Poëzieanalyse Les 4: Stijlfiguren (1)

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

Lesdoel: 

Aan het eind van deze lessenserie kun je: 

• gedichten analyseren op vorm;
• vertellen welke vormen van beeldspraak er zijn;
  
• vertellen welke stijlfiguren er zijn;
• en daarmee gedichten analyseren op inhoud.

Hoe zat het ook alweer?
omarmend rijmschema

1. aaaa
2. abba
3. abab
4. aabb

Hoe zat het ook alweer?
Hoe heet een strofe met vier versregels?

1. terzet
2. kwatrijn
3. kwintet
4. sextet

Hoe zat het ook alweer?
De Wereld Draait Door.

1. alliteratie
2. assonantie
3. volrijm
4. halfrijm

Dit debat wordt oorlog.

1. vergelijking
2. metafoor
3. personificatie
4. synesthesie

Stijlfiguren

... om je 'lichter' uit te drukken dan je bedoelt';

... om je 'zwaarder' uit te drukken dan je bedoelt;

... om iets extra nadruk te geven;

... om de lezer aan het denken te zetten; 

... om een grappig effect te bereiken.

Expertgroep deel 1 

De klas wordt verdeeld in groepjes van 5. Ieder groepslid verdiept zich in een ander onderdeel: 

1. Antithese 

2. Repetitio 

3. Paradox 

4. Enumeratio

5. Retorische vraag 

Opdracht: ieder voor zich bedenkt een uitleg en een voorbeeld. 

Expertgroep deel 2 

De klas verdeelt zich opnieuw: alle groepsleden 1 gaan bij elkaar zitten, alle groepsleden 2 gaan bij elkaar zitten, etc. 

Opdracht: Bedenk samen de beste uitleg en zoveel voorbeelden als nodig zijn om het duidelijk & compleet uit te leggen. 

Expertgroep deel 3

Iedereen gaat weer terug naar het eerste groepje. 

Opdracht: jullie leggen aan elkaar de volgende onderdelen uit: 

1. Antithese

2. Repetitio

3. Paradox

4. Enumeratio

5. Retorische vraag

Dus:

Woorden, zinnen of grotere tekstgedeelten die zijn tegengesteld aan elkaar. (leven - dood)

1. antithese
2. paradox
3. repetitio
4. enumeratio

Dus:
Het is een tegenstelling die niet lijkt te kloppen.
(Een ei is de enige verpakking die door zijn inhoud geopend moet worden.)

1. antithese
2. paradox
3. enumeratio
4. repetito

Dus:
Je herhaalt hetzelfde woord om er aandacht op te vestigen.
(Ik wil je nooit, nooit, nooit meer zien.)

1. antithese
2. paradox
3. repetitio
4. enumeratio

Dus:

Een opsomming, meestal van meer dan drie elementen.
(Kam je haren, poets je tanden. Was eerst je handen.)

1. antithese
2. paradox
3. repetitio
4. enumeratio

Een vraag die eigenlijk een mededeling is, je verwacht geen antwoord op die vraag:
(maar ik wel, hier - dus: typen jullie!)

Oefenen!

Pak je lesbrief erbij op bladzijde 16-17-18

en maak opdracht 7

Nog meer oefenen!

Pak je lesbrief erbij op bladzijde 19-20

en maak opdracht 8