Herhaling 3.5, 3.7 en 3.8

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo b
• Leerjaar 1

3.5 woorden 

nieuw   -   oud

vuil      -   schoon

TEGENSTELLING

Tegenstelling zijn woorden die elkaars tegengestelde zijn. Soms kun je de betekenis van een onbekend woord raden, omdat de tegenstelling van dat woord in de tekst staat.

Tegenstelling 

Sommige woorden vormen samen een tegenstelling. De woorden betekenen dan precies het tegengestelde van elkaar.

Voorbeeld van tegenstellingen:

warm ↔ koud

geven ↔ nemen

rijk ↔ arm

boven ↔ onder

groot ↔ klein

winnen ↔ verliezen

Soms heeft een woord meer dan één betekenis. Het kan dan bij meer tegenstellingen horen:

licht ↔ donker

licht ↔ zwaar

nauw ↔ breed

nauw ↔ los

3.7: Grammatica

Persoonsvorm, werkwoordelijk gezegde, onderwerp en lijdend voorwerp

Werkwoordelijk gezegde

Een zin is een verzameling woorden. De werkwoorden in de                zin vertellen wat er gebeurt of wat iemand doet. 

We noemen alle werkwoorden samen 

                       het werkwoordelijk gezegde (wwg). 

Het werkwoordelijk gezegde bestaat uit één of meer          werkwoorden (zie filmpje 'wwg' in de theorie van eDition).

Onderwerp

wie of wat + werkwoordelijk gezegde.

Hij loopt op straat.

Wie of wat loopt op straat: hij

Lijdend voorwerp

Wat/wie+onderwerp+gezegde

Hij geeft de hond een koekje.

Pv. geeft

wg. geeft

ond=hij

Wat geeft hij?  een koekje= lijdend voorwerp

hoe vind ik het onderwerp?

hoe vind ik het lijdend voorwerp?

3.8 Spelling

sterke en zwakke werkwoorden, meervoud van zelfstandig naamwoord

Sterk

Sterke werkwoorden hebben de kracht om te veranderen.

Sterke werkwoorden

Van sommige werkwoorden verandert de klank als je de 

persoonsvorm (pv)  in de verleden tijd zet. Dat noem je 

sterke werkwoorden of klankveranderende werkwoorden.

Het zelfstandig naamwoord

Meervoud in het Nederlands

Veel zelfstandige naamwoorden worden in het Nederlands gevormd door -en.

Maar het meervoud -s komt ook vaak voor.

MEERVOUDEN

Veel zelfstandige naamwoorden hebben meervoud op -en

lamp - lampen

mes - messen

weg - wegen

kaas - kazen

Bal - ballen

Enkelvoud: Eindigt een woord op één klinker en één medeklinker?

Meervoud: Dan verdubbelt de medeklinker.

Aap - apen

Enkelvoud: Eindigt een woord op twee klinkers en een medeklinker?

Meervoud: Er valt een klinker weg.

Meervoud -s

Woorden die eindigen op 

-el

-er

-em

-en

-e

 

Meervoud -s

lepel  - lepels

gieter  - gieters

bezem  - bezems

jongen -  jongens

meisje - meisjes

Meervoud op -'s

Een opa --> twee opa's

Een taxi --> twee taxi's

Een auto --> twee auto's

Een paraplu --> twee paraplu's

Een baby --> twee baby's

Meervoud op -'s

Als een woord eindigt op:

-a

-i

-o

-u

-y