de informatie zelf moet afleiden uit wat de personages doen, zeggen of denken.

Enkele karaktereigenschappen

Spanning

Setting

Tijd

Vertelperspectief

Open of gesloten einde