De vroege Middeleeuwen

• Mens & Maatschappij
• Middelbare school
• vmbo b
• Leerjaar 1

De Middeleeuwen

Lesdoelen van deze les

Na deze les kan je drie kenmerken van de Middeleeuwen opnoemen.

Na deze les kan je benoemen hoe een Middeleeuwse stad eruit zag. 

Na deze les kan je vertellen waar je de komende lessen meer over wilt weten, als we het hebben over de Middeleeuwen.

Op de volgende dia staat een afbeelding 

Neem de volgende afbeelding goed in je op. Kijk rustig en aandachtig naar wat er allemaal op de afbeelding staat.

Wat heb je allemaal op de foto gezien?

Schrijf nu voor jezelf op, waarom deze foto te maken heeft met de Middeleeuwen. 

Ga bij jezelf na wat je hebt gezien en hebt opgeschreven en waarom dit belangrijk is voor de Middeleeuwen. 

Bijvoorbeeld: Ik zag een ridder op de foto, de ridder staat op de foto, omdat er vaak oorlogen werden gevoerd in de Middeleeuwen. 

Dit is een draak, in de Middeleeuwen geloofden de meeste mensen in fabeldieren. Ze werden afgebeeld als monsters en ze kwamen vaak voor in de volksverhalen. In de kerk werd de draak vaak als symboliek gebruikt voor de hel. Dit komt, omdat een draak met zijn vuur veel kan vernietigen. 

Dit zijn monniken, monikken zijn aanhangers van het christendom. Ze weiden hun leven volledig aan de kerk. In de Middeleeuwen worden monniken ook wel geestelijken genoemd. Geestelijken hebben in de Middeleeuwen veel macht en men kijkt naar hen op. 

Hier staat een heks of een tovenaarres. In de Middeleeuwen geloofden ze in magie, in wonderen en waren ze erg bijgelovig. De kerk geloofden niet in magie en alleen in de kracht van God. Als de kerk dacht dat jij magie beoefende, werd je als een ketter gezien. Ketter betekend: Dit betekend dat je een andere mening of geloofsovertuiging hebt tegenover de christelijke kerk. 

Dit zijn ridders. Ridders vechten tegen gevaar van buitenaf. Ze zijn de beschermers van de stad en voeren oorlog om vijanden buiten de stadsmuur te houden. 

De meeste mensen in de Middeleeuwen werkten op het platteland. Vaak werd er vee verhandeld in de stad, zoals de schapen die je hier ziet. 

In de Middeleeuwen waren ze erg bijgelovig, daarom werden vogels zoals op dit plaatje goed bestudeerd. De mensen geloofden dat je overal een les uit kon halen. 

De muzikanten die je hier ziet zijn troubadours. Zij trokken rond in de stad en speelden hun middeleeuwse muziek. Dit konden liefdesliedjes zijn, maar ook nummers voor het aanmoedigen van de kruistochten. Ook lazen zij hun eigen gedichten voor in de stad. 

Elke Middeleeuwse stad heeft een stadsmuur. Dit zijn hele grote dikke muren, om vijanden op afstand te houden en de stad te beschermen. Vaak stond er in het midden van deze stadsmuur een kasteel van de landheer. 

Dit is een smid, hier kan je als ridder je zwaarden laten maken. Ze noemen dat ook wel smeden. Veel beroepen kon je in de Middeleeuwen op het plein binnen de stadsmuren bewonderen. 

Deze vrouw gooit iets uit het raam. Wat ze uit het raam gooit ziet er niet heel smakelijk uit. Er wordt vaak gezegd dat Middeleeuwse steden erg vies zijn. Dit is niet helemaal waar, er waren in veel steden rioleringssystemen en/of beerputten. Ook waren er veel regels wat je wel en niet in de rivier mocht gooien. De meeste mensen probeerden de stad zo schoon mogelijk te houden. 

In de Middeleeuwen had je veel koningen. De koning was vaak de leenheer van het stuk land, waar het kasteel en de stad op stond. De mannen die op zijn land werkten werden leenmannen genoemd. De koning kon deze mannen oproepen om gezamenlijk tegen de vijand te vechten als dit nodig was. De leenmannen waren dus voornamelijk de ridders die je in het midden van de afbeelding ziet. 

In de Middeleeuwen werd er handel gevoerd in de stad. Dit was voornamelijk ruilhandel. Je ruilde dan het ene product voor het andere product. 

We hebben net de antwoorden besproken van de afbeelding. Wat kende je al en wat was nieuw voor je?

Waar wil je na het bekijken van de afbeelding meer over weten?

01:26

Waar leefden de meeste mensen ten tijde van de Middeleeuwen en welk beroep hoorde daarbij?

01:55

Wie is de eigenaar van het kasteel?

1. De landheer/edelman
2. de horigen
3. De dorpelingen
4. De kerk

03:01

Waarom leefden de horigen in onzekerheid?

04:08

Waardoor zijn de markten ontstaan?

1. Om mensen naar het kasteel te lokken.
2. Om het overschot aan voedsel te verkopen
3. Om het gezellig te maken binnen de stadsmuren

05:04

Wat zijn de ambachtslieden in een Middeleeuwse stad?

1. Horigen
2. Landheer
3. Niet-vrije burgers
4. Vrije burgers

07:06

Waarom vallen vijandige edelen een stad aan?

1. Omdat ze het kasteel voor zichzelf willen.
2. Omdat ze gratis eten willen voor hun eigen stad
3. Vanwege de rijkdom van een stad.
4. Vanwege de vele ridders van een stad.

08:21

Van waaruit kunnen de burgers de vijand aanvallen?

1. Vanuit de torens en de houten schietgaten.
2. Vanuit de stadspoort
3. Ze staan de vijand voor de stadsmuur op te wachten
4. Vanuit de koninklijke vertrekken

09:38

Waarom is het gevaarlijk om de huizen dicht bij elkaar te bouwen?

10:42

Waar haalden de Middeleeuwse burgers hun water vandaan?

1. Uit de rivier naast de stad
2. Uit een put in de stad
3. Ze verzamelden regenwater

11:13

Wat is een van de meest besmettelijke ziekten tijdens de Middeleeuwen?

1. De Pest
2. De Waterpokken
3. De Griep
4. Malaria

Zijn de lesdoelen behaald? 

Na deze les kan je drie kenmerken van de Middeleeuwen opnoemen.

Na deze les kan je benoemen hoe een Middeleeuwse stad eruit zag. 

Na deze les kan je vertellen waar je de komende lessen meer over wilt weten, als we het hebben over de Middeleeuwen.