Orthopedagogiek les 1 & 2 - interne/externe ondersteuning/ZAT + Lichamelijke beperking

• Orthopedagogiek
• MBO
• Studiejaar 2

Module orthopedagogiek

gespecialiseerde activiteiten

Verwachtingen

• Actieve deelname tijdens lessen
  
• Je komt voorbereid in de lessen
• Professionele houding 

Waarom is de module gespecialiseerde acitiveiten belangrijk???

• Als GPM moet jij weten welke bijzonderheden zich voor kunnen doen tijdens de ontwikkeling van een kind.
• Jij hebt een signalerende rol  als GPM'er
• Jij kan begeleiding bieden aan kinderen met een specifieke zorgbehoefte Daarom heeft een GPM'er kennis nodig van:

1. begrippen en theorieën uit de (ortho)pedagogiek.

2.begrippen en theorieën van beperkingen, (chronische) ziektebeelden en
ontwikkelingsachterstanden.

3. begrippen en theorieën van leer-,
gedrags en opvoedingsproblemen.

Gespecialiseerde opvang,
Wat is dat?

Gespecialiseerde opvang

Ook al gaan steeds meer kinderen met een extra zorgvraag naar de reguliere kinderopvang, er zijn nog altijd verschillende gespecialiseerde opvangmogelijkheden. Er zijn namelijk altijd kinderen met een extra zorgvraag die niet terechtkunnen in de reguliere opvangvoorzieningen.

Een goede opvangvoorziening is voor kinderen met een extra zorgvraag erg belangrijk. 

Ook zij moeten de kans krijgen zich thuis te voelen, in een veilige en prettige opvangomgeving waar gespecialiseerd pedagogisch medewerkers hen gericht stimuleren om verder te kunnen ontwikkelen. 

Gespecialiseerde opvang ontlast en ondersteunt ook de ouders en eventuele broers/zussen.

Overzicht en kenmerken van gespecialiseerde opvang

Het is lastig een precies beeld te geven van organisaties in de gespecialiseerde opvang. 

Dat komt omdat er regionale verschillen zijn, waardoor namen, doelgroepen en doelen kunnen verschillen. 

Een aantal organisaties biedt niet alleen dagopvang aan, maar ook 24-uursopvang.

De laatste jaren zie je ook vaak dat organisaties ‘zomaar’ verdwijnen. Ze gaan fuseren, krijgen een andere naam en/of splitsen zich af. 

De situatie van vandaag kan een andere zijn dan die van morgen

Noem voorbeelden van gespecialiseerde opvang

Gespecialiseerde opvang

• Dagbehandeling jonge kind;
  
• medisch kinderdagverblijf;
  
• therapeutische peutergroepen;
  
• kinderopvang plus, inclusief peuterspeelzaal-plus en bso-plus;
  
• naschoolse dagbehandeling tot 12 jaar;
  
• naschoolse dagbehandeling 12 jaar en ouder;
  
• kinderdienstencentrum;
  
• schippersinternaat;
  
• behandelgroepen in de jeugdzorg;
  
• begeleid wonen, kamertraining en fasehuizen.

Wanneer is er sprake van een gespecialiseerde opvang?

Bijv:  Het kind heeft heel specifieke ondersteuning nodig die de reguliere opvang niet kan bieden. Het kind heeft bijvoorbeeld een ernstige vorm van epilepsie, waardoor medisch-specialistische kennis bij de pedagogisch medewerker nodig is.

In de gespecialiseerde opvang is altijd sprake van een multidisciplinaire samenwerking, zoek op wat dit is en wie er in het pedagogisch werk bij deze samenwerking horen.

Multidisciplinaire samenwerking

Multidisciplinaire samenwerking is de beroepsmatige samenwerking tussen mensen uit verschillende disciplines of vakgebieden, waarbij ieder zijn eigen expertise inbrengt.

Dankzij de multidisciplinaire samenwerking krijgt het kind of de jongere die ondersteuning en begeleiding die het nodig heeft om zich optimaal te ontwikkelen. De samenwerking leidt namelijk tot het delen van kennis: iedere beroepskracht kan van een andere beroepskracht leren

Voorbeelden 

Rashja (3 jaar) is vaak heel driftig. De orthopedagoog geeft adviezen aan de gespecialiseerd pedagogisch medewerkers hoe zij hiermee moeten omgaan.

Nanouk (2 jaar) heeft coördinatieproblemen. De fysiotherapeut oefent haar coördinatie op een skippybal. Ook de pedagogisch medewerkers voeren deze oefeningen op aanwijzing van de fysiotherapeut uit.

Melle (5 jaar) heeft ernstige communicatieproblemen. In de communicatie wordt gebruikgemaakt van verschillende ondersteunende communicatiemiddelen, waaronder gebarentaal. Ook de gespecialiseerd pedagogisch medewerkers gebruiken de ondersteunende communicatiemiddelen.

Wie werken er in een multidisciplinair team?

Orthopedagoog

Kinderrevalidatiearts

AVG - Arts verstandelijk gehandicaptenzorg

Kinderfysiotherapeut

Kinderergotherapeut

Kinderlogopedist

Vaktherapeuten

Ondersteunen van kinderen, ouders en opvoeders

Helaas verloopt opvoeden niet zoals verwacht. Ouders kunnen thuis problemen ervaren. Het kan ook zijn dat jij bijzonderheden bij een kind signaleert.  Welke signalen heb jij wel eens gezien bij een kind?

Verschillende soorten ondersteuning:

1. Interne Ondersteuning

2. Externe ondersteuning

Interne ondersteuning

Kind wordt geholpen door iemand van de (opvang)organisatie zelf.

Wanneer jij bij kinderen iets merkt waar jij geen raad mee weet

1. Ga in gesprek met collega's

2. Bespreek eventueel met leidinggevende

3. Eventueel zorgcoordinator inschakelen

Externe ondersteuning

Er wordt ondersteuning geboden door externe begeleider. Het gaat om ondersteuning van iemand buiten de (opvang) organisatie.

Mochten er eerdere bijzonderheden zijn geweest  en er hulpverleners bij betrokken zijn geweest. Is het verstandig om hier advies over in te winnen.

Daarna vindt er altijd eerst een intakegesprek plaats.

Let erop, dat er soms toestemming van ouders nodig is.

Hebben jullie wel eens kinderen moeten doorwijzen naar een externe instantie?

Zorg Advies Team (ZAT)

Zorgt ervoor dat problemen bij kinderen en jongeren op tijd worden aangepakt.

In een ZAT werken ; leerkrachten, GPM'ers en zorgverleners samen.

• Meestal zijn onder andere; school, kinderopvang, de gemeente en jeugdgezondsheidszorg betrokken.
• Aangedragen casussen worden pas besproken als ouders hier toestemming voor geven. Soms bespreek je een casus anoniem

Heeft iemand van jullie wel eens met een Zorg Advies Team  gewerkt?

Wie werken er in een
multidisciplinair team
op een kinderopvang?

Welke twee soorten ondersteuning zijn er?

Wat doet een ZAT?

Samenvatten van de les

Je krijgt 2 minuten om de les samen te vatten. Daarna geef ik willekeurig een aantal studenten de beurt.

Evalueren les:

Wat vonden jullie van de manier van werken?

-tips /tops

Volgende bijeenkomst gaat over:

Stoornissen/beperkingen binnen de lichamelijke ontwikkeling

Module orthopedagogiek

Bijeenkomst 2 

Snelle - de Reünie 

Wat is de boodschap van deze videoclip?

Terugkoppeling vorige les

1. Wat doet een interne- en externe ondersteuning?

2. Wie werken er in een multidisciplinair team op jou (leer-) werkplek?

 Lichamelijke ontwikkeling

• Een kind kan een natuurlijke aanleg hebben voor problemen in de lichamelijke ontwikkeling. Ook kunnen er lichamelijke problemen zijn vanaf of na de geboorte. Je kan te maken krijgen met beperkingen en achterstanden in de lichamelijk ontwikkeling van het kind.
• 
  
• 
  
• Zoek op welke beperkingen we in de lichamelijke ontwikkelingen bij een kind/jongere kunnen onderscheiden. 

Soorten beperkingen

- Zintuigelijke beperkingen (slecht zien, blind, slecht horen, doof, spraakproblemen)

- Neurologische beperkingen (epilepsie, taalproblemen, open ruggetje)

- Motorische beperking (problemen met lopen, zitten, staan, evenwicht en het bewegen van handen en armen

- Orgaanbeperking (hart- en vaatziekten, darmproblemen, astma, suikerziekte of problemen met plassen of ontlasting)

Verschillende clusters

• De zorg voor schoolgaande kinderen is opgedeeld in verschillende clusters.
• Zoek alleen op welke clusters we hanteren in Nederland.

Blindheid en slechtziendheid

Bekende oorzaak van oogafwijkingen is een ernstig zuurstoftekort rond de geboorte en/of vroeggeboorte. Dit kan ook een verstandelijke of motorische handicap veroorzaken.

Hoe wordt het ontdekt bij kinderen?

• Veel gevallen zal het ouders/ en of artsen opvallen dat een kind zich anders gedraagt of ontwikkelt.
• Aantrekkelijke voorwerpen/toestellen vallen niet op.

Aanpak : Dankzij jouw emotionele ondersteuning kan een blind of slechtziende zich veilig voelen. Respect voor autonomie en structuur!!  (cluster 1)

Doofheid en slechthorendheid

Bij slechthorendheid is sprake van een gehoorverlies van dertig decibel of meer. Van doofheid is sprake als iemand zelf met een gehoorapparaat geen gesprek met een persoon kan volgen.

Hoe wordt het ontdekt bij kinderen?

• 6 weken na de geboorte krijgen alle baby's een gehoortest.
• Ouders merken vaak dat een baby niet goed hoort.
• Ontwikkeling brabbelen verloopt anders.

Gebaren kunnen voor sommige mensen erg belangrijk zijn!! 

Aanpak: Hulp van ambulant begeleider, gewone school of school voor slechthorende  (cluster 2)

Problemen met motoriek

• Cerebrale parese
• Spastisch CP: de spieren van het kind voelen stijf en strak. Meeste kinderen hebben deze vorm.
• Dyskinetisch CP: de spieren van het kind bewegen onwillekeurig
• Atactisch CP: de persoon maakt schokkerige bewegingen
• 
  
• Oorzaak: beschadiging tijdens/na geboorte, vroeggeboorte, te laag geboortegewicht, erfelijkheid, alcohol of drugsgebruik, medicatiegebruik, moeilijkheden tijdens zwangerschap.

Spierziekten

De meeste daarvan zijn erfelijk (200.000 mensen in Nederland).

• Spierdystrofie van duchenne (komt met name bij jongens voor, spieren breken langzaam af en dan word je minder sterk. Wordt niet oud!!!)
• Multiple Sclerose (MS) ziekte van het centrale zenuwstelsel --> bij MS zit het probleem in het zenuwstelsel, niet in de spieren.
• Spinale musculaire atrofie (SMA) een verzamelnaam voor een groep spierziekten.

 

Developmental coordination disorder (DCD)

Is een stoornis in de ontwikkeling van de coördinatie van het bewegen (motorisch). Nog onduidelijk hoe dit veroorzaakt wordt.

- moeite met soepel bewegen

- erg onhandig

- moeite met aanleren en uitvoeren van motorische taken

Aangeboren afwijkingen

Denk aan; klompvoetje of hazenlip. 

Schisis/hazenlip is de meest voorkomende aangeboren afwijking (1 op de 600 geboortes)

Epileptische aanvallen vallen onder

1. zintuigelijke beperking
2. motorische beperking
3. neurologische beperking
4. orgaanbeperking

Hoe gaan andere kinderen ermee om?

1. Praat met de andere kinderen over wat de ziekte of aandoening hun groepsgenoot of klasgenoot inhoudt. Dit kan plagen en pesten voorkomen. 
2. Spreek met elkaar af waar je rekening mee zou kunnen houden om alle kinderen in de groep het gevoel te geven dat ze erbij horen. 
3. Of oefen met de kinderen hoe het is om bijvoorbeeld blind te zijn. Dat kan door een blinddoek opdracht.

Expert werkvorm

Jullie werken als duo binnen het multidisciplinaire team van 'BSO de Sterre' en moeten het team van PM'ers en GPM'ers een advies geven over de begeleiding van de onderstaande 7 kinderen.

Per punt geef je advies bestaande uit 3 aandachtspunten voor de begeleiding

• twee kinderen hebben de diagnose ADHD (zijn erg druk);
  
• een kind heeft de diagnose ADD (kan zich niet goed concentreren);
  
• een kind heeft een nierziekte en ligt regelmatig voor langere periodes in het ziekenhuis;
  
• een kind heeft een niet ontwikkelde linkerhand;
  
• een kind is slechtziend;
  
• een kind zit vaak te dagdromen, dan heeft hij een ‘absence’, een korte periode dat hij er niet bij is. Dat komt door zijn epilepsie.

Vergadering

Jullie vergaderen als multidisciplinair team.

Om de beurt geven jullie als tweetal elkaar adviezen over de begeleiding van de 7 kinderen van 'BSO de Sterre' 

Evalueren les

1. Inhoud van de les 

2. Samenwerking bespreken (cijfer 1-10)

Onderwerp volgende week: verstandelijke ontwikkeling